Samenvatting van Kennisbasis Nederlandse taal Domein 3 Beginnende geletterdheid, Domein 4 Voortgezet Technisch lezen en Domein 5 Begrijpend lezen. Ik heb deze samenvatting gemaakt voor de toets van VK1.3TA in het studiejaar .
Van der Leeuw, B., Israel, T., Pauw, I. & Schaufeli, A. (2018). Kennisbas...
Kennisbasis Nederlandse taal
Van der Leeuw, B., Israel, T., Pauw, I. & Schaufeli, A. (2018). Kennisbasis Nederlandse taal
voor de lerarenopleiding basisonderwijs. Den Haag: HBO-raad.
1. Luistervaardigheid
2. Woordenschat
3. Beginnende geletterdheid
3.1.1 Ontluikende geletterdheid
Periode van 0-4 jaar leren kinderen basisprincipes van mondeling taalgebruik. \in deze
periode zien ze geschreven taal in de vorm van (prenten)boeken, voorleesverhalen, logo’s,
verkeerstekens, letters en woorden. Sommige kinderen communiceren schriftelijk met
tekeningen, beelden en eigen logo’s.
3.1.2 Functioneel lezen en schrijven
Leerkracht stimuleert vanaf groep 1 dat de leerling kennis maakt met geschreven taal in
functionele context. Hij creëert activiteiten waarin de leerling noodzaak van lezen en
schrijven ziet.
3.1.3 Boekoriëntatie en verhaalbegrip
Boekoriëntatie
Gaat over gedrag: wat kan je met boeken, wat kan je eraan zien en hoe lees je ze?
Doelen: leerlingen begrijpen dat illustraties en tekst samen verhaal vertellen en weten dat
boeken van voor naar achter gelezen worden, bladzijden van boven naar beneden en regels
van links naar rechts.
Verhaalbegrip
Tijdens voorleessituaties opbouw in verhaal ontdekken door herhaald lezen. Verhaal is
opgebouwd uit situatieschets, aaneenschakeling van gebeurtenissen en ontknoping.
Doelen: leerlingen begrijpen taal van voorleesboeken, kunnen conclusies trekken n.a.v. het
verhaal, halverwege kunnen ze voorspellingen doen en weten dat de meeste verhalen zijn
opgebouwd uit een situatieschets (informatie hoofdpersonen, plaats en tijd van handeling)
en een episode (doet zich een probleem voor dat wordt opgelost).
3.1.4 Functies van geschreven taal
Kinderen komen voortdurend in aanraking met geschreven taal (zoals borden, graffiti etc.).
Ze ervaren de communicatieve functie van taal door brieven en verlanglijstjes schrijven.
Doelen: leerlingen weten dat geschreven taalproducten een communicatief doel hebben en
weten dat symbolen verwijzen naar taalhandelingen.
Voor start formele lees- en schrijfonderwijs ontdekken leerlingen relatie tussen taal die je
ziet en hoort (lezen). En ontdekken ook dat je de taal die je spreekt zichtbaar kunt maken
(schrijven). Leraar laat eigen omgang met geschreven taal zien door bijvoorbeeld voorlezen.
Doelen: leerlingen weten dat gesproken woorden worden vastgelegd op papier met
(audio)visuele middelen en weten dat geschreven woorden worden uitgesproken.
3.1.5 Taalbewustzijn en alfabetisch principe
Vormaspecten van taal
Leerlingen maken taal tot object van hun denken. Taalbewustzijn houdt in dat kinderen
kunnen omgaan met begrippen als verhaal, zin, woord en klank.
, Doelen: leerlingen kunnen woorden in zinnen onderscheiden, kunnen onderscheid maken
tussen vorm en betekenis van woorden en kunnen woorden in klankgroepen verdelen.
Alfabetisch principe
Houdt in dat er een overeenstemming is tussen klanken en weergave in lettertekens.
Grafemen van ons schrift verwijzen naar fonemen.
Doelen: leerlingen ontdekken dat woorden opgebouwd zijn uit klanken en dat letters met
die klanken overeenkomen, leggen foneem-grafeemkoppeling en kunnen door foneem-
grafeemkoppeling woorden die ze niet kennen lezen en schrijven.
3.1.6 Auditieve vaardigheden
Fonologisch bewustzijn
Kunnen omgaan met klanken. Bijvoorbeeld splitsen van woorden in klankstukken (syllabes),
verbinden van syllabes tot woord en toepassen van eindrijm.
Auditieve objectivatie
Objectiveren van gesproken woorden door de vorm van de woorden te zien i.p.v. de
betekenis.
Fonemisch bewustzijn
Besef dat woorden uit fonemen, klanken die corresponderen met grafemen, bestaan.
Signaal hiervan is herkennen en toepassen van beginrijm, kunnen opdelen van woorden in
losse klanken (auditieve analyse) en samenvoegen van klanken tot woord (auditieve
synthese).
Temporeel ordenen
Klanken of woorden in bepaalde volgorde kunnen onthouden.
Bepalen van klankpositie.
Meest complexe auditieve vaardigheid is bepalen van klankpositie. Er wordt beroep gedaan
op auditieve analyse, temporeel ordenen en kennis van begrippen als vooraan, achteraan en
middelste.
3.1.7 Visuele vaardigheden
Visuele discriminatie
Het zien van verschillen en overeenkomsten tussen afbeeldingen, grafemen of woorden.
Lastige bij letters is dat richting en positie belangrijk zijn.
Visuele analyse
Vaardigheid om afzonderlijke grafemen in een woord te herkennen.
Visuele synthese
Samenvoegen van grafemen. Hardop verklanken van letters is een hulpmiddel.
Spatieel ordenen
Ordening van letters van links naar rechts. Vooral bij grafemen met twee letters is dit lastig.
Letterpositie bepalen
Vaardigheid om aan te geven welke plaats grafeem in een woord inneemt. Samengestelde
vaardigheid waarbij beroep wordt gedaan op visuele analyse, spatieel ordenen en kennis van
begrippen zoals voor, midden en achter.
3.1.8 Elementaire leeshandeling
Elementaire leeshandeling vormt grondslag van leesvaardigheid en is gebaseerd op
fonologisch principe. Het is het tegenovergestelde van elementaire spellingshandeling,
waarbij gesproken woord naar geschreven woord wordt omgezet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bmbakker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
