Computer Tomografie Hoorcollege 1 Introductie CT
Begrip Uitleg Beeld
e
CT Computer Tomografie, we gebruiken de 3
generatie CT-scanners
CT-gebruik De wens om in het (levende) lichaam te kunnen
kijken. (Zonder snijwerk)
Kenmerken CT - Niet last van over projectie
- Doordat de CT niet in 2 maar in vele
richtingen meet, 1000 of meer, heeft
het geen last van superpositie
- Een goed onderscheid vermogen van
weefsels
Tomos Plak, hoe dunner de plakken, hoe beter de
kwaliteit van de postprocessing.
Transversale beelden
Axiale vlakken
Grafie Schrijven
CAT Computed Axial Tomography
Volume Rendering Is een techniek waarmee artsen beelden van
Technique (VRT) het lichaam kunnen bekijken in 3D. In plaats
van alleen olatte doorsneden.
Rol van CT - CT- scanner voor radiologie
- PET-CT-scanner nucleaire
geneeskunde
- SPECT-CT-scanner nucleaire
gesneeskunde
Radiotherapie CT-scan wordt ook gebruikt bij de radiotherapie
om zo goed mogelijk in beeld te krijgen waar de
tumor zich bevindt.l
- Voor de bestralingssimulatie
- Voor begrenzen van het Target Volume
- Intekenen van de verschillende
organen en daarmee de dosisverdeling
- Exact dezelfde positionering als bij de
bestraling, doormiddel van hulpstukken
Radiologie - Algemeen (ontstekingen, obstructies)
- Angiografie
- Oncologie
- Traumatologie
- 24/7 beschikbaar
- Alle NL-ziekenhuizen hebben een CT
, Computer Tomografie Hoorcollege 1 Introductie CT
Begrip Uitleg Beeld
Werking CT 1. Patiënt schuif je in de Gantry
2. De buis + detector gaat om de
patiënt draaien
3. Straling gaat door de patiënt heen
4. Een deel van de straling is
onverzwakt, en gaat langs de
patiënt heen. De scanner heeft dit
door en die vangt deze straling
ook op
5. De scanner detecteert de
verzwakte en onverzwakte straling
6. Transmissie vindt plaats
Transmissie De transmissie is een manier om te Hoge transmissie = weinig absorptie,
begrijpen hoe het lichaam op weefsel is minder dicht (bijv. lucht)
verschillende plekken straling doorlaat,
wat helpt bij het maken van het Lage transmissie = veel absorptie, weefsel
gedetailleerde beeld in de CT-scan is dichter (bijv. bot)
Reconstructie Met behulp van een computer kan je alle
verzwakkingen bekijken die hebben
plaatsgevonden.
- Alles wat donker of zwart is daar
heeft minder verzwakking plaats
gevonden, daar gaat straling
doorheen.
- Alles wat wit is, daar is veel
straling tegengehouden.
- Alles wat tussen wit en zwart in zit
krijgt een grijswaarde.
Oriëntatie We bekijken een CT-beeld altijd van onder
naar boven
Wat meet de CT De CT meet de transmissie en berekent
hieruit de absorptie. De transmissie wordt
in vele richtingen gemeten en is
afhankelijk van de verzwakking coëfficiënt
van de stof µ
Griekse eenheid, verzwakking coëfficiënt.
µ De berekeningen in de CT leveren µ’s op.
Veel organen (weke delen) hebben
ongeveer dezelfde HU’s. Hierdoor zijn ze
moeilijk van elkaar te onderscheiden. Dit
is de reden om soms Jodiumhoudend
contrast te injecteren.
- µ lopen op vanaf nul; vacuum
- Beelden worden in HU’s
afgebeeld
Hounsfield Units De HU is een maat voor de dichtheid van - De HU van water = 0 (wit)
(HU) een stof, zoals die wordt gemeten bij een - De HU van lucht = -1000 (zwart)
CT-scan. Het geeft aan hoeveel
röntgenstraling een stof absorbeert, in Lever HU = 60
vergelijking met water. Het wordt gebruikt Milt HU = 40
om verschillende weefsels in het lichaam Vet HU = -100
van elkaar te onderscheiden op basis van Bloed HU = 55 (zonder contrastvloeistof)
hun dichtheid. Bot HU = 600 (kan soms hoger zijn)
Berekening HU De formule om de HU te berekenen is:
, Computer Tomografie Hoorcollege 2 Beeldopbouw
Begrip Uitleg Beeld
Beeldopbouw 1. De CT meet transmissie van een
röntenbundel (het
verzwakkingsprofiel)
2. De CT berekent vervolgens uit
transmissie de absorptie per
voxel, uitgedrukt in µ’s*.
3. Middels een formule worden de
µ’s omgezet in Hounsfield
waardes; HU’s
4. Omdat µ’s kV afhankelijk zijn, zijn
de HU’s dat ook.
5. HU’s vertegenwoordigen de
absorptie in de voxel en hebben
een diagnostische waarde.
Voxel De dikte, plakdikte. De Z richting. Een
voxel is een 3D pixel, het kleinste
beeldelement
Plakdikte De coupedikte bepaald de dikte van de
voxel. De Z richting van de CT.
kiloVolt (kV) kV staat voor de spanning van de Hoge kV = sterkere röntgenstralen, beter
röntgenbuis. Het is een maat voor de voor dichte structuren zoals bot.
energie van de röntgenstralen die de CT- Lage kV = zwakkere röntgenstralen, beter
scanner produceert. Hoe hoger de kV, voor zachte weefsels zoals spieren en vet.
hoe krachtiger de röntgenstralen.
µ’s De berekeningen in de CT leveren µ’s op.
µ’s lopen op vanaf nul; vacuüm lucht.
Beelden worden in HU’s afgebeeld.
HU van lucht Voor lucht geldt µ = 0
De HU van lucht = -1000
HU van water Voor water geldt:
De HU van water = 0
HU van vet Vet is lichter dan water, dus dit wordt een
negatief getal want water is 0
µ water = 0,2120
µ vet = 0,1908
, Computer Tomografie Hoorcollege 2 Beeldopbouw
Begrip Uitleg Beeld
Verschil kV Hoog kV gaat veel makkelijker door
weefsels heen, dit wordt dus minder wit.
Een laag kV zorgt ervoor dat dichtheden
beter zichtbaar zijn, het absorbeert
meer.
In de praktijk wordt hier gebruik van
gemaakt, als er onderzoeken zijn
waