Ik heb deze sammenvatting gemaakt doormiddel van een uitgeprint boekje die ik heb gekregen, ik heb alles zo goed mogelijk uitgelegd. Ik gebruik deze sammenvatting zelf voor mijn mondeling in mijn se-week
1815: koninkrijk (nl,belgie en luxemburg) = koning willem 1
constitution = grondwet
de koning mag de 1e kamer kiezen
de macht van koning willem 1
1848: willem 2 - thorbecke
vrijheid komt terug en vernieuweing van grondwet
- koning wordt ondschendbaar = wel steeds minder inspraak
- en de ministers worden de verantwoordelijke
cencuskiesrecht: de rijkste mochten stemmen (kiezen de 2e kamer)
nl wordt iets meer democratisch
1917: algemeen mannenkiesrecht
1919: algemeen kiesrecht (dus ook vrouwen)
pas sins 1919 een democratie in nl
verzuiling: katholiek, protestant, socialisten en liberalen;
1870-1970
vanaf toen:
- steeds meer hippies
- meer kinderkleding
- steeds langer naar school
-
,in de tijd van verlichting (18e eeuw) gingen mensen anders denken over god ze
geloofde niet meer dat god alles bepaalde en hun vonden dat mensen moesten
zorgen voor hun eigen geluk. hun geloofde dat de maatschapij met redelijkheid
verbeterd kon worden (rationeel optimisme)
- verlicht absolutisme: leide vooral tot kritiek op het ancien regime een oude
orde waar de macht in handen was van vorsten en niet-gekozen regenten en
waarin edelen en geestelijken allerlei voorrechten hadden.
- democratische revolutie (gevolg van verlichting): democranten vonden
volkssouvereiniteit belangrijk dus de hoogste macht niet afkomstig is van god
maar van het volk -> burgers moesten hun eigen regering kunnen kiezen en
dezelfde vrijheden en rechten. regering verbonen aan de grondwet waaron
regels voor het bestuur en grondrechten van de onderdanen waren
vastgesteld
● de vs had zich in 1776 onafhankelijk verklaard
● en in 1789 brak de franse revolutie uit (het franse leger verspreide dit over
europa)
● 1799 eind van de democratie in frankrijk -> Napolion stelde een dictatuur op
maar hij draaide lang niet alles terug
- in nl werd de verlichting in 1760 populair
- engelse filosoof john locke (1632-1704): had in nl gewoond om te ontkomen
aan vervolging in eigen land - hij had politieke ideeen ontwikkeld: regering niet
gebaseerd op god maar op de samenleving - mensen hadden natuurlijke
rechten (leven, vrijheid en bezit) - om dit te beschermen kwam er een
regering de onderdanen mochten deze regering zelfs afzetten
- franse filosoof Charles de Montesquieu (1689-1755): werd bekend door zijn
ideeen over de scheiding van de macht (trias politica)
- frans-zwitserse filosoof Jean-Jacques Rousseau (1712-1778): een gekozen
volksvergadering zou het beste zijn: maar hij werd in nl bijna niet gelezen
- in nl werden de democratische opvattingen pas populair na 1780
-> dit blijft groeien doordat de republiek vernederd werd in een oorlog met
groot britanie ( GB heeft in 1780 de republiek de oorlog verklaard) nl steunde
de republiek dus kansloos door de britten -> armoede en achteruitgang
- Joan derk van der capellen tot den pol: keerde zich vel tegen de stadhouderd
en regenten die hem steunden - het volk moest zijn eigen regeerders kiezen
vond hij-
- de patriotten (groep vrijwillge soldaten): bestuurders moesten gekozen
worden -vooral tegen Willem V.
-> binnen een paar jaar was de helft van nl in de handen van de patriotten - -
>maar toen willem V naat nijmegen zijn vrouw wilde terugkeren maar de
, koning van pruisen hield dit tegen door troepen te sturen naar nl. dit zorgde
ervoor dat de macht terugkwam bij de stadhouder en de regenten -> de
patriotten vluchten naar frankrijk
bataafse republiek
- in 1795 keerden de patriotten terug naar nl met het franse leger en vond de
bataafse revolutie plaats - revolutionaire comites namen het bestuur over in
steden en gewesten en riepen de bataafse republiek uit.
- belangrijke dingen
- iedere staatsburger dezelfde rechten
- godsdienstvrijheid -> katholieke en joden kregen dezelfde rechten als
protestanten
- In januari 1796 werd een nationale vergadering gekozen : grondwet
opstellen - maar de vraag was moesten de gewesten en steden zelfstandig
blijfen of moest nl net als Frankrijk een eenheidsstaat vormen.
-> toen ze het in 1798 nog niet eens waren pleegde een groepje
parlementariers met hulp van franse troepen een staatsgreep - > de franse
ambassadeur las nog dezelfde dag de nieuwe grondwet voor en deze werd
goedgekeurd
-> hierdoor werd nl een rechtstaat en eenheidsstaat: en er kwam algemen
mannenkiesrecht en de volksvertegenwoordiger kreeg de hoogste macht zei
koos een regering en er kwamen ambtenarenapparaat (voorloper ministiries).
einde van de democratie:
- in 1801 maakte Napoleon er een eind aan: beperkte de macht van het
parlement en stelde cencuskiesrecht in (alle mannen die bepaald bedrag
betaalde hadden kiesrecht ) maar hier maakte Napoleon in 1805 weer een
eind aan.
- hij benoemde de nl ambasaadeur in parijs, Rutger jan schimmelpenninck, tot
dictatuur
- een jaar later (1802) schafte hij de bataafse republiek af en stichte het
koninkrijk Holland op -> zijn broer louis werd koning lodewijk napoleon
- In 1810 zette hij louis weer af en werd nl deel van frankrijk
- 3 jaar later (1813) werd nl bevrijd door britse en russische troepen hierna
keerde de republiek niet terug en bleef de eenheidsstaat bestaan
- sinds 1795 was er een sterk nationaal gevoel en wilde ze nl zo veel mogelijke
een eenheid maken dit deden ze door:
- tollen afteschaffen en daarvoor een nationaal belastingsstelsel
- het lager onderwijs was landelijk geregeld
- regels voor de nl taal
- nationale munt ingevoerd
- dit bleef allemaal bestaan hiermee was nl in 1813 veel meer een eenheid dan in
1781
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijntheunissen1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
