H1 Gedrag
§1.1 Dierenwelzijn
Kennis van gedrag
Gedrag is alles wat dieren of mensen doen of laten. Het gedrag (van dieren) is aangepast
aan de leefomstandigheden.
Ontstaan van gedrag
Het paringsgedrag kent een vast patroon. Inwendige prikkels komen van binnenuit, zoals
hormonen of honger- en dorstgevoel. Uitwendige prikkels komen van buitenaf, zoals
beweging, geur en geluid. De combinatie van in- en uitwendige prikkels zijn de motiverende
factoren. Elk van de prikkels verhoogd de motivatie tot (parings)gedrag. De motiverende
factoren moeten boven de drempelwaarde komen voordat er gedrag wordt vertoond. De
respons is het gedrag dat dan vertoond wordt.
Opbouw van gedrag
Elk type gedrag heeft een bepaalde functie voor het dier. Binnen elk type gedrag zijn met
elkaar samenhangende onderdelen te onderscheiden. Deze samenhangende onderdelen
van gedrag zijn gedragssystemen. Elk gedragssysteem is op te splitsen in aparte
gedragselementen. Gedragselementen komen vaak in vaste volgorde, waarbij effect van
handeling leidt tot de volgende. Zo’n vaste volgorde van gedragselementen is een
gedragsketen.
Natuurlijk gedrag en welzijn
Het natuurlijk gedrag is het gedrag dat in de natuur vertoond wordt. Het gedrag kan
verschillende functies hebben.
- Overleven van het individu: voedsel zoeken, eten en drinken, beschutting zoeken.
- Overleven van de soort: voortplanting, verzorgen van de jongen.
Sociaal gedrag is het gedrag gericht op het leven in een groep.
§1.2 Gedrag bestuderen
Diergedrag vastleggen
Ethologie is de wetenschap die onderzoek doet naar diergedrag. Een gedragsonderzoek is
objectief, zonder oordeel vooraf. Biologen bekijken welke prikkels een dier ontvangt (input)
en welk gedrag vervolgens optreedt (output). Ze voorkomen subjectieve menselijke
benaderingen over de gevoelens van het dier. Zo’n subjectieve omschrijving is antropomorf,
gebaseerd op menselijke emoties. Veel gedragsonderzoek is beschrijvend onderzoek. Een
ethogram is een lijst met beschrijvingen (en afkortingen) van gedragselementen.
Een voorspelbare respons
Sleutelprikkels zijn sterke prikkels waarop altijd hetzelfde wordt gereageerd. Bij een
experimenteel onderzoek wordt vaak gebruik gemaakt van versterkte sleutelprikkels, dus de
omstandigheden veranderen. Een versterkte sleutelprikkel is een supernormale prikkel.
Dieren leren snel
Veel reacties op prikkels leren dieren tijdens de korte, gevoelige periode direct na de
geboorte. Inprenting, het leren in de gevoelige periode, is vooral belangrijk voor het leren
herkennen van ouders en soortgenoten. Associatief leren is het koppelen van bepaalde
prikkels na de gevoelige periode.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinjacobs06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.