Radiotherapie Hoorcollege 1 Algemene introductie radiotherapie
Begrip Uitleg
Kanker Kanker is een ziekte waarbij cellen in het lichaam ongecontroleerd gaan groeien en
tumoren vormen. Deze abnormale cellen kunnen zich ook naar andere delen van
het lichaam verspreiden, wat het gevaarlijk maakt.
Doodsoorzaak nummer 1
27% van de sterfgevallen is door kanker
Meer mannen dan vrouwen
Ontstaan kanker Kanker ontstaat meestal door genetische veranderingen (mutaties) in cellen.
Normaal groeien en delen cellen op een gecontroleerde manier, maar bij kanker
gebeurt dit niet. Cellen blijven zich ongebreideld delen, wat leidt tot tumoren.
Soorten kanker - Carcinomen
- Sacromen
- Leukemie
- Lymfoom
- Melanoom
Carcinomen Kanker in de huid of organen zoals longen, borst of darmen.
Sarcomen Kanker in botten of spieren.
Leukemie Kanker van het bloed.
Lymfoom Kanker van de lymfeklieren (onderdeel van het immuunsysteem)
Melanoom Huidkanker
Oorzaken kanker - Genetische aanleg (erfelijk)
- Omgevingsfactoren (roken, voeding)
- Infecties (virussen, HPV)
Symptomen - Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Vermoeidheid, pijn of zwelling
- Veranderingen in de huid of stoelgang
Behandeling - Chirurgie
- Chemotherapie
- Radiotherapie
- Immunotherapie
Benigne Goedaardig
Maligne Kwaadaardig
Infiltratie Uitbreiding naar omliggend weefsel
Metastasering Verspreiding elders in het lichaam
- Lymfevaten
- Bloed
Lymfogene Verspreiding doormiddel van de lymfevaten
metastasering
Hematogene Verspreiding doormiddel van bloed
metastasering
, Radiotherapie Hoorcollege 1 Algemene introductie radiotherapie
Begrip Uitleg
Mannen - Prostaatkanker
- Huidkanker
- Darmkanker
- Longkanker
Vrouwen - Borstkanker
- Huidkanker
- Darmkanker
- Longkanker
Kinderen - Leukemie
- Lymfomen
- Hersentumoren
Diagnose 1. Bloedonderzoek
2. Klinische stadiering
3. Beeldvormende onderzoeken
Bloedonderzoek - Tumormarkers (PSA, BRCA1 en 2)
- Hormonen
Klinische stadiering - Endoscopie
- PA (zonder PA geen diagnose)
Beeldvormende - Röntgenonderzoek
onderzoeken - CT
- MRI
- Echografie
- Nucleaire geneeskunde
- PET/CT
Behandelmogelijkheden Je kan de behandelingsmogelijkheden met elkaar combineren. Per persoon verschilt
dit. Het is afhankelijk van de locatie waar de tumor zich bevindt, maar ook de grootte
en hoe het lichaam er zelf op reageert.
- Chirurgie
- Chemotherapie
- Radiotherapie
- Immunotherapie
Curatief - Gericht op genezing
- Adjuvant (na operatie gericht op het voorkomen van terugkeer tumor)
- Neoadjuvant (vooraf aan operatie voor afname tumor grootte)
Adjuvant De aanvullende behandeling die wordt gegeven na de primaire behandeling (zoals
chirurgie) om het risico van terugkeer van de kanker te verkleinen.
Neoadjuvant Dit is een behandeling voorafgaand aan de primaire behandeling, om de kanker te
verkleinen of te verzwakken.
Palliatief - Pijnbestrijding
- Bijvoorbeeld bij metastase
Electief - Bestraling bij grote kans op microscopische niveau aanwezig tumorcellen.
- Bijvoorbeeld gehele borst bestraling na operatieve verwijdering tumor
- Voor de zekerheid.
, Radiotherapie Hoorcollege 1 Algemene introductie radiotherapie
Begrip Uitleg
Radiotherapie - Locoregionale behandeling met een hoogenergetische straling voor het
beschadigen van een tumor DNA
Energiekeuzes - Orthovolt/röntgenstraling
- Elektronen
- Fotonen
- Protonen
Orthovolt/röntgenstraling Oppervlakkig
- 100-300 kV
Elektronen Oppervlakkig
- 4-25 MeV
Fotonen Diep gelegen
- 4-25 MV
Toepassingsvormen Teletherapie (uitwendig)
Brachytherapie (inwendig)
Bijwerkingen Vroege effecten
- Treden op tijdens de bestraling, zoals misselijk, vermoeidheid etc.
