College Aantekeningen
Neuropsychologische Revalidatie
College 1. Introduction
Inhoud
- Wat is revalidatie?
- Hoe breng je de gevolgen in kaart?
- Diagnosegroepen
- Cognitieve klachten
- De gevolgen voor naasten
Wat is revalidatie?
• Eerste associatie van patiënten vaak aan de fysieke kant: sporten, bewegen
• Woordenboek definitie: het weer in staat maken werk te verrichten, een functie
te vervullen; een medische term die herstel betekent, of letterlijk weer valide
worden na een ongeval of medische ingreep zoals een operatie
Revalidatiegeneeskunde
De revalidatiegeneeskunde:
• Richt zich op de gevolgen van ziekte (ipv op de ziekte zelf)
• Accent op motoriek en/of cognitie
• Behandeling richt zich op: berbeteren van autonomie, zelfredzaamheid en
deelname in de maatschappij
• Neuropsychologisch: vaak multidisciplinair
• Gericht op patiënten maar ook op naasten
• In de revalidatiegeneeskunde wordt vaak gebruik gemaakt van het ICF-model
Hoe breng je de gevolgen in kaart?
Je kan gevolgen heel smal bekijken (bijv: op celniveau), groter (bijv: in de hersenen),
maar specifiek naar een persoon (bijv: het bewegen van iemand), of nog breder (bijv: wat
heeft het voor invloed op het leven van de patiënt én de mensen om hen heen).
→ Om dit in kaart te brengen wordt gebruik
gemaakt van het ICF-model.
International Classification of
Function (ICF) Model
In de revalidatiegeneeskunde wordt vaak
gebruik gemaakt van dit model.
1
, College Aantekeningen
Neuropsychologische Revalidatie
In het gebruik van het ICF-model wordt er op het begin de focus gelegd op de
lichaamsfuncties, de diagnose en verdere behandeling om de directe symptomen te
verminderen. Daarna wordt er gekeken naar de activiteiten en participatie die de cliënt
wel/niet kan, en wat de wensen van de cliënt daarin zijn. Tot slot worden de
persoonlijke- en externe factoren als aangrijpingspunten meegenomen in de
behandeling. Het is namelijk ook afhankelijk van het karakter van de persoon dat
bepaalt hoe succesvol iemand weer mee kan gaan doen in de maatschappij.
• 1e laag: ziekte/ aandoening (neuroloog, medische mensen)
• 2e laag: gevolgen van aandoening (revalidatiearts + neuropsycholoog)
o Structuur en functie: dat zijn de cognitieve domeinen functies zoals
motorische functies, energiehuishouding, zintuigelijke functies
o Activiteiten: wat voor gevolgen heeft de functie voor de dagelijkse
activiteiten zoals zelfzorg, koken, communiceren of bewegingsactiviteiten
zoals lopen, schrijven
o Participatie: participatie gaat over je rol in de maatschappij. Hoe gaat het
op sociaal gebied of op werk. Kan de patiënt zijn de rol vervullen in het
gezinsleven. Kunnen hobby’s nog uitgevoerd worden?
• 3e laag: persoonlijke factoren en omgevingsfactor
o Persoonlijke factoren: leeftijd, geslacht, verleden, coping
o Externe/omgevingsfactoren: woonomgeving, werkomgeving,
naasten/familie/vrienden
Het nut van dit model is:
- Dient als een kapstok om problemen in kaart te brengen
- Gemeenschappelijke taal
- Gebruik in klinisch onderzoek en klinische praktijk
- Ook aandacht voor persoonlijke en omgevingsfactoren
2
, College Aantekeningen
Neuropsychologische Revalidatie
Voorbeeld ICF model
Casus
Een voorbeeld wordt gegeven waarin het ICF-model wordt gebruikt binnen een casus.
De casus: 55 jaar, voorheen gezonde man heeft CVA gehad, infarct cerebri media
gebied rechts. Problemen gezien: hemiparese, neglect links, slikproblemen,
incontinentie, cognitieve problemen
ICF ingevuld aan de hand van de casus:
3
, College Aantekeningen
Neuropsychologische Revalidatie
De diagnosegroepen – alle leeftijden
De Neurorevalidatie houdt zich bezig met:
- Neurorevalidatie:
o NAH, neuromusculaire aandoenngen (NMA), bijvoorbeeld ALS
- Houding en bewegen
o Dwarsleasie, multitrauma, chronische pijn, oncologie, amputatie
Diagnosegroepen – binnen NAH
- CVA, Traumatisch hersenletsel, hersentumoren, mingtis/encephalitis, epilepsie,
HIV, oncologie, ‘’chemobrein’’, gevolgen intensive care (PICS), status na
reanimatie (OHCA)
Niet alleen cognitie!
Het gaat niet alleen om cogntiie! Neuropsychologische revalidatie omvat niet alleen
cognitieve revalidatie, maar ook over emotionele en gedragsmatige revalidatie:
Cognitief Emotioneel Gedrag
Verschillende cognitieve Depressie Initiatief verlies
stoornissen
Geheugen, plannen, Angst Kort lontje
aandacht
- Mensen na hersenletsel zeggen: ‘ik ben al moe als ik op sta’, ‘kan wel om alles
huilen’.
De grootte van het probleem in het hoofd zegt niet altijd wat. Het gaat om welk
onderdeel van het netwerk wordt geraakt. Bovendien, op de langere termijn kunnen
grote groepen mensen nog meer en grotere gevolgen ervaren. Het is belangrijk om de
gevolgen van de aandoening goed uit te leggen aan de patiënten. Mensen begrijpen
namelijk niet altijd de gevolgen van hun hersenletsel.
In kaart brengen van cognitieve problemen
• NPO, observaties, cognitieve screening, zelfrapportage, heteroanamnese
Cognitieve problemen na CVA
Je ziet dat na een beroerte, cognitieve problemen heel veel voorkomen. Je ziet herstel in
eerste maanden maar het patroon blijft hetzelfde. Snelheid van info verwerking is een
veelvoorkomend probleem.
4