, Bijlage 1 week 1
Het gehele systeem, dat staat of valt met deze onderlinge ‘liquiditeit’, is drooggevallen. Vrijwel wereldwijd.
Lagarde maakt duidelijk hoe de nieuwe verhoudingen zullen liggen. Overheden hadden altijd al een
belang bij het gezond houden van de banksector, vertelt zij. Maar nu wordt alles anders. „We worden
straks uw aandeelhouder. U zult niet worden teleurgesteld. We hebben nu al een eerste overeenkomst
om te helpen.”
De Amerikaanse overheid en andere Amerikaanse banken hebben dan besloten zakenbank Lehman
Brothers niet te redden. De angst is groot dat deze agressieve bank te veel giftige producten op zijn
balans heeft geladen. Minister van Financiën Hank Paulson – voormalig zakenbankier – wil na een
weekend van koortsachtig overleg het signaal afgeven dat de overheid niet zomaar elke bank overeind
houdt.
In hetzelfde weekend heeft Bank of America een andere grote zakenbank – Merrill Lynch – wél
overgenomen.
De eerste: de renaissance van het kapitalisme, die begin jaren tachtig opbloeide. Ondernemen mocht
weer, hebzucht was niet per definitie verkeerd. Vrijheid van handelen gold als essentieel voor het
economisch verkeer. En toen in 1989 de Sovjet-Unie bezweek, ging het vrijemarktdenken als enige
overgebleven levensvatbare model in de overdrive.
Privatiserend en deregulerend wierp de politieke economie in de jaren negentig steeds meer ketenen
af. De burger werd klant, werd belegger, werd huizenbezitter. Schulden waren niet langer taboe, en
soms zelfs gewenst als hefboom om de winstgevendheid op te krikken. Het eigen vermogen van
bedrijven daalde. Dat van banken ook.
In de financiële sector speelde naast deregulering een tweede factor: de techniek. Computers en
telecommunicatie versoepelden de handel en maakten steeds complexere producten mogelijk,
waarvan het gebruik dan ook explodeerde
En dan was er, als derde trend, de opkomst van nieuwe landen in de wereldeconomie. Westerse
centrale bankiers zagen de inflatie matigen en matigen, en schreven dit vooral toe aan de zegeningen
van de vrije markt en hun eigen kennelijke genialiteit.
Zie hier de drie hoofdingredienten:
1. toenemende schulden,
2. exploderende complexiteit
3. ongehinderde vrijheid
Banken die steun nodig hadden van overheden. Overheden die het door de economische crisis toch al
zwaar hadden. Banken die zelf veel schuld van hun overheid op de balans hadden. De Lehman-crisis
leidde tot doom loops: een spiraal waarin staat en bancaire sector elkaar naar beneden trokken. Toen
later Griekenland de eurozone schokte met een verzwegen begrotingscrisis, raakte de euro zelf in de
problemen.
Bijlage 2 week 1
Het kan niemand meer zijn ontgaan, Nederland moet aardgasvrij, en snel. Van het gas af, het klinkt zo simpel,
maar hoe doe je het? Door in ieder geval eerst het juiste wettelijk kader te creëren.
Dankzij de Wet voortgang energietransitie, die op dat moment in werking treedt, komt de
gasaansluitplicht van de Gaswet te vervallen. Momenteel wordt ook gewerkt aan een wijziging van het
Bouwbesluit 2012, die ook de verplichting voor de bouwer zal doen vervallen. Ook die wijziging treedt
naar verwachting op 1 juli aanstaande in werking. Op dat moment staan de wet- en regelgeving dus
niet meer in de weg aan het realiseren van aardgasvrije woningen.
De Crisis- en herstelwet maakt experimenten mogelijk die de transitie kunnen versnellen
van het gas af, we zijn het zomaar niet. Wat ook duidelijk is: niemand kan het alleen. Een goede
samenwerking tussen overheden, eigenaren en vooral ook de industrie en het bedrijfsleven is
elementair om deze klus te klaren.
Bijlage 3 week 1
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper staceymaassenvandenbrink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
