Een samenvatting over staatsrecht uit HBO rechten jaar 1. het is een samenvatting onder andere over hoe er gestemd wordt in de eerste en tweede kamer, Wat waterschappen en gemeenten zijn, delegatie etc.
Het statuut is een staatsregeling waarin afspraken zijn vastgelegd over de onderlinge verhoudingen in
het Koninkrijk en de samenwerking.
Bronnen van het staatsrecht:
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
De Grondwet
(Organieke) wetten, reglementen
Gewoonterecht
Verdragen en Europese maatregelen
Jurisprudentie
Nederland is een constitutionele, democratische monarchie en koninkrijk.
Constitutionele monarchie > Koninkrijk dat is vastgelegd in een staatsregeling
H2 Grondrechten in Nederland
Klassieke grondrechten:
Klassieke grondrechten waarborgen in zekere zin de vrijheden van burgers die de overheid moet
respecteren, waardoor voor de burger een staatsvrije sfeer wordt gewaarborgd.
Art 1 t/m 18 Gw
Sociale grondrechten:
.. is voorwerp van zorg der overheid.
Een soort opdracht voor de overheid om ervoor te zorgen dat er sociale gerechtigheid heerst in de
samenleving en dat iedere burger kan beschikken over een ‘goed’ leven.
Art 19 en verder.
Verticale werking > de werking van rechten tussen burger en overheid
Horizontale werking > de werking van rechten tussen burger en burger
H3 De organisatie van de Nederlandse staat en het koninkrijk
Eenheidsstaat > staat bestaande uit onzelfstandige delen onder een centraal gezag
Bondsstaat > Staat bestaande uit grotendeels onzelfstandige federale staten met een centraal
federaal gezag
Regering > koning en ministers
Kenmerken democratische rechtsstaat:
De overheid mag slechts optreden op rond van algemene regels die democratische tot stand
zijn gekomen > legaliteitsbeginsel.
De macht van de overheid is verdeeld over verschillende organen of personen in de staat.
Een onafhankelijke rechter biedt burgers bescherming teen overheidsoptreden dat willekeurig
is of op een andere manier in strijd is met het recht.
, Burgers hebben fundamentele rechten die de overheid moet eerbiedigen.
Grondslagen van de democratische rechtsstaat:
Legaliteitsbeginsel
Onafhankelijke rechtspraak
Scheiding van overheidsmacht d.m.v checks and balances
Eerbiediging grondrechten
In Nederland is er sprake van een ten dele toegevoegde trias politica:
De wetgeving komt in Nederland op centraal niveau niet alleen tot stand door de
volksvertegenwoordiging, maar door de Staten-Generaal en de regering gezamenlijk (art 81
Gw)
De uitvoerende macht (regering) kan ook alleen, dus zonder medewerking van de
volksvertegenwoordiging, regels opstellen. Dit gebeurt dan in de vorm van een Koninklijk
Besluit, dat door de Koning wordt ondertekend (art 89 Gw).
In sommige gevallen hebben ook ministers een eigen regelgevende bevoegdheid
Ook op decentraal niveau kunnen organen, die de wetten uitvoeren, zelf nadere regels
vaststellen in de vorm van veranderingen (art 143 Provinciewet en art 147 gemeentewet).
H4 Regering en parlement
De koning en de Staten-Generaal zijn de formele wetgever, art 81 Gw.
In 1840 werd u de grondwet vastgelegd dat een Koninklijk Besluit altijd door een minister
medeondertekend moet worden art 47 Gw. De medeondertekening door een minister wordt
contraseign genoemd.
‘De Koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk’ art 42 lid 2 Gw. De positie van de
volksvertegenwoordiging werd versterkt door het invoeren van direct kiesrecht voor de tweede
Kamerleden, art 54 Gw. Ministers en staatssecretarissen moeten aan de kamers elk afzonderlijk e in
verenigde vergadering mondeling of schriftelijk de door een of meer leden verlangde inlichtingen
geven, art 68 Gw. Als uitvloeisel hiervan kunnen de leden van de Eerste en Tweede Kamer hen
schriftelijk of mondeling vragen stellen of hen ter verantwoording roepen (recht van interpellatie).
De Tweede Kamer heeft verder het recht om zelf een parlementair onderzoek te laten uitvoeren
(recht van enquête, art 70 Gw) en om wetsvoorstellen van de regering te wijzigen (recht van
amendement, art 84 Gw). Verder kan er Kamerontbinding plaatsvinden, art 64 Gw. Volgens deze
ontbindingsregel kan de regering bij een onoverbrugbaar conflict, waardoor de regering het
vertrouwen in het parlement heeft verloren, de Eerste en/of Tweede Kamer ontbinden en nieuwe
verkiezingen uitschrijven.
De vertrouwensregel is een voorbeeld van ongeschreven staatsrechtelijke regel. Deze regel houdt in
dat een minister, een staatssecretaris of zelfs een heel kabinet zijn ontslag behoort aan te bieden, als
een van de Kamers het vertrouwen in hem/hen verliest. Een Kamer kan ook zelf aangeven geen
vertrouwen meer te hebben, dit kan door middel van een motie van wantrouwen. Dit is een
mededeling van een meerderheid van de Kamer dat men ernstige kritiek heeft op het gevoerde
beleid van één of meer ministers of staatssecretarissen > geen vertrouwen meer heeft.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lyannaklaver0207. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
