Vitaal bedreigde patiënt
Wat is een vitaal bedreigde patiënt?
“Een vitaal bedreigde patiënt is een patiënt bij wie één of meer vitale
orgaanfuncties zodanig verstoord zijn dat ze dreigen te falen”. (Federatie
Medisch Specialisten, 2022)
“Bij een vitaal bedreigde patiënt zijn één of meerdere vitale orgaanfuncties
ernstig verstoord”. (Skillsonline, 2024)
Alarmsignalen bij vitaal bedreigde patiënt
Score 3 2 1 0 1 2 3
A O2- Buitenluc <5L 5L of
toediening ht O2/mi meer
n O2/min
B SaO2% 91 of 92- 94- 96 of
lager 93 95 hoger
B Ademfrequen 8 of 9-11 12-20 21-24 25 of
tie lager hoge
r
C Hartfrequenti 40 of 41- 51-90 91- 111- 131
e lager 50 110 130 of
hoge
r
C Bloeddruk 90 of 91- 101- 111-219 220
(syst) lager 100 110 of
hoge
r
D Bewustzijn A Deliriu V/P/U
m
E Temperatuur 35,0 35,1- 36,1-38,0 38,1- 39,1 of
of 36,0 39,0 hoger
lager
MEWS 0,1 of 2: controleer vitale waarden 1x per 8 uur.
MEWS 3,4,5 of ongerust: controleer vitale waarden 1x per 4 uur. Overleg met
collega verpleegkundige of zaalarts.
MEWS 6 of meer: controleer vitale waarden 1x per uur, overweeg continue
monitoring. Overleg met zaalarts < 10 min. Informeer zo nodig het MET.
A = alert, V = reactie op aanspreken, P = reactie op pijn en U = geen reactie.
Wat zijn vitale orgaanfuncties?
Bewustzijn.
Ademhaling.
Saturatie.
Tensie (bloeddruk).
Temperatuur.
Referentiewaarden (normaalwaarden)
Normaal:
Ademhalingsfrequentie: 8 tot 20.
Saturatie: 95-100%.
Hartfrequentie: 60-100.
, Bloeddruk: 120/80 mmhg, 120-135/80-95mmhg.
Lichaamstemperatuur: 36,5-37,5.
Uitzonderingen: kinderen, sporters, oudere mensen (bejaard).
(M)EWS
Early Warning Score.
Beoordeling van de gezondheidssituatie:
Ademhaling, saturatie, bloeddruk, temperatuur, hartfrequentie, bewustzijn.
Modified Early Warning Score:
Bijvoorbeeld toevoeging urineproductie, pijn en het ‘niet-pluis’ gevoel.
‘Niet-pluis’-gevoel
Het ‘niet-pluis’-gevoel van verpleegkundigen blijkt een goede voorspeller van
zo’n verslechtering te zijn:
Intuïtief weten dat er iets niet klopt. Verpleegkundigen herkennen
achteruitgang van de gezondheid van de patiënt op basis van een aantal
signalen.
Het gevoel dat er iets aan de hand is niet negeren!
Verschillende studies naar het niet-pluis-gevoel:
Promotieonderzoek van verplegingswetenschapper Gooske Douw.
(c)ABCDE-methode
Met deze methodiek kun je de vitaal bedreigde patiënten helpen te overleven.
(c)= catastrofaal uitwendig bloedverlies.
Zijn er zichtbare hevige bloedingen bij de borst, bekken en of de
bovenbenen?
Stop zichtbare hevige bloedingen dmv opstoppen of een tourniquet.
Tourniquet boven de wond richting het hart. Gelijk de tijd opschrijven.
Wat voor soort bloedingen kun je zien?
Capillaire bloeding: dit is de minst ernstige vorm van bloeding, waarbij het
bloed uit de haarvaten sijpelt en meestal langzaam en gelijkmatig bloedt.
Veneuze bloeding: hierbij stroomt het bloed gelijkmatig uit een wond en heeft
het een donkere, roodbruine kleur vanwege het zuurstofarme bloed.
Arteriële bloeding: dit is de meest ernstige vorm, waarbij helder rood bloed
met hoge druk uit de wond spuit, synchroon met de hartslag.
(c)ABCDE-methode
A= airway: is de luchtweg vrij, gedeeltelijk of volledig geblokkeerd, of dreigt
deze geblokkeerd te raken?
Stap 1: stabilisatie van de wervelkolom + aanspreken patiënt.
Stap 2: gebruik de look-listen-feel-methode. Is de ademweg vrij? Wat zijn
oorzaken van luchtwegobstructies?
Stap 3: kijk naar het aangezicht van de patiënt.
Jaw-thrust methode: de kaak naar voren bewegen en de mond licht
openen, hiermee kan je de luchtweg openen.
Chin-lift methode: let op NIET bij instabiliteit wervelkolom. Het hoofd wordt
gekanteld en de kin wordt gelift, de luchtweg komt vrij.
Een vrouw heeft gemiddeld 4,5L en een man 5,6L bloed