Samenvatting
Samenvatting Decentrale Selectie Geneeskunde Maastricht Compleet A+ 2025.
- Instelling
- Maastricht University (UM)
Decentrale Selectie Geneeskunde Maastricht Compleet 2025 A+ Guide.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 95 pagina's
Voorbeeld 4 van de 95 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Casus 1: Een nieuwe start1. Globale kennis van de anatomie van de cel
Celkern: in de kern zit het DNA. De genen op het DNA regelen de activiteiten in de cel
via enzymen in opdracht door de ribosomen worden gemaakt. Voordat de bouw en
werking van het DNA bekend was heeft men de stof in de kern chromatine (=goed
kleurbare stof) genoemd. Chromatine bevat naast DNA ook eiwitten. In de kern zitten ook
kernlichaampjes (nucleoli), die het DNA bevatten dat zorgt voor het maken van het
ribosomaal RNA. Dit rRNA wordt vervolgens getransporteerd naar de ribosomen, die
zorgen voor de eiwitsynthese. Nucleoli bevatten ook veel losse mRNA-fragmenten om de
genetische code van het DNA op over te schrijven, zodat deze m.b.v. ribosomen op het
RER getransleerd kunnen worden naar bepaalde eiwitten.
Rondom de kern ligt een dubbel membraan met poriën waardoor allerlei stoffen de kern in
en uit kunnen. Tijdens de celdeling verdwijnt de celmembraan en spiraliseert het DNA
samen met de eiwitten tot chromosomen.
Endoplasmatisch reticulum (ER): dit netwerk loopt van het oppervlak van de celkern naar
het celmembraan en bevat een hoop intercommunicatieve kanalen en zakjes die cisternen
worden genoemd. Het ER is belangrijk voor vitale cellulaire activiteiten, zoals
biosynthese van eiwitten en vetten. De cisternen bevatten continue interne
celcompartimenten die reeds gesynthetiseerde eiwitten voor modificatie en transport
verzamelen, om ze vervolgens naar andere organellen leiden en zorgen dat secretie plaats
kan vinden. Meer dan een kwart van alle eiwitten worden naar de holtes van het ER
getransporteerd of integreren in het membraan van het ER.
Er zijn twee verschillende soorten endoplasmatisch reticulum:
- Ruwe ER (RER of ribosomaal ER): herbergt de ribosomen, en speelt daardoor een
belangrijke rol bij de eiwitsynthese. Ook zorgt het voor transport van stoffen in de cel,
Downloaded by youn sam (samsonkariuki04@gmail.com)
, vooral voor het verzamelen van eiwitten die naar het Golgi-apparaat vervoerd moeten
worden. Op het buitenoppervlak van het RER zijn veel ribosomen aangehecht, die
verbonden zijn met de binnenzijde door een porie-eiwit. Wanneer een van deze
ribosomen een mRNA-streng ontvangt, wordt de door translatie gevormde
peptideketen via het porie-eiwit het ER ingeleid, waar het tot zijn uiteindelijke vorm
wordt gevouwen.
- Glad ER (SER): vervoert stoffen vanuit het RER naar het golgi-apparaat. Plaats waar
de vetsynthese plaatsvindt en het metabolisme van koolhydraten. In het gladde ER
worden potentieel bedreigende stoffen onschadelijk gemaakt (m.n. in de levercellen).
Ook worden calciumionen hier opgeslagen.
- Sarcoplasmatisch reticulum: dit is een vorm van SER die een belangrijke rol speelt in
het samentrekken van de spieren, en de opname en afgifte van calciumionen op een
gecontroleerde manier. Deze opname en afgifte is deel van een snelle respons van de
cel op verschillende stimuli, en is zeer goed ontwikkeld in spiercellen.
Golgi-apparaat: blaasjes met stoffen vanuit het ER snoeren zich af en versmelten met de
membraan van het golgi-apparaat. In het golgi-apparaat worden de stoffen vervolgens
verder verwerkt. (= eiwitten gevouwen om klaar te maken voor naar buiten de cel te
gaan). De producten worden via transportblaasjes naar de celmembraan vervoerd. De
membranen van de blaasjes vloeien samen met de celmembraan en de inhoud komt buiten
de cel vrij (= exocytose).
Lysosomen omhullen de indringers in de cel. Lysosomen zijn eiwitten die worden
gesynthetiseerd in het ER.
Mitochondriën: de plaats waar de ATP-synthese plaatsvindt gedurende aerobe cellulaire
ademhaling bij inname van brandstoffen (zoals glucose) in de aanwezigheid van zuurstof.
Komen veel voor in cellen of plaatsen waar veel energie gebruikt wordt. Mitochondriën
hebben twee membranen: een poreus buitenmembraan dat het binnenmembraan insluit.
Dit binnenmembraan heeft veel plooien die een gelachtige matrix bevatten. De
mitochondriële matrix bevat enzymen voor ß-oxidatie van vetzuren en de
citroenzuurcyclus. Het binnenmembraan bevat een enzymsamenstelling van het
elektronentransportsysteem en ATP-synthase.
Bijzonder aan mitochondriën is dat zij op zichzelf een streng DNA, mRNA, tRNA en
ribosomen bevatten. Eiwitsynthese kan dus plaatsvinden in de mitochondriën, maar omdat
het aantal mitochondriaal DNA afgenomen is kan slechts een kleine hoeveelheid
mitochondriale eiwitten gevormd worden.
Nieuwe mitochondriën ontstaan door groei en deling van al bestaande mitochondriën.
Gedurende de mitose van de cel ontvangt elke dochtercel ongeveer de helft van de
mitochondriën uit de moedercel.
