Wanneer je in je eerste leerjaar zit op Saxion en de opleiding verpleegkunde of gezondheid en technologie doet kan je deze samenvatting gebruiken. Het leerjaar is verdeeld in verschillende modules die allemaal tegelijk getoetst worden in een kennistoets. Hier vind je alle stof uit module 7 samengev...
GENEESKUNDE SAMENVATTING MODULE 7
Hoe verloopt een normale geboorte en kraamperiode voor een
zwangere/moeder?
Begin zwangerschap: bevruchting van eicel door zaadcel
Embryonale fase: ontwikkeling weefsels en organen
Foetale fase (v.a. 8e week): groei- en ontwikkelingsfase van ongeboren kind
Normale veranderingen bij de zwangere:
- Huid versterkte pigmentatie
- Mammae toename klierweefsel
- Uterus wordt weker, groter en sterker doorbloed
- Endocriene veranderingen hormoonproductie door placenta (onder
andere HCG, oestrogeen, progesteron), toename productie prolactine
- Hart- en vaatstelsel extra belasting voor het hart (toename vocht en
toename circulerend volume)
- Longfunctie van buikademhaling naar borstademhaling + toegenomen
zuurstofbehoefte
- Nieren en urinewegen toename filtratie door toegenomen doorbloeding
nier + toename mictiefrequentie door druk van uterus
- Tractus digestivus misselijkheid & braken, obstipatie
- Braxton-Hicks contracties
Normale geboorteperiode:
Op gang komen van de baring fysiologisch en complex proces (samenspel van
foetus, zwangere en placenta)
4 fases:
1. Ontsluiting
2. Uitdrijving
3. Nageboorte
4. Post-placentair
Ontsluiting:
- Begin van de weeën tot “volledige ontsluiting” (=10cm) van de
baarmoedermond
- Duur ontsluitingsperiode varieert sterk nullipara: elke cm ontsluiting
duurt ongeveer 1 uur, multipara: totale duur ontsluiting circa 5-7 uur
Uitdrijving:
- Bij volledige ontsluiting kan zwangere gaan persen
- Belangrijke rol voor oxytocine (dit zorgt ook voor positieve terugkoppeling)
- Duur uitdrijving varieert: multipara 10-20 minuten, primipara gemiddeld 45
minuten
- Kind moet geboortekanaal passeren bij voorkeur kind in
achterhoofdsligging
- De normale baring baby moet gehele geboortekanaal passeren,
pijnstilling mogelijk
, - Laatste fase uitdrijving spanning op perineum (tussen vagina en anus)
kan groot zijn, met risico op inscheuren. Soms preventief episiotomie
(“knip”), na bevalling wordt dit gehecht.
Nageboorte:
Zwangere:
- Tijd tussen geboorte van het kind en uitstoten van de placenta (10 min – 1
uur)
- Na geboorte van het kind trekt uterus zich samen en dit leidt tot losalten
placenta
- Controle placenta (compleet?), navelstreng en vliezen
- Controle uterus trekt deze voldoende samen? Zo niet, dan groter risico
op bloedverlies
Pasgeboren baby:
- Directe beoordeling van conditie van het kind met APGAR-score
Hoe verloopt een normale geboorte en
kraamperiode voor een baby?
- Weeën uterus trekt samen, baby wordt
naar beneden geduwd
- Hartslag baby daalt gedurende deze
contracties (kan gemeten worden met
doppler)
- Aanwezige vocht in longen wordt er tijdens
bevalling uitgeperst door passage van
thorax door baringskanaal
- In het baringskanaal is een spildraai noodzakelijk
APGAR-score
- Wordt direct na geboorte (zie
uitdrijvingsfase) beoordeeld, en na 5
en 10 minuten herhaald
- Appearnace = aspect van de huid,
kleur van de huid
Pulse = frequentie van hartslag
Grimace response = reactie op
prikkels
Activity = spierspanning
Respiration = ademhaling
- 0,1 of 2 punten voor elk van de onderdelen. Maximale score = 10 punten
Lichamelijk + aanvullend onderzoek
- Beoordeling huid en voedingstoestand
- Check voor eventueel geboortetrauma (bijvoorbeeld fractuur clavicula,
caput succedanuem, cefaal hematoom)
- Check voor congenitale aandoeningen (hart, heupen)
- Hielprik
- Neonatale gehoorscreening
,Op tijd geboren of niet?
- A terme = geboren na 37-42 weken zwangerschap
- Prematuur = geboren voor zwangerschapsduur van 37 weken
- Over tijd of serotien = geboren na 42 weken zwangerschap
- Dysmatuur = te laag geboortegewicht in verhouding tot de
zwangerschapsduur
- Macrosoom = te hoog geboortegewicht in verhouding tot de
zwangerschapsduur
Voeding
Pasgeboren baby begint kort na geboorte met drinken = borstvoeding of
flesvoeding
Aandachtspunten:
- Hoeveelheid drinken reguleert baby over het algemeen zelf. Dysmatuur
kind heeft weinig eigen reserve, dan zo nodig bijvoeden + controle
glucosewaarden
- Onvoldoende groei? Mogelijkheid om voeding energetisch te verrijken
- Vitaminen bij borstvoeding vitamine D + vitamine K
Wat zijn veelvoorkomende problemen tijdens de geboorte en kraamperiode bij de
baby?
Wanneer is de kinderarts betrokken bij een bevalling?
- Slecht of verslechterend CTG (meet hartslag) waarbij spoedsectio
noodzakelijk is
- Meconiumhoudend (eerste ontlasting) vruchtwater
- Verdenking op maternale infectie
Opvang van kind volgens ABC-principe met specifiek aandacht voor
warmtehuishouding van het kind.
Lage APGAR-score die niet verbetert in eerste 10 minuten kan passen bij
perinatale asfyxie (= zuurstoftekort met verzuring en hoge CO2waarden)
Potentiële problemen bij pasgeboren baby:
- Ademhalingsproblemen
- Neonatale infecties
- Neonatale icterus
- Neonatale hypoglycemie
- Neurologische aspecten
- Downsyndroom
Neonatale icterus = geelzien van de pasgeboren baby
- Afbraak foetaal Hb (wordt geleidelijk vervangen door “volwassen” Hb) waar
bilirubine bij vrijkomt. Lever moet bilirubine omzetten, zodat het via gal en
darmen kan worden uitgescheiden. Lever kan dit niet altijd even goed
verhoogde concentratie bilirubine in bloed
, - Vaak fysiologisch (verdwijnt na 3-4 dagen)
- Toch pathologisch? Dan behandeling met fototherapie (=blauwe lamp)
- Cave kernicterus bilirubine dringt door bloed-hersenbarrière heen en
geeft onherstelbare schade in brein
(Extra) complicatie bij de zwangere met eventuele gevolgen voor de baby tijdens
de zwangerschap:
Zwangerschapsdiabetes:
Symptomen:
- Regelmatig heeft zwangere geen verschijnselen
- Soms wel signalen, namelijk: erge dorst, veel plassen, groter kind dan
normaal voor dat moment in de zwangerschap
Verhoogde kan sop complicaties:
- Te hoog geboortegewicht
- Door sterke schommelingen in bloedsuiker kan rijping van longen
langzamer verlopen
- Door te hoog geboortegewicht kan bevalling moeilijk gaan en kan baby
schouderdystocie oplopen
- Door hoge glucosespiegels maakt baby meer insuline aan als na
bevalling toevoer glucose wegvalt kan dit leiden tot hypo’s
Onderzoek en diagnose:
- GlucoseTolerantieTest
- Bloedonderzoek
- Echoscopisch onderzoek
Behandeling:
- Voedingsadviezen minder koolhydraat en vet
- Zo nodig insuline
- Na de bevalling verdwijnt diabetes vaak binnen 1 dag. 50% van de
vrouwen met zwangerschapsdiabetes krijgt uiteindelijk (in 5-10 jaar) DM
type 2
- Kind heeft op volwassen leeftijd iets grotere kans op DM type 2
(stofwisseling wordt namelijk grotendeels in utero al geprogrammeerd)
Welke factoren beïnvloeden groei en ontwikkeling bij kinderen?
Na de geboorte maakt elk kind onder normale omstandigheden een gestage
groei door in lengte en gewicht. De persoonlijke groei van een kind kan worden
vastgelegd in een groeicurve. Dit verschilt per geslacht en etnische
achtergrond. Kinderen groeien niet alleen in lengte maar maken ook een enorme
lichamelijke, intellectuele en emotionele ontwikkeling door. Het tempo waarin dit
verloopt kan individueel verschillen en is afhankelijk van omgevingsinvloeden
zoals bijvoorbeeld voeding, stimulatie, ziekte en psychologische factoren in
combinatie met genetische factoren.
Groei
De regulatie van groei is variabel in de verschillende levensfases.
- Voor de geboorte: insuline belangrijkste groeifactor
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 548657N. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
