Dit bestand bevat mijn paper van MH. Het gaat over de impact van euthanasie bij artsen en de hierbij bestaande artsenbegeleiding (en eventuele verbetering hiervan). 4404 woorden excl. referenties
Psychosociale impact van euthanasie op artsen: hoe kunnen zij
hierin ondersteund worden?
Auteur: Rosanne Sluimer 5 december 2019
6107028 – Werkgroep 20
__________________________________________________________________________________
Het veel gediscussieerde onderwerp actieve (7). Volgens Steven Pleiter, de bestuurder van
levensbeëindiging wordt in Nederland sinds de kliniek, blijkt dat artsen onzeker en
2002 gereguleerd via de ‘Wet toetsing terughoudender worden over het uitvoeren
levensbeëindiging op verzoek en hulp bij van euthanasie (5). Het is belangrijk om ervan
zelfdoding’, ook wel de Euthanasiewet bewust te zijn dat euthanasie een arts kan
genoemd (1,2). Deze wet formuleert dat schaden als mens en dat daarmee het
euthanasie en hulp bij zelfdoding onder zes uitvoeren van euthanasie doelmatige
specifieke voorwaarden, de zogenaamde ondersteuning voor artsen vereist (1,3). Met
zorgvuldigheidseisen, is toegestaan. Met de de verwachting dat euthanasie in de toekomst
invoering van deze wet is het uitvoeren van vaker uitgevoerd zal worden, is het belangrijk
euthanasie meer erkend onder de om meer onderzoek te doen naar de
samenleving en sindsdien is euthanasie meer psychosociale impact bij een arts bij het
gebruikelijk geworden (3). Een studie waarin uitvoeren van euthanasie en de ondersteuning
het aandeel van meerdere medische van artsen hierin. Hierin luidt de
beslissingen rond het levenseinde van onderzoeksvraag: Hoe zouden artsen beter
patiënten in Nederland werd onderzocht, liet ondersteund kunnen worden bij het uitvoeren
zien dat in 4,5% van alle overlijdensgevallen van euthanasie?
van 2015 euthanasie had plaatsgevonden (1).
Volgens dezelfde studie was dit aandeel in Methode
1990 slechts 1,7% (1). Het ziet er naar uit dat In deze paper wordt er een literatuurstudie
patiënten euthanasie vaker durven aan te gedaan naar de psychosociale impact van
vragen en dat een arts hier over het algemeen euthanasie op artsen en de ondersteuning
sneller mee akkoord gaat (1). Naast acceptatie hiervoor. Voor het zoeken van de bronnen
binnen de samenleving speelt de vergrijzing wordt er gebruik gemaakt van Google Scholar.
ook een rol in de toename van Om de onderzoeksvraag te kunnen
euthanasiegevallen in Nederland (4). beantwoorden, is het allereerst belangrijk om
Euthanasie is dus een interventie die steeds te weten waar artsen op psychosociaal vlak
gangbaarder wordt in Nederland en mee te maken krijgen voor, tijdens en na het
waarschijnlijk zal het in de toekomst vaker uitvoeren van euthanasie op zijn patiënt.
uitgevoerd worden. Toch gaat het uitvoeren Hierbij zullen vooral voorbeelden van de
van euthanasie niet gepaard zonder psychosociale ervaringen van artsen worden
consequenties voor de arts. De hoeveelheid besproken. Door hierachter te komen, kunnen
aanvragen voor artsenbegeleiding gedurende mogelijke aangrijppunten van de
het euthanasietraject neemt toe tot artsenondersteuning bij euthanasie in beeld
recordhoogte (5). Het aantal hulpaanvragen komen. Om deze psychosociale impact te
van artsen dat binnenkwam bij onderzoeken, wordt er gebruik gemaakt van
Expertisecentrum Euthanasie, de instelling die de volgende zoektermen: Euthanasia and the
gespecialiseerd is in de ondersteuning van effect on physicians (emotional, social,
artsen gedurende het proces, is in 2019 met psychological stress), Difficulties among
15% gestegen ten opzichte van het jaar ervoor euthanasia.
