Alle leerdoelen voor het vak Basis tot Homeostase zijn op een overzichtelijke wijze uitgewerkt. Soms wordt een onderwerp meerdere malen behandeld, dit is goed voor de herhaling en leer je beter.
Benoem de belangrijkste vitale parameters die gecontroleerd worden
(homeostase) door de drie orgaansystemen. Beschrijf het mechanisme van
negatieve terugkoppeling en kent de belangrijkste fysiologische feedback
loops waarbij de vitale organen betrokken zijn.
Zenuwstelstel
o Vitale Parameters
Lichaamstemperatuur
Bloeddruk
Hartslagfrequentie
Ademhalingsfrequentie
o Mechanisme
Zenuwstelsel monitort veranderingen in interne en externe
milieu via sensoren en activeert effectoren om een respons
te geven die homeostase herstelt
Cardiovasculaire systeem
o Vitale Parameters
Bloeddruk
Zuurstofsaturatie
Hartslag
pH van bloed
o Mechanisme
Systeem transporteert zuurstof, koolstofdioxide,
voedingsstoffen en afvalstoffen
Feedback loops (e.g., baroreceptoren) controleren en
reguleren parameters zoals bloeddruk en zuurstofvoorziening
Endocriene Systeem
o Vitale Parameters
Bloedsuikerspiegel
Water- en elektrolytenbalans
Hormonale niveaus
o Mechanische
Systeem maakt gebruik van hormonen die door klieren
worden uitgescheiden en werken op doelorganen om
evenwicht in het lichaam te handhaven
Mechanisme van Negatieve Terugkoppeling
o Stimulus
Een verandering in een parameter
Bijv. stijging van de lichaamstemperatuur
o Receptor
Een sensor detecteert de afwijking en stuurt een signaal naar
het controlecentrum
o Controlecentrum
Meestal hypothalamus of andere regulerende structuur
Vergelijkt informatie met setpoint (= normale waarde)
o Effector
1
, M.V.D.
Reageert door een actie uit te voeren om de parameter te
corrigeren
o Respons
Lichaam keert terug naar setpoint
Regulatie van de Lichaamstemperatuur
o Zenuwstelsel
Receptoren
In huid
In hypothalamus
Effectoren
Zweetklieren
Bloedvaten
Skeletspieren
Bloeddrukregulatie (Baroreceptorreflex)
o Cardiovasculair Systeem & Zenuwstelsel
Receptoren
Baroreceptoren in halsslagader en aortaboog
Controlecentrum
Medulla oblongata
Effectoren
Hartslag
Vasculaire tonus
Regulatie Bloedsuikerspiegel
o Endocriene Systeem
Receptoren
Alvleeskliercellen
♦ Bèta: detecteren hoge glucosespiegels
♦ Alfa: detecteren lage glucosespiegels
Regulatie Zuurstof- & Koolstofdioxideniveaus (Ademhaling)
o Zenuwstelsel & Cardiovasculair Systeem
Receptoren
Chemoreceptoren in halsslagader en aortaboog
Controlecentrum
Ademhalingscentrum in medulla oblongata
Effectoren
Ademhalingsspieren
Onderscheidt de belangrijkste fysische en chemische grootheden die
fysiologische processen karakteriseren. Ken de belangrijkste
wetmatigheden die de relaties tussen deze grootheden en hun
afhankelijkheid van stofeigenschappen beschrijven. Pas deze kennis toe in
2
, M.V.D.
berekeningen die betrekking hebben op de fysiologie van vitale
orgaansystemen.
Belangrijke Fysische & Chemische Grootheden in
Fysiologische Processen
o Fysische Grootheden
Druk (P)
Volume (V)
Stroom (F)
Temperatuur (T)
Concentratie (C)
Snelheid (v)
o Chemische Grootheden
pH
Partiële druk van gassen
Osmolariteit
Concentraties van ionen
Metabolieten
Belangrijkste Wetmatigheden & Relaties tussen Grootheden
o Wet van Darcy
∆P
F=
R
F = Flow
dP = driving pressure
R = weerstand
o Wet van Poiseuille
8 ηL
R= 4
πr
R = weerstand
η = viscositeit
L = lengte van de buis/vat
r = straal van de buis/vat
o Algemene / Ideale Gaswet
PV =nRT
o Wet van Boyle
P ×V =constant , als T = constant
o Wet van Charles
V
=constant , als P = constant
T
o Wet van Regnault
P
=constant , als V = constant
T
o Wet van Dalton (Partiële Druk)
Ptotaal=PO 2 + PCO2 + P N 2
o Wet van Fick
∆C
n=D× A ×
∆x
n = diffusie
D = diffusiecoëfficiënt
3
, M.V.D.
A = diffusieoppervlak
∆ x = diffusieafstand
∆ C = concentratieverschil
Beschrijf de globale bouw en functie van hart, vaten, longen en nieren en
hun specifieke rol bij het handhaven van de homeostase.
Hart
o Bouw
Hol spierorgaan
2 atria
2 ventrikels
Kleppen
Mitralisklep: links
Tricuspidalisklep: rechts
Rechts: bloed naar longen
Links: bloed naar lichaam
Kransslagaders
o Functie
Pompen van bloed door lichaam
Handhaving adequate bloeddruk en stroom
o Specifieke Rol in Homeostase
Bloeddrukregeling
Hart reguleert bloeddruk door slagvolume en
hartfrequentie aan te passen
Zuurstofvoorziening
Transporteert zuurstofarm bloed naar longen en
zuurstofrijk bloed naar weefsels
Bloedvaten
o Bouw
Slagaders
Dikke wanden met elastisch en glad
spierweefsel
Venen
Dunne wanden met kleppen
Capillairen
Dunne, doorlaatbare wanden
o Functie
Transport van bloed
Regulatie van bloedstroom
o Specifieke Rol in Homeostase Figuur 1 Algemene structuur
vaatwand
Uitwisseling van stoffen
Thermoregulatie
Regulatie van bloeddruk
Longen
o Bouw
Miljoenen alveoli omgeven door een netwerk van haarvaten
Luchtwegen: trachea, bronchiën en bronchiolen
Dubbele pleuravlies bedekt longen en zorgt voor soepele
bewegingen tijdens ademhaling
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milenavandalen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
