Deze samenvatting biedt een overzicht van de belangrijkste concepten rondom radioactieve bronnen en straling. Het behandelt de verschillende soorten straling (alfa, beta, gamma), de wetgeving en veiligheidsmaatregelen voor het werken met radioactieve materialen, en het ALARA-principe (As Low As Rea...
Fysica Samenvatting Stralingsleer
Regelgeving
- De ICRP (International Commission on Radiological Protection) geeft adviezen met
betrekking tot ioniserende straling.
- Wettelijke regeling: Deze adviezen worden over de gehele wereld in wettelijke
regelingen vastgesteld. In Nederland is dat gebeurd in de Kernenergiewet en in de
Arbowetgeving.
Uitgangspunten gebruik radioactieve bronnen
1) Rechtvaardiging:
• Wegen de voordelen op tegen de nadelen?
o Voordelen van het gebruik van stralingsbronnen: verbetering van de
gezondheid (radiodiagnose en radiotherapie), het kunnen uitvoeren van
bepaalde vormen van wetenschappelijk onderzoek, het tijdig signaleren van
brand.
o Nadelen: Het risico van het optreden van kanker en schadelijke effecten bij
het nageslacht.
• Bijv. Is het gebruik van het farmacon 131I gerechtvaardigd ten opzichte van de eerste
verschijnselen van de stralingsziekte (braken, misselijkheid, verminderde
weerstand)?
Het farmacon 131I heeft invloed op de schildklier. Het is gerechtvaardigd, want de
verschijnselen die erbij horen zijn milt en de verschijnselen verdwijnen weer. Als je er
bijv. kanker van krijgt dan is het niet gerechtvaardigd.
2) ALARA-principe (As Low As Reasonably Achievable/Zo laag als redelijkerwijs mogelijk):
Hierbij spelen tijd, afstand en afscherming een rol.
3) Effectieve Dosislimieten per jaar (Limitering):
Limieten zijn een vangnet, na toepassing van rechtvaardiging en optimalisering (ALARA).
Bepaalde personen kunnen een verhoogd risico lopen. Dosislimieten worden ingevoerd om
dit individuele risico te beperken en dit mag nooit overschreden worden.
Een dosislimiet is dus een bovengrens aan het individuele risico van personen/per
beroepsgroep.
De effectieve Dosislimieten per jaar zijn gebaseerd op:
1) Stochastisch effect = kans (toeval) op optreden van een effect als functie van de
stralingsdosis (bijv. risico op kanker). (Kans gebonden effect). Bijv. Borstkanker als
stochastisch effect, er is een kans dat je borstkanker krijgt door straling maar dat hoeft niet.
2) Non-stochastisch effect = direct effect als gevolg van een stralingsdosis (bijv. haaruitval).
(Niet kans gebonden effect). Bijv. huid bestralen met protonenstraling is het zeker dat je
huidkanker krijgt.
, Veiligheidsnormen: Vastgelegd in: “Besluit stralingsbescherming”. Bijv.:
• Verplichting tot dragen en controleren van dosismeters
• Toezichthouder met vereist diploma
• Instructie: Vergunning of registratie
• Verplichting tot gebruik symbolen
• Eisen ten aanzien van afvoer van radioactieve stoffen. COVRA (centrale Organisatie
Voor Radioactief Afval) doet verwerking of opslag van radioactief afval.
ALI (Annual Limit on Intake/jaar limiet bij inwendige besmetting). Geldt voor inwendige
besmetting en is afhankelijk van het soort isotoop.
ALI-waarde = Activiteit van de besmetting (in Bq) waarbij een effectieve volgdosis van 20
mSv niet wordt overschreden.
Een inwendige besmetting van 1 MBq met een stof met een kleine ALI-waarde is gevaarlijker
dan een inwendige besmetting van 1 MBq met een stof met een grote ALI-waarde.
Rekenvoorbeeld 1:
De effectieve volgdosis na inname van 7 MBq 22Na: ALI-waarde = 10 MBq
Ofwel 10 MBq 22Na veroorzaakt een stralingsbelasting van 20 mSv.
7 MBq 22Na veroorzaakt dan een stralingsbelasting van: E = 7/10 · 20 = 14 mSv.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LerenMetZorg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
