Samenvatting
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Nederlands
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Dit is de gehele literatuurgeschiedenis van Nederlands samengevat.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Middeleeuwen (500-1500)Tijdlijn
500-1000: vroege middeleeuwen
1000-1300: hoge middeleeuwen
1300-1500: late middeleeuwen
Standenmaatschappij
1) geestelijkheid
2) adel
3) boeren, dorpers, buitenlui
Feodale leenstelsel
Leenheer krijgt macht van god
Leenheer leende grond uit aan de
leenmannen en kregen in ruil trouw
Levenshouding
● theocentrisch: god staat centraal
● memento mori: gedenk te sterven
Taal
Verhalen werden mondeling overgebracht, waardoor veel verloren is gegaan of is
aangepast. Het verhaal wordt verteld in de taal ‘Diets’, wat later Nederlands werd.
Middelnederlands: wordt opgeschreven zoals uitgesproken, waardoor iedereen op
zijn/haar eigen manier sprak. Er waren ook geen spellingregels, die pas kwamen vanaf
de 13e eeuw.
eerste Nederlandse zin:‘Hebban olla vogala nestashagunnan hinase hic anda thu, wat
unbidan we nu?’In 1100 werd deze zin gebruikt alspennenproef.
Kenmerken literatuur
● schrijver onbekend
● teksten in dienst van god
● veel verwijzingen naar de Bijbel
○ Maria
○ Heilige Drie-eenheid: vader, zoon, heilige geest
○ Zeven goede en zeven slecht jaren
○ Twaalf discipelen
, ● klooster is de enige plek waar werd geschreven en gelezen met manuscripten
○ koste veel tijd en geld
○ religieuze teksten
○ teksten op bestelling (ridderromans)
○ miniatuur: versierde letters
Boeken
- boeken waren echt kostbaar
- ieder boek is uniek
- boeken werden geschreven op perkament door monniken in een scriptorium
- er zijn weinig handschriften overgebleven
● de eerste boeken waren tijdrovend en inefficiënt
● 1455 (late middeleeuwen): boekdrukkunst werd uitgevonden
● boekdrukkunst zorgde voor verspreiding en makkelijke toegang tot verhalen
Soorten teksten
1) ridderromans
a) voorhoofse ridderroman
- 1100: nieuwe verhalen over helden vanuit Frankrijk
- verschuiving Latijn (taal van kerk) naar Romaans (taal van volk)
- Karelromans: verhalen over Karel de Grote over feodale trouw,
moed, kracht en weinig vrouwen
b) hoofse ridderroman
- halverwege 11e eeuw: nieuwe inspiratie → koning Arthur
- Arthurroman: ridders van de ronde tafel, queestes, goede
manieren en zuiverheid, vrouwen belangrijk en sprookjesachtig
2) geestelijke literatuur
- functie: volk oproepen tot het christelijke leven
- auteurs: Mariken en Beatrijs
- indeling:
1. epiek: exempelen, Legenden, Heiligenlevens
2. lyriek: mystieke teksten (verlangen naar eenwording met God)
3. dramatiek: mirakelspelen, moraliteiten, mysteriespelen
3) burgerlijke literatuur
- dierenverhalen: spottende, satirische uitbeelding van de
standenmaatschappij, hekeling van adel, geestelijkheid en volk
, Renaissance (1550-1660)
● wedergeboorte van klassieke kunst en literatuur
● tijdens chaotische tijden met o.a. de Tachtigjarige oorlog (strijd tegen Spanje)
Invalshoeken
1) religie: reformatie
2) filosofie: humanisme
3) kunst: renaissance
Drie belangrijke ontwikkelingen
1) boekdrukkunst
- geschreven kennis niet langer domein van de kerk
- nieuwe kennis kon verspreid worden (godsdienst en wetenschap)
- ‘Ketterse’ geschriften
2) grote wetenschappelijke ontdekkingen
- Copernicus en Galilei: de aarde draait om de zon
- Columbus ontdekt Amerika
- opbloei geesteswetenschappen en taalwetenschappen
3) reformatie
- kritiek op de kerk → twee oorzaken:
1. filologisch werk van humanisten (tekstkritiek)
2. grote verspreiding van de Bijbel (volksvertalingen)
- kritiekpunten: te luxe leven, celibaat, aflaathandel
- eerste verzet tegen verval van de kerk/geloof was Erasmus
- Luther maakte een eigen bijbelvertaling: hervorming geloof
Humanisme
1) mensbeeld
- mens staat centraal → individualisme
- homo universalis
2) omgang met anderen
- iedere individu is belangrijk
- tolerantie, verdraagzaamheid en redelijkheid
3) uitgebreide hervorming van het onderwijs
- ware bestemming en ideale mensheid verwezenlijken
- sterk moraliserend
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosaverbeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,56. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64450 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen