Duidelijke en gestructureerde samenvatting per paragraaf van hoofdstuk 1 van Feniks 4/5/6 vwo. Begrippen, jaartallen en personen zijn duidelijk aangegeven. Succes met leren!
1.1
De eerste mensen
5 miljoen jaar geleden gingen mensapen rechtop lopen in Afrika. Ze pasten zich
aan aan hun omgeving, dat heet evolutie. Deze mensen die 2 miljoen jaar
geleden leefden, heten homo habilis (handig) en homo erectus
(rechtopstaand). De eerste moderne mensen (homo sapiens) ontstonden rond
250.000 jaar geleden in Noord-Afrika. 43.000 jaar geleden verspreidden ze zich
ook over Europa, waar de Neanderthalers leefden. Die stierven 33.000 jaar
geleden uit. De reden dat de homo sapiens zo succesvol werd, is dat ze spraken
en symbolisch konden denken (hiernamaals bijvoorbeeld).
Levenswijze van jagers-verzamelaars
De eerste mensen waren jagers-verzamelaars. Ze leefden als Nomaden: ze
trokken rond en zochten naar voedsel. Als er weinig voedsel en/of teveel mensen
waren in een gebied (ook wel carrying capacity genoemd) trok een groep
nomaden door. Het klimaat was heel belangrijk, in de tijd dat de mens de
oversteek naar Europa maakte, was er een ijstijd. Alleen in Zuid-Europa was het
leefbaar. Werktuigen maakten ze van steen, daarom werd deze tijd ook wel het
Paleolithicum genoemd, wat “oude steentijd” betekent.
Neolithische revolutie
De verandering van jager-verzamelaar levenswijze naar landbouw kwam door 3
dingen: de mensen kregen meer kennis over wilde granen, de bevolking werd
groter (waardoor de carrying capacity kleiner werd) en omstandigheden met
het klimaat speelden ook een rol. 20.000 v.Chr. werd het in het Midden-Oosten
natter en warmer, er was dus genoeg voedsel, waardoor rondtrekken niet meer
hoefde. In andere gebieden waren nog wel jagers-verzamelaars. In 12.000 v.Chr.
kwam er weer een ijstijd, waardoor de Natufiërs (bewoners van de vruchtbare
halve maan) te weinig voedsel hadden. Door het gebrek aan dieren en wilde
granen, was men gedwongen om zelf graan te verbouwen en dieren te houden.
“Neolithisch” betekent “nieuwe steentijd”.
De landbouwsamenleving
Omdat landbouw inmiddels meer opbracht dan jagen-verzamelen, groeide de
bevolking in het Midden-Oosten heel snel. Door het grote aantal mensen trokken
sommige boeren naar Europa in 5000 v.Chr. Op die manier kwam er ook een
landbouwrevolutie in Europa. Mensen gingen nu in stevige, grote huizen wonen,
in plaats van de kleine primitieve hutjes. Dat heet een sedentaire levenswijze.
Kleine dorpen, landbouwwerktuigen en aardewerken potten ontstonden. De
Neolithische revolutie ging echter wel nog steeds gepaard met jagen-verzamelen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jandelaat2008. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