Endosomen: een endosoom is een deel van het endosomale membraantransport van het
plasmamembraan naar de lysosomen. Moleculen die hierin zitten kunnen naar de
lysosomen gaan voor degradatie, maar zij kunnen ook weer teruggevoerd worden naar het
plasmamembraan. Moleculen worden ook vervoerd naar endosomen van het golgi-
apparaat en kunnen dan of doorgevoerd worden naar de lysosomen, of zij keren terug naar
het golgi-apparaat. Endosomen sorteren dus als het ware de moleculen uit het
endomembrane systemen in cellen.
Exosomen: zorgen voor het overdragen van membraaneiwitten en ander materiaal naar
dichtbij zijnde cellen.
Downloaded by youn sam (samsonkariuki04@gmail.com)
, Membraan: aan de ene kant vormen membranen een afscheiding tussen de binnen- en de
buitenkant van de cel en van de verschillende organellen, maar ze laten ook allerlei stoffen
door. Sommige stoffen worden alleen doorgelaten als ze nodig zijn. Men noemt de
membraan daarom wel selectief permeabel. Cellen kunnen elkaar ook herkennen aan
eiwitten in de celmembraan en via stoffen als hormonen met elkaar communiceren.
Cytoskelet: het cytoskelet bestaat uit een groot aantal zeer dunne eiwitdraden
(microfilamenten) en eiwitbuisjes (microtubuli). Ze hebben een groot aantal verschillende
functies, waaronder:
1. In dierlijke cellen die geen stevige celwand hebben zorgen ze voor stevigheid.
2. Ze zorgen voor het bewegen van cellen bijvoorbeeld van spiercellen, het bewegen van
witte bloedlichaampjes en voor de beweging van trilharen en zweepharen.
3. De trekdraden die tijdens de deling chromatiden en chromosomen uit elkaar trekken
zijn microtubuli.
4. Ze houden de organellen op hun plaats.
Microfilamenten worden ook wel actine filamenten genoemd, en zij maken de cellulaire
beweeglijkheid en samentrekkingsactiviteit mogelijk.
Macromoleculen
Eiwitten: veel eiwitten hebben geen functie op zichzelf, maar maken deel uit van
eiwitcomplexen. Aantal functies:
- Chemische omzettingen – veel eiwitten katalyseren chemische reacties enzymen.
- Structuur – in stand houden van dynamische structuren, zoals het cytoskelet.
- Transport – transport van stoffen in, uit en binnen de cel.
- Communicatie – zoals hormonen, receptoren en signaaleiwitten.
- Regulatie – bijvoorbeeld structuur van andere eiwitten veranderen.
Fosfolipiden: zitten in de celmembraan en zorgt voor transport.
Suikers: zorgen o.a. voor energielevering, kan verwerkt worden tot ATP.
Polysachariden: koolhydraten die zijn opgebouwd uit tien of meer monosacharide-eenheden.
Voor energielevering.
Downloaded by youn sam (samsonkariuki04@gmail.com)
, 2. Gedetailleerde kennis van de structuren van DNA en RNA
- Suiker desoxyribose - Suiker ribose
- Base thymine in plaats van uracil - Base Uracil in plaats van thymine
- Dubbele streng nucleotiden - Enkele streng nucleotiden
- Een DNA-molecuul bestaat uit duizenden - Een RNA-molecuul bestaat uit enkele
nucleotiden. honderden nucleotiden.
DNA: DNA bestaat uit een dubbele helix, gevormd door de fosfaatgroepen en de suikers,
gekoppeld door 5’ en 3’ fosfodiësterverbindingen. Deze nummering correspondeert met de
nummers van de koolstofatomen in de suikerring. Beide ketens zijn antiparallel: van boven
naar beneden gelezen loopt de ene keten van 5’ naar de 3’ richting en de andere keten van 3’
naar 5’. De helix wordt ook gevormd door de bindingen tussen de stikstofbasen. A bindt aan
T en C bindt aan G door middel van waterstofbruggen. Tussen A en T twee en tussen C en G
drie. Het haploïde menselijk genoom bevat ongeveer 3x109 baseparen. Slechts een klein deel
van dit DNA (2-3%) bevat de eigenlijke code van genen.
Nucleotiden bestaan uit 5 carbonsuikers waar een of meerdere fosfaatgroepen en een stikstof
bevattende base aan gebonden is. In DNA bestaat het suiker uit desoxyribose, verbonden aan
een enkele fosfaatgroep. De stikstof bevattende basen zijn Adenine (A), Cytosine (C),
Guaninne (G) en Thymine (T). De nucleotiden zijn via covalente bindingen aan elkaar
verbonden in een keten door de suikers en de fosfaat groep, deze vormen de “backbone” van
het DNA.
In beide gevallen zit een grote twee ringbase (purine) tegenover een kleine enkele ringbase
(pyrimidine). Elk purine-pyrimidinepaar wordt een basepaar genoemd. Deze complementaire
baseparing zorgt er voor dat de basen in de beste energetische samenstelling aan de
binnenzijde van de dubbele helix verpakt worden. In deze samenstelling is elk basepaar net zo
breed waardoor de suiker fosfaat backbone op gelijke afstand van elkaar blijft.
RNA: de primaire structuur van RNA is zeer vergelijkbaar met die van DNA. Het suikerdeel
van het RNA heeft een extra hydroxylgroep op de 2’ positie en de Thymine in DNA wordt
vervangen door Uracil in RNA. De hydroxylgroep op C2 van ribose maakt RNA meer
chemisch labiel dan DNA en zorgt voor een chemisch reactieve groep die meedoet in RNA-
gemedieerde chemische events. Door de labiliteit wordt RNA in mono-nucleotiden gesplitst
Downloaded by youn sam (samsonkariuki04@gmail.com)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mburuhdenny. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €16,46. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56473 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen