Artikelen Neuropsychologische diagnostiek
Norris (2000) 33-45
Abstract
Ecologische validiteit belangrijk voor tests in executieve functies verwant met frontale
systemen. Behavioural Assessment of the Dysexecutive Syndrome (BADS) is ontwikkeld als
verbetering voor tests op dit gebied. Onderzocht wordt de validiteit van de BADS en 6
standaard gebruikte test voor EF. 73 participanten met en zonder neurologische schade.
Significante correlatie te zien tussen BADS en de standaard tests, allemaal valide.
Ecologische validiteit bij de BADS het best.
Introduction
Tekortkomingen in executieve functies zijn terug te zien in cognitie (planning, beredenering,
probleem-oplossen), gedrag en personaliteit.
Ecologische validiteit: is de mate waarin de onderzoeksresultaten uit een onderzoek
overeenkomen met de alledaagse praktijk. Lastig te bereiken bij executieve functies omdat
de test setting anders is dan het dagelijks leven, soms beter presteren in test setting dan in
minder gestructureerde setting. Test scores lastig te interpreteren naar het dagelijks
functioneren
Tests die meerdere cognitieve functies testen zijn meer valide, kunnen meer voorspellen.
BADS zou alledaagse problemen die voorkomen bij dysexecutieve syndroom (DES) kunnen
voorspellen. Andere tests zouden niet tekorten laten zien die patiënten in het dagelijks leven
tegenkomen.
De BADS heeft 6 subtests die gescoord worden van 0-4:
- Key Search (KEY) - planning, monitoring/regulation behaviour
- Zoo map (ZOO) - planning, monitoring/regulation behaviour
- Action Programme (ACTION) – planning, problem solving
- Temporal judgement (TEMPJ) – judgement
- Modified six elements (6ELEM) – planning, monitoring/regulation ?ehavior
- Rule shift cards (RULE) – cognitive flexibility
Ecologische validatie was getest met Dysexecutive Questionnaire (DEX) in de BADS. Word
ingevuld door persoon zelf en een verwante die gedrag rate.
Methode
73 participanten 37 controles, 36 met hersenschade.
Tests: BADS en 6 andere klinische tests voor frontal systems dysfunction (executive tests):
Wisconsin Card Sorting Test, Trail Making Test, Rey-Osterreith Complex figure test, Porteus
Mazes, Cognitive estimation Test and Controlled Word Association Test. National Adult
Reading Test om intelligentie te meten. Tests vergelijkbaar met de subtests van de BADS.
Dagelijks gedrag gemeten met Role Functioning Scale (RFS) en problemen in executieve
functioneren met DEX (20 vragen, door zichzelf ingevuld en iemand die degene goed kent)
van de BADS.
Discussion
,Bewijs dat BADS kan testen voor assessment van executieve functies. Total profile score,
ACTION and RULE subtests zijn heel valide. ZOO, KEY, TEMPJ lage correlatie met executieve
tests. 2 van de 3 hoogste correlaties met EF was te zien bij twee BADS dubtests (ACTION en
ZOO). BADS kon de groepen met en zonder hersenschade uit elkaar halen voor 74%. Type II
error gezien bij BADS en standaard executive tests 63.9% van neurologische patienten in
de goede groep geclassificeerd. Echter mogelijk dat neurologische patienten niet slechter
waren in hun executieve functies ondanks TBI (ze zijn niet geselecteerd op slechte EF).
Bewijs voor ecologische validiteit van BADS, niet voor de standaard tests. 3 subtests
(ACTION, ZOO, 6ELEM) was slecht gepresteerd door neurologische patienten en voorspelde
performance op Role Functioning Scale.
DEX had slechte resultaten. DEX geeft dagelijkse executive behaviour maar moet getest
worden voor reliability en validity. Alleen subtest ZOO had correlatie met de DEX en was niet
in de voorspelde directie grotere sample size nodig. DEX ingevuld door verwanten maar
was heel heterogeen door verschillend bewustzijn en begrip.
Conclusion
- BADS heeft goede inter-rater reliability.
- Bewijs voor ecologische validiteit. Beste voorspeller voor ratings van verwanten op
de DEX in vergelijking met WAIS-R, NART en leeftijd. Beste voorspeller in role
functioning.
- Validiteit van BADS en standaard tests is goed. Beide ook hetzelfde in discrimineren
van neurologische en controlegroep.