1
, Daarnaast is het belangrijk om te oorzaak voor het ontstaan van deze emoties
weten hoe artsen met deze ervaring omgaan zijn niet geheel duidelijk, maar het feit dat
en hoe de huidige ondersteuning van artsen artsen zich moeten houden aan een
bij het uitvoeren van euthanasie eruit ziet. zwijgplicht (waardoor artsen beperkt worden
Door hier meer over te weten komen, zijn in het delen van hun verhaal met bijvoorbeeld
mogelijke zwakke plekken in het hun collega’s) zou hier mogelijk aan ten
ondersteuningsproces te ontdekken. Hieruit grondslag kunnen liggen.
zou dan geleid worden hoe artsen beter Vooral oudere artsen bleken last van
ondersteund kunnen worden voor, tijdens en te hebben van deze emoties (7). Toen zij voor
na het euthanasietraject. Hierbij worden de het eerst euthanasie uitvoerden, was dit nog
volgende zoektermen gebruikt: Support of een illegale interventie. Destijds was
physicians in euthanasia, Expertisecentrum euthanasie dus minder gebruikelijk.
Euthanasia. Aannemelijk is dat oudere artsen tijdens hun
Uiteindelijk wordt een oordeel opleiding minder in aanraking kwamen met
gevormd over hoe het ondersteuningsproces euthanasie, simpelweg omdat euthanasie
bij artsen voor euthanasie verbeterd kunnen minder werd uitgevoerd. Hierdoor zouden
worden. deze artsen meer druk kunnen ervaren tijdens
het uitvoeren van hun eerste euthanasie,
Psychosociale impact bij arts omdat zij minder van tevoren nagedacht
Het uitvoeren van euthanasie heeft een zouden hierover en/of omdat ze een strafbare
aanzienlijke psychosociale impact op de handeling uitvoerden.
huisarts die deze interventie heeft uitgevoerd Daarnaast heerst bij sommige artsen
(7,8). De beleving van de arts wordt spijt over hun eerste uitvoering van
opgedeeld in drie verschillende categorieën: euthanasie. Reden hiervoor waren onder
voor het uitvoeren van euthanasie, tijdens het andere onvoldoende aandacht voor andere
uitvoeren van euthanasie en na het uitvoeren palliatieve behandelingen; zich laten
van euthanasie. Omdat het uitvoeren van meeslepen door het verhaal van de patiënt of
euthanasie voor de eerste keer van groot zijn familie; de afwezigheid van het hebben
belang is bij het vormen van een oordeel over van controle. (7)
euthanasie door artsen, zal eerst worden
ingegaan op de emotionele status van artsen Voor de euthanasie
nadat ze voor de eerste keer euthanasie Voordat de interventie plaatsvindt, ervaren
hebben uitgevoerd (7). artsen verschillende emoties. Het voelen van
spanning en druk is hierbij het meest
De eerste keer aanwezig. Uitgedrukt in verschillend
Vele artsen beschrijven de eerste keer taalgebruik deelden velen de emotie van een
uitvoeren van euthanasie als problematisch en bepaalde arts: “Het was angstaanjagend. Ik
soms in bepaalde opzichten zelfs traumatisch ben nog nooit ergens naartoe gegaan met
(7). Eenzaamheid en gemixte gevoelens waren zoveel lood in mijn schoenen als die ochtend
bij vele artsen aanwezig (7). In een studie dat ik mijn tas pakte met de medicatie erin.”
waarin artsen werden geïnterviewd over hun (7)
ervaringen over de impact van euthanasie, Artsen ervaren dus een bepaalde druk in
vertelde een vrouwelijke arts het volgende de periode voor het uitvoeren van euthanasie.
over haar eerste ervaring met euthanasie (7): Deze druk wordt voor een groot deel
“Ik voelde me zeer alleen. Ik kon het met veroorzaakt door de twijfel bij artsen of ze wel
niemand delen. Daarnaast had ik geen idee goed doen aan de uitvoering van euthanasie
hoe lang het proces van doodgaan zou duren. bij de patiënt (9). Hierbij speelt de invoering
Ik voelde me machteloos en alleen.” De van de Euthanasiewet met de zes
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RosanneSluimer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
