Samenvatting Medische Kennis 1.1b
H16 (Anatomie)
Functies spijsverteringsstelsel
Ingestie (inname voedsel en vocht)
Mechanische verwerking (pletten en knippen)
Vertering (digestie) hulp nodig van enzymen
Secretie (afgifte van water, zuren, enzymen, buffers en zouten)
Opname (absorptie)
Uitscheiding (defecatie feces)
Wanden spijsverteringskanaal:
- Mucosa (slijmvlies/darmvlokken/villi)
- Submucosa
- Muscularis externa (spierweefsel: bewegen darmplooien en -vlokken)
- Serosa
De spierlaag stuwt de
darminhoud voort in het
spijsverteringskanaal door
middel van peristaltische
contracties. Door
segmentatiebewegingen in
delen van de dunne darm
wordt de darminhoud
gekneed en gemengd
Mondholte: (figuur 16-4)
- Tong
- Gebitselementen
- Speekselklieren
Farynx (keelholte)
Oesophagus (slokdarm) Slikproces/deglutitie
1
,Maag:
- Cardia
- Fundus
- Corpus
- Pylorus pylorussfincter (kringspier)
- Maagwand
o Pariëtale cellen
Zoutzuur (HCl)
Intrinsieke factor
o Zymogene cellen
Enzymen (pepsine)
- Regulering maag spotlight p. 695
Dunne darm:
- Duodenum (twaalfvingerige darm)
- Jejenum (nuchtere darm)
- Ileum (kronkeldarm)
- Darmwand (figuur 16-11)
Pancreas (alvleesklier):
- Geeft insuline en glucagon af
Lever (hepar)
- 4 leverkwobben bestaande uit leverlobjes
- Hepatocyten (levercellen): passen concentratie nutriënten aan door opname en afgifte
- Functie
o Stofwisseling regulatie: hepatocyten, gifstoffen, glucose
o Hemotologische regulatie: filtratie oude bloedcellen, ziekteverwekkers
o Galvorming: gal emulgeert vetten groter oppervlak voor enzymatische afbraak
Galblaas
- Opslagplek voor gal en wordt geconcentreerd
- Secretine en CCK stimuleren gal en pancreasenzymen afgifte
o Als de concentratie van galzure zouten te hoog wordt, kunnen ze neerslaan (galstenen)
Blindedarm
- Appendix
- Indikken van darminhoud
Dikke darm (colon)
- Terugresorptie van water
- Productie vitamine K en B
- Opslag ontlasting
Endeldarm
Processen van vertering en opname van voedingsstoffen zie boek!!!!
H9 (Pathologie)
Gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ):
- Etiologie: intra-abdominale druk↑ (zwanger, overgewicht), maagzuur↑, afwijking mechanische
barrière (slokdarmperistaltiek)
- Symptomen: pyrosis, regurgitatie
- Diagnostiek: anamnese, lichamelijk onderzoek, gastroscopie, oesofagusmanometrie
- Behandeling: voorlichting, antacidum (zuurbinder), medicijnen die maagzuur remmen
2
, Ulcus pepticum
- Etiologie: helicobacter pylori bacterie, medicatie gebruik
- Symptomen: pijn in epigastrio, misselijkheid, braken, geen trek in eten
- Diagnostiek: gastroscopie
- Behandeling: maagzuurremmer (PPI), antibiotica
Ileus (darmpassage is belemmerd)
- Etiologie: Mechanisch (coloncarcinoom, volvulus, littekenweefsel), paralytisch (postoperatief)
- Symptomen: buikpijn, opgezette buik, misselijk, braken, uitblijven defecatie
- Diagnostiek: anamnese, laboratoriumonderzoek, beeldvormend onderzoek
- Behandeling: niet eten/drinken, elektrolyten en vocht, laxeren
Appendicitis (blindedarmontsteking)
- Etiologie: appendix afgesloten waardoor er een infectie ontstaat of perforatie met feces in buikholt
- Symptomen: buikpijn, anorexie, verhoging temperatuur
- Diagnostiek: drukken op buik, laboratorium, echo-, CT-, en/of MRI-abdomen
- Behandeling: niet eten/drinken, laparoscopie, antibiotica
Inflammatoire darmziekten: (Crohn (mond tot anus) en Colitis ulcerosa CU (colon & rectum, aangesloten))
- Etiologie: genetische aanleg, omgevingsfactoren, immuunreactie
- Symptomen: koorts, darmkrampen, anorexie, gewichtsverlies, diarree
- Diagnostiek: coloscopie
- Behandeling: ontstekingsremmende medicatie/chirurgie
Colorectaal carcinoom (dikke darm kanker)
- Etiologie: goedaardige poliep verandert in kwaadaardige tumor
- Symptomen: gewichtsverlies, anemie, rectaal bleodverlies, verminderde eetlust, jeuk
- Diagnostiek: hemoglobine, coloscopie, CT-Thorax
- Behandeling: chirurgisch
Peritonitis
- Etiologie:
- Symptomen:
- Diagnostiek:
- Behandeling:
Hepatitis
- Etiologie:
- Symptomen:
- Diagnostiek:
- Behandeling:
Icterus (geelzucht)
- Etiologie:
- Symptomen:
- Diagnostiek:
- Behandeling:
Levercirrose
- Etiologie:
- Symptomen:
- Diagnostiek:
- Behandeling:
-
3