Lamberts (2010) 56-65
Abstract
Doel in neuropsychologische diagnostiek om persoons functioneren in dagelijks leven te
voorspellen. Wat er gevraagd wordt in een test setting is anders dan in dagelijks leven.
Daarom lastig test resultaten om te zetten in dagelijks functioneren. Ecologische validiteit
daardoor belangrijk voor een test. Executieve Secretarial Task (EST) ontwikkeld en 92
participanten doen mee. 35 met schade en 57 controles. EST gevoelig voor executieve
functies en heeft ecologische validiteit.
Introduction
Neuropsychologische diagnostiek voor bevestigen diagnose, behandeling kiezen of
voorspellen van functioneren in dagelijks leven. Het vertalen van test uitslagen naar
dagelijkse situaties is nog lastig. Veel test geven geen evidence-based aanbevelingen, zeker
op het gebied van executieve functies.
Ecologische validiteit: “the functional and predictive relationship between the patient’s
performance on a set of neuropsychological tests and the patient’s behaviour in a variety of
real-world settings” oftewel de functionele en voorspellende relatie tussen de performance
in tests en het gedrag in het dagelijks leven.
, Bekende tests zijn: Trail Making Test, Stroop test (Stroop, 1935), Wisconsin Card Sorting test
(WCST; Berg, 1948), Tower of London test (ToL; Shallice, 1982), and the Behavioral
Assessment of Dysexecutive Syndrome (BADS; Wilson, Alderman, Burgess, Emslie, & Evans,
1996). Waarvan de BADS het meest ecologisch valide is, beter sensitief voor dagelijks
executieve disfunctie maar gelimiteerd in voorspellen van dagelijks functioneren in
patiënten met TBI.
Slechte voorspelling in dagelijks functioneren komt omdat tests gebaseerd zijn om cognitief
tekort aan te tonen of niet. Tests moeten sensitief zijn voor cognitieve functies zoals
doelgericht gedrag, planning, zelf-monitoring en zelfregulatie.
Function-led approach in tests zorgt ervoor dat de situatie waar de diagnostiek plaatsvind
meer overeenkomt met dagelijks leven. Meer elementen van EF worden gediagnosticeerd.
De EST gaat over een langere periode dan normale EF tests.
- Discriminatie tussen controle en neurologische groep.
- Discriminatie tussen neurologische groep met en zonder EF problemen.
- EST zou voorspellen welke EF taken meeste schade oplopen. Hiermee kan
performance in dagelijks leven voorspeld worden.
Methode
35 TBI patienten en 57 controles die zelfstandig wonen tussen 17-70 jaar.
DEX gebruikt voor executieve symptomen in dagelijks leven te meten. Een versie ingevuld
door participant en ander door verwante van participant. Derde versie door
neuropsycholoog die niet verwant is.
Executive Observation Scale (EOS): 8 items over gedrag en cognitive in dagelijks leven
awareness, self-inhibition, self-monitoring, planning, goal-setting, ability to change set,
strategic behavior (ranking 1-4). Ingevuld door verwante psycholoog.
Role Resumption List: executief functioneren op participatie niveau door niet verwante
neuropsycholoog. Hierdoor kon de neuropsycholoog de EOS en DEX invullen.
Trail Making Test voor informatieverwerkingssnelheid en 15 words test voor geheugen.
BADS afgenomen omdat het de beste test is voor EF.
EST: prioriteit en organisatie nodig omdat het over een langere tijd afgenomen wordt. Heeft
te maken met interruptie en uitgestelde taken. 3 uur durende test waarin kantoor spullen
gebruikt moeten worden, alle informatie is dat er opdrachten in de box zitten die uitgevoerd
moeten worden. Zelf-initiatie ook nodig, niet vaak getest in tests voor EF. 3 scores:
- Initiatief: taken uitvoeren die niet verteld werden
- Prospectief: alle taken die goed uitgevoerd werden op een later moment.
- Executief: alle taken die goed uitgevoerd werden.
Discussie
EST geeft informatie over executief functioneren in dagelijks leven bij TBI patienten.
Het kon controlegroep en TBI patienten met EF-klachten uit elkaar halen. En gaf indicatie
welke EF taken het meest geschaad waren.
EST scores zijn geassocieerd met executief functioneren in dagelijks leven.
Voor het eerst in een klinische setting getest volgende stap om TBI patienten met en
zonder EF beperkingen uit elkaar te halen.