Inleiding in het
publiekrecht
Europeesrecht, staatsrecht en strafrecht
Hanzehogeschool Groningen
Lisa Sophie Bouland
0
,Hoorcollege week 1: Europeesrecht
Introductie Europeesrecht
Europeesrecht werkt door in het Nederlandse recht. Zowel in het publiek- als in het
privaatrecht.
Levenslange gevangenisstraf zonder herbeoordeling is volgens het Europees hof voor de
rechten van de mens (EHRM) in strijd met het Europees verdrag voor de rechten van de
mens (EVRM.)
Totstandkoming Europese Unie
De Europese Unie is een internationale organisatie waarvan de voorlopers (EGKS, Euratom en
EEG) zijn opgericht na de tweede wereldoorlog.
Oprichting door de lidstaten door het sluiten van verdragen.
Focus in eerste instantie op:
Veiligheid
Economische integratie
Daarna uitbreidingen/wijzigingen doormiddel van verdere verdagen, totdat we de EU
hebben zoals deze nu is:
Steeds meer lidstaten
Meer bevoegdheden (niet meer alleen economisch)
Verandering van de structuur (bijv. Meer bevoegdheden Europees parlement)
Naamswijzigingen (EEG EG EU)
Nu gelden het verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en het verdrag
betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)
Bronnen van het Europees recht
De verdragen en het Handvest (= Primair EU recht)
EU- regelgeving bijv. richtlijnen (= Secundair EU recht)
Algemene beginselen van Europees recht bijv. attributiebeginsel,
evenredigheidsbeginsel.
- Loyaliteitsbeginsel (art 4 lid 3 VEU)
- Voorrang (Arrest Costa/ENEL)
- Rechtstreekse voorrang ( Arrest van Gend en Loos)
Jurisprudentie
Uitspraken van nationale rechters
Overige belangrijke beginselen
Non- discriminatie op grond van nationaliteit (meerderde artikelen)
Evenredigheidsbeginsel (Meerdere uitspraken van Hof van Justitie en de EU).
Primair Europees recht
1
,Dit bestaat uit:
- Het VEU, VWEU (bevoegdheden) en het Handvest van de Grondrechten van de EU.
In het VEU en het VWEU vind je voornamelijk:
Bepalingen die een bevoegdheid toekennen.
Materiele bepalingen (concrete rechten en plichten)
Bepalingen die een doelstelling definiëren
Bepalingen die de rechtsbasis bevatten.
Definitiebepalingen.
Deze komen tot stand doordat lidstaten van de EU een verdrag sluiten.
Secundair Europees recht
Het gaat hier om onder meer (art. 288 VWEU):
Richtlijnen
Richtlijnen zijn niet gericht aan burgers en ondernemingen
Het is een instructie aan de lidstaten over de manier waarop zij hun nationale
wetgeving moeten aanpassen.
Ze moeten dus worden omgezet in nationale wetgeving.
Geven lidstaten meer vrijheid over de invulling van de wetgeving.
Er wordt een implementatietermijn gesteld.
Verordeningen
Is gericht aan iedereen (alle lidstaten, burgers, en bedrijven in de EU)
Alle artikelen zijn bindend
Rechtstreeks toepasselijk, Burger kan zich direct beroepen op de artikelen.
Lidstaat hoef hierom de verordening niet om te zetten in nationaal wetgeving.
Besluiten
Zijn vaak gericht aan adressanten (burger, bedrijf, lidstaat)
Het secundaire recht wordt gemaakt door de instellingen van de EU volgens de
voorgeschreven wetgevingsprocedure (Verdragen)
Het secundaire recht is een uitwerking van het primaire recht
Verhouding met het primaire recht:
Wat is meer specifiek?
Wat is hoger in hiërarchie?
Als Secundair recht (lex specialis) wordt aangenomen hebben ze voorrang op het verdrag (lex
generalis). (bijzonder gaat voor algemeen)
Beginselen over bevoegdheid EU (Art 5 VEU)
2
, - Attributiebeginsel art 5 lid 2 VEU: Dit beginsel houdt in dat de bevoegdheden
die in de EU-verdragen niet aan de EU zijn toegedeeld, toebehoren aan de
lidstaten.
- Bevoegdsheidstoedeling art 5 lid 1 VEU: handelt de EU enkel binnen de
grenzen van de bevoegdheden die EU-lidstaten haar in verdragen hebben
toegedeeld.
- Subsidiariteitsbeginsel Art 5 lid 3 VEU: is bedoeld ter bescherming van de
bevoegdheid van de lidstaten om beslissingen te nemen en op te treden op
gebieden die niet onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie vallen.
- Evenredigheidsbeginsel Art 5 Lid 4 VEU: De maatregel moet geschikt zijn
voor het uiteindelijke doel.
Doelstelling van de EU (art 2 en 3 VEU)
Vrede en welzijn
Vrijheid en veiligheid
Interne markt
Vrije markt
Staatsteun
Mededinging
Monetaire unie
Extern (mensenrechten) beleid
Bevoegdheden EU
Bevoegdheden staan in het VEU en het VWEU.
De EU kan deze bevoegdheden gebruiken om de doelstellingen te realiseren
Ze mogen alleen dingen doen als deze in de wet staan beschreven
(attributiebeginsel art 5 lid 2 VEU)
De Eu is bevoegd om internationale overeenkomsten te sluiten (art. 216 VWEU)
Internationale organisaties
Er zijn verschillende soorten internationale organisaties waarmee de EU een overeenkomst
kan sluiten.
1. Gouvernementele organisaties
Samenwerkingsverband tussen staten (bijv. Europese Unie en de verenigde
naties)
Opgericht door lidstaten door het sluiten van een verdrag:
- Onderhandelingen
- Ondertekenen
- Ratificatie
Twee soorten gouvernementele organisaties:
1.1 Intergouvernementele organisaties (geen soevereiniteit afstaan.)
Nationale regeringen hebben het voor het zeggen.
Besluiten met eenparigheid van stemmen of niet- bindende resultaten.
Andere kenmerken:
- Vaak een eenvoudige structuur
- Vaak beperkte bevoegdheden
- Uitvoering van besluiten door de landen zelf.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisasophiebouland. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,90. Je zit daarna nergens aan vast.