,HC: Inleiding respiratoir systeem
Verschillende soorten ademhaling
In de lucht zit heel veel zuurstof. Zuurstof lost heel slecht op in water.
Een platte worm is toch heel goed in staat via diffusie zuurstof in het water op te nemen.
Landdieren hebben vaak een ondoordringbare huid, dus kunnen niet door hun huid
ademhalen. Rups haalt via poriën adem.
Axolotl haalt via zijn uitwendige kieuwen adem.
Kikker kan aan huidademing en long ademhaling doen.
Ademhaling in water
Zuurstof lost slecht op in water, water heeft
dus relatief minder zuurstof. Kieuwen zijn
heel sterk vertakt, zodat er veel oppervlakte
is om zuurstof op te nemen. Je hebt
kieuwfilamenten, met daarop weer
lamellen. Door de lamellen loopt een heel
fijn netwerkt van bloedvaten.
Waterstroom loopt tegengesteld aan de
bloedstroom, dit is het tegenstroomprincipe. Dit komen we ook in de nieren tegen en bij
vogels in koude gebieden bij hun voeten om warmteverlies te voorkomen.
Over het hele traject kan dan toch zuurstof worden afgegeven.
Ademhaling via tracheeën
Tracheeën: buizenstelsel waar lucht doorheen
loopt.
Luchtzakken: kunnen ze contraheren zodat
lucht door het lichaam heen vervoert kan
worden.
Dit vervoeren gaat op de cel, want die tracheeën
lopen tot iedere cel door.
Door de poriën komt het lucht naar binnen.
,Ademhaling bij amfibieën
Hebben een soort longen, maar veel minder vertakt. Je hebt
hier een longademhaling.
1. Kikker ademt in via neus met gesloten glottis en
“slaat” lucht op in verzonken deel van keelholte
2. Glottis wordt geopend en lucht verlaat de longen via
de neusgaten
3. De bodem van de keelholte komt omhoog en perst de
verse lucht de longen hun.
Dit is “Positive Pressure Breathing”, met positieve druk wordt de lucht de longen in
gepompt. Bij mensen gaat het door middel van negatieve druk
Feitje:
- O2 wordt met name ia de longen opgenomen
- CO2 wordt met name via de huid uitgescheiden. CO2 lost wel heel goed op in
water, en kan dus heel makkelijk via de huid en water worden uitgewisseld.
In het kikkervisje stadium heeft een kikker kieuwen om mee te ademen.
Ademhaling bij vogels
Vogels hebben luchtzakken gecombineerd met
longen.
Met één keer in en één keer uitademen (2
ademhalingen) kunnen ze de hele longinhoud
verversen.
- Inademen: lucht komt binnen naar de
achterste luchtzak en oude lucht gaat een beetje al naar de longen.
- Uitademen: lucht uit de achterste luchtzak gaat naar de longen en oude lucht
gaat via de voorste luchtzak naar buiten.
Efficiënt systeem: vrijwel geheel éénrichtingsverkeerd. Hebben niet echte longen maar
meer parabronchiën, buisjes waardoor de lucht doorheen loopt.
, Vergelijking vertebraten
Lichaamsgewicht uitzetten tegen oppervlakte van respiratoire membraan (logschalen).
Tonijnen, zoogdieren en vogels
hebben een relatief groot oppervlakte
voor hun lichaamsgewicht.
Vogels hebben het dunste membraan
vergeleken met andere diersoorten
(rechts).
Conclusies: vogels zijn heel efficiënt
met hun ademhaling, maar
zoogdieren hebben ook wel een goed
longsysteem.
Cellulaire en externe respiratie
Twee soorten ademhaling: cellulaire en externe
ademhaling.
Cellulaire ademhaling: zuurstof wordt gebruikt voor ATP
en CO2 productie. En waarbij gassen worden uitwisselt
tussen bloed en weefsel.
Transport is nodig bij grotere dieren.
Externe ademhaling: uitwisseling van gassen tussen
lucht in longen en bloed.
Ademhaling: uitwisseling van gassen met de buitenlucht
Gaswisseling: uitwisseling van gassen tussen weefsel en bloed en alveoli en bloed.
Bloeddrukverval in pulmonale veel lager dan in de systemische druk. In respiratoire
systeem is er lage druk en hoge flow.
Het humane respiratoire systeem
Recht: 3 kwabben. Links: 2 kwabben.
Neusholte en mondholte om via te ademen.
Via trachea komt de lucht binnen naar de
bronchiën. Via 23 verschillende generaties
vertakkingen komt de lucht uiteindelijk bij de
alveoli/longblaasjes uit.
Longen zijn omgeven door vlies. Viscerale
pleura, om de longen heen. Pariëtale pleura
tegen de holte wand aan. Tussen die vliezen is de interpleurale ruimte, daarin zit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurthomassen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.