Late effecten
- Treden op enkele weken / maanden na afronden bestraling, zoals
verkleuring van de huid, functieverlies orgaan etc.
Specifieke bijwerkingen Prostaat
- Diarree
- Incontinentie
- Eventueel steriliteit
Mamma
- Slikklachten
- Misselijkheid
Hoofdhals
- Slikklachten
- Afname speekselproductie
- Zichtverlies
Incontinentie Verlies van urine of ontlasting, het is een aandoening waarbij iemand de controle
over de blaas of darmen verliest wat leidt tot ongewenst lekkage van urine of
ontlasting.
Route patiënt 1. Klachten
2. Huisarts
3. Specialist
4. Radiotherapeut-oncoloog
Afdeling route patiënt 1. Intakegesprek
2. Evt. mouldroom
3. Planning-ct
4. Bestralingsplanning
5. Bestraling
6. Positieverificatie
7. Follow-up
, Radiotherapie Hoorcollege 1 Algemene introductie radiotherapie
Begrip Uitleg Beeld
Intakegesprek De arts stelt de diagnose kanker vast
doormiddel van beeldvorming. De arts bepaalt
het stadium van de kanker en hierover heb je
dan een gesprek. Ook wordt er bij dit gesprek
verschillende behandelopties besproken. In dit
geval ga je dus voor de radiotherapie als
voorbeeld.
Mouldroom De mouldroom is de ruimte waar maskers en
andere hulpmiddelen worden gemaakt, die
eventueel nodig zijn om de behandeling zo
nauwkeurig mogelijk uit te voeren. Het masker
is gemaakt van een speciale kunststof.
CT voor planning Bestralingsplanning, is een belangrijke stap in
het behandelproces voor patiënten die
radiotherapie ondergaan. Deze CT-scan wordt
gebruikt om de exacte locatie van de tumor en
omliggende gezonde weefsels in kaart te
brengen, zodat de bestraling nauwkeurig en
effectief kan worden uitgevoerd.
Bestralingsplanning Het intekenen van de tumor en de omliggende
weefsels.
Bestraling Dit is de uiteindelijke bestraling
Positieverificatie Dit is een belangrijk proces om ervoor te
zorgen dat de patiënt op de juiste manier
gepositioneerd is en de straling precies op de
tumor gericht wordt.
Follow-up Dit betekent dat je na de bestraling regelmatig
terugkomt naar het ziekenhuis om te kijken hoe
het met je gaat. Dit gebeurt om te controleren
of de bestraling heeft geholpen, of er geen
nieuwe problemen zijn en of de kanker niet
terugkomt.
Personeel - Radiotherapeut
- Klinisch fysicus
- Klinisch fysicus medewerker
- MBB’er
- Versnellertechnici
- Administratief medewerker
- Patiëntservice / doktersassistente
- Diëtiste
- Mondhygiëniste
- Onderzoeker
Stap 1 Magnetron die wekt elektronen op.
MAGNETRON - Kathode / anode
De wisselwerking zorgt voor elektronen om
straling op te wekken.
De elektronen draaien in de magnetron heel
hard rond. Het is op watergekoeld omdat
het super warm wordt.
Stap 2 Diode elektronenkanon.
ELEKTRONENKANON Kathode (-)
- Gloeidraad of gloeielement
Anode (+)
- Buitenzijde trilholte
- Via gat midden anode elektronen
naar versnelbuis
Versnelbuis en elektronenstraal gelijk aan.
Elektronenkanon injecteert elektronen
versnelbuis. Het schiet de elektronen naar
boven.
Het kanon zorgt er ook voor dat het
versneld wordt richting de buis.
Stap 3 Vacuümsysteem bevat de versnelbuis en
VACUÜM elektronenkanon
- Vacuümpomp/ionenpomp
- Elektrisch pomp zonder bewegende
delen
- Bevat magneet en vacuümdichte
kamer
Voorkomt:
- Botsing elektron en gasmolecuul
tijdens versnelling elektronen
- Aantasting gloeidraad kanon
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessykok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.