Dit is een uitgebreide samenvatting van alle hoorcolleges en de belangrijke ziekteleer van digestie 2. Het bestaat uit 60 bladzijdes met veel plaatsjes ter ondersteuning (speciaal voor de beelddenkers en dyslecten).
Samenvatting HC DI2
Hoorcollege 1: Secreties + regulaties
Thema 1: secretie, vertering/fermentatie, detoxificatie en uitscheiding.
Thema 2: infectie en afweer.
Thema 3: integratie aan de hand van liggingsveranderingen of aangeboren afwijkingen.
Secreties:
Humaan +- 7 L/dag
Rund: 100-200 L/dag!! (met name speeksel)
Het gaat hier om de productie van sappen door speekselklieren, maag, darmen, pancreas →
water, mucus, HCO3-, H+, Cl-, Na+, enzymen.
Speekselsecretie + regulatie:
Mucines (wordt muceus bij menging met water)
- Zacht maken van voedsel
Enzymen
- Amylase → humaan en varken (omnivoor), andere dieren hebben dit niet.
- Lysozyme → antibacterieel effect.
- Cortisol → stress indicatie kan je dus zien in de speeksel!
- Vertering: leeftijd- en diersoortafhankelijk.
Ionen
- Samenstelling diersoortafhankelijk.
- pH regulatie, vooral door buffers zoals HCO3- (herkauwers).
Het speeksel begint bij de acinaire cellen als isotoon (hoge osmolariteit), waar het
geproduceerd wordt vanuit het bloed. Daarna gaat het richting de ductus cellen waar het
hypotoon wordt door de resorptie van Na+ en Cl- en K+, HCO3- gaat het speeksel in.
Als er ineens heel veel speeksel in een korte tijd geproduceerd wordt dan is het hypotoon
maken van het speeksel een stuk moeilijker.
De H+/K+ - ATPase pomp zit aan de bloed-/interstitiële zijde, deze doet aan
actieftransport en heeft dus ATP nodig. Dit is de motor van het hele systeem te
zien in de afbeelding. Zonder deze pomp doen de andere kanalen ook niks.
De regulatie van de
speekselsecretie is
volledig neuraal (via
de nervus vagus).
Dus het autonome
zenuwstelsel
1
,Gemaakt door S.A. kok (2023-2024)
Maagsapsecretie + regulatie:
HCL (H+ en Cl-)
- Denaturatie van eiwitten (zodat pepsine erbij kan).
- Onschadelijk maken van micro-organisme.
Pepsinogeen (inactief pro-ezym) → lage pH → pepsine
- Afbraak van eiwitten
Alkalisch slijm (mucus + HCO3-)
- Bescherming van de maagwand tegen lage pH in het lumen
Water (vanwege osmotisch gradiënt)
Ionen: Na+, K+ (betrokken bij transporters)
De H+/K+ - ATPase (protonenpomp) zit aan de lumen zijde, deze pomp doet aan actief
transport en heeft dus ATP nodig.
Deze pomp is farmacologisch te
beïnvloeden!
De regulatie van de
maagsapsecretie is neurohumoraal.
Dit wil zeggen dat het zowel via het
autonome zenuwstelsel (N. vagus)
maar in dit geval ook via de
enterische zenuwstelsel geregeld is,
maar ook hormonaal te reguleren is.
Neuraal
- ENS (mechano- en
chemoreceptoren) →
stimulatie
- Parasympatisch, N. vagus (ACh) → stimulatie
Endocrien hormoon (lokaal geproduceerd maar wel via de bloedbaan dus systemisch)
- Gastrine → stimulatie
Paracrien hormoon (lokale invloed)
- Histamine → stimulatie
- Somatostatine → remming!
De ACh komt vrij bij rek van de maagwand.
Histamine grijpt aan op de H2 receptoren.
2
,Gemaakt door S.A. kok (2023-2024)
Cephale fase:
Voorbereiden op voedsel dat gaat komen (zicht, geur,
denken, proeven).
N. vagus innerveert de pariëtale cellen en G-
cellen (productie gastrine).
ACh en gastrine stimuleren de productie van
histamine door de ECL cellen.
Gastrische fase:
Voedsel bevindt zich in de maag.
Stimulus – rek van de maagwand.
o Vagovagale reflex + ENS → innervatie
pariëtale cellen en G-cellen.
Stimuli: aminozuren, peptiden door
eiwitsplitsing door pepsine.
o Stimulatie G-cellen.
o Feedforward reflex.
Intestinale fase:
Voedsel bevindt zich in de darmen.
Stimuli: aminozuren en peptiden in
chymus in darm → stimulatie G-
cellen in darm
Stimuli: aminozuren en peptiden in
het bloed → stimulatie op pariëtale
cellen.
De gastrine dat in de darm geproduceerd
wordt en via de bloedbaan verspreidt
wordt, werkt veel langer. Dit is het grote
gastrine! Gaat vervolgens wel via de
bloedbaan naar de maag.
Regulatie van de pariëtale cellen:
het beïnvloedt de protonenpomp aan de lumenzijde (H+/K+ ATPase).
Somatostatine heeft een directe werking op de protonenpomp, maar ook een indirecte invloed
door de beïnvloeding van de productie van histamine en gastrine.
3
, Gemaakt door S.A. kok (2023-2024)
Enterogastronen zijn hormonen die
door darmcellen worden gemaakt
en maagzuursecretie remmen, via
de stimulering van de D-cellen die
somatostatine produceren.
Dus maagremmers uit de darm!
Pancreassapsecretie + regulatie:
Exocriene deel (ca. 85% van de pancreas)
Acini → acinaire cellen (zymogeen = pro-enzym (ter voorkoming van autodigestie))
Afvoergangen → ductuscellen (bicarbonaat en water)
Samenstelling & functies:
Enzymen (proteasen gesecerneerd als pro-enzymen)
- Secretie → acinaire cellen.
- Functie → afbraak van eiwitten, koolhydraten en vetten (proteasen, amylase,
lipase).
HCO3- (& water)
- Secretie → ductuscellen.
- Functie → bescherming tegen lage pH in het lumen (buffer).
De pancreassapsecretie wordt neurohumoraal gereguleerd:
Neuraal
- Parasympaticus: n. vagus (ACh)
- ENS
Endocrien
- Secretine → stimulatie ductuscellen (HCO3-)
o Via verhoging van het aantal Cl- kanalen
- CCK → stimulatie acinaire cel (eiwit en suiker splitsers)
o (pro-enzymen)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sakok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.
