GEZONDHEID EN MAATSCHAPPIJ
__________________________________________________________________________________
PARTIM GEZONDHEIDSBEVORDERING
__________________________________________________________________________________
Niet enkel maatschappelijke opdracht om ziekte te genezen maar ook om ziekte te voorkomen
Indeling preventie naargelang type maatregel:
Gezondheidsbescherming: geen directe tussenkomst van burger, bv. voedselbescherming,
zwembadwater
Ziektepreventie: maatregelen om specifieke ziekten te voorkomen, bv. vaccins
Gezondheidsbevordering: richt zich op fysieke en sociale omgeving en op levensstijl van
mensen
Indeling preventie op basis van ziekteproces
Primaire preventie:
o Aanpakken van causale factoren van ziekte, bv. reglementering op roken,
voedingsbeleid, verbod op drinken van frisdranken op school
o Doelgroep: gezonde mensen (totale populatie of specifieke groepen)
Secundaire preventie:
o Gericht op het detecteren van ziektes in vroeg stadium, bv. screeningsprogramma’s
o Doelgroep: totale populatie (universele screening), risicogroepen (case finding)
Tertiaire preventie (= zorggerichte preventie):
o Tegengaan van verslechtering van gezondheidstoestand, voorkomen van
complicaties, bv. levensstijlprogramma’s voor diabetespatiënten
o Doelgroep: zieke mensen
Quaternaire preventie:
o Vermijden van overmedicalisering, bv. vermijden van onnodige check-ups of
onderzoeken, onnodig geven van antibiotica
o Rekening houden met wetenschappelijke evidentie en ethische verantwoording
, Primordiale of pro-actieve preventie
o Vrij nieuw
o Gericht op in stand houden van algemene voorwaarden voor gezondheid
o Economische, sociale en culturele voorwaarden, bv. geen uitsluiting van
bevolkingsgroepen, bestrijding armoede
o Doelgroepen: hele populatie of specifieke groepen
o Upstream strategieën (metafoor “bodies in the river”)
Quaternaire preventie kan men toepassen op alle andere vormen van preventie
Indeling preventie in geestelijke gezondheidszorg:
Gebruikt in alcohol- en drugpreventie
Universele preventie: gericht op totale bevolking vooraleer er problemen zijn, bv.
programma tegen pesten
Selectie preventie: gericht op risicogroepen
Geïndiceerde preventie: gericht op personen bij wie er al problemen zijn maar nog niet
gediagnostiseerd zijn
Zorg gerelateerde preventie: gericht op voorkomen van complicaties bij bestaande ziekte,
bv. jongeren met anorexia (als gevolg van eetstoornis)
WHO definitie gezondheidsbevordering:
“Het proces waardoor mensen of groepen van mensen in staat gesteld worden om meer controle te
verwerven over de determinanten van hun gezondheid, en zo hun gezondheid te verbeteren. “
(Ottawa Charter, 1986)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cocquytmathijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.