Samenvatting
Samenvatting H16 Biologie
Dit document bevat een samenvatting van H16 Biologie waarin alle begrippen aan bod komen en duidelijk en uitgebreid uitleg gegeven wordt.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H16 Systeem Aarde en de mens§16.1 Koolstofkringloop en klimaat
Fotosynthese: het startschot
Er zijn aanwijzingen dat de aarde drastisch veranderde met het ontstaan van de eerste eencellige
autotrofe organismen. De CO2 in de atmosfeer ging in grote hoeveelheden met de enorme regens
mee naar de oceanen, waar fotosynthese en omzetting tot CaCO3 plaatsvondt. De afname van de
CO2-concentratie in de atmosfeer had een temperatuurdaling tot gevolg, waardoor veel
verschillende eencelligen zich konden ontwikkelen. Na de temperatuurdaling, waarbij het zelfs -50
0
C werd, raakte de aarde bevolkt met een enorme variatie aan levensvormen, verbonden door
complexe voedselwebben en ecosystemen: het systeem Aarde van nu.
Koolstofvoorraden
Sinks zijn plekken waar enorme hoeveelheden koolstof opgeslagen wordt, bijv. fossiele
brandstoffen. Op de zeebodem van de Atlantische Oceaan en de Zuidelijke IJszee komen enorme
hoeveelheden afgestorven plankton terecht, die aangevoerd worden door oceaanstromingen. Er
wordt ook kalsgesteenten (vooral CaCO3) gevormd in sinks, door chemische processen, vanuit
CO2. Veel uit CO2 geproduceerde stoffen zitten in de biomassa van levende planten en dieren.
Koolstof stroomt
De koolstof in de sinks kan vrijkomen door bijvoorbeeld het verschuiven van tektonische platen,
waardoor vulkaanactiviteit ontstaat, en door erosie van gesteenten. De koolstofsinks zoals
fossiele brandstoffen en kalkgesteenten zijn onderdeel van de langzame koolstofkringloop.
- atmosfeer → sink → atmosfeer (duurt zo’n 100-200 miljoen jaar).
Via de snelle koolstofkringloop gaat het veel sneller: in minuten tot enkele duizenden jaren. Door
dissimilatie komt er enorm veel koolstof vrij als CO2, wat planten weer omzetten in biomassa.
Mensen als koolstof
De energievoorziening voor arbeid, transport en warmte vraagt om koolstofverbindingen, evenals
grondstoffen om producten te maken en bouwmaterialen. Door de stijgende wereldbevolking
ontstaat er meer CO2, waardoor de CO2-concentratie in de atmosfeer stijgt. De koolstofkringloop
verandert daardoor.
De temperatuur op aarde
CO2 is een broeikasgas, een gas dat in de atmosfeer een warmte-isolerende werking heeft; het
broeikaseffect. Het versterkt broeikaseffect is het meer dan normaal vasthouden van warmte
door de atmosfeer, vooral door een verhoogde CO2-concentratie in de atmosfeer ten gevolge van
de verbranding van fossiele brandstoffen. De atmosfeer bevat ook andere broeikasgassen, zoals
waterdamp, CH4 en N2O. Het gewone broeikaseffect ontstaat voor 50% door waterdamp, voor
25% door waterdruppeltjes in de lage bewolking en voor 20% door een normale hoeveelheid CO2
in de atmosfeer. De laatste 5% komt voor rekening van andere broeikasgassen, bijv. methaan.
De verhoogde CO2-concentratie veroorzaakt het versterkt broeikaseffect.
Methaan en distikstofmonoxide
CH4 (methaan) is een 25x zo sterk broeikasgas als CO2. Methaan is afkomstig van het gebruik
van fossiele brandstoffen, landbouw, afvalstortplaatsen en van veeteelt. Uit veel sloten en
plassen borrelt moerasgas omhoog dat vooral uit CH4 bestaat. N2O is een broeikasgas dat
vrijkomt door bacteriewerking in oceanen en in sterk bemeste landbouwgrond door overtollig of
uitgespoeld nitraat (NO3-).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinjacobs06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59063 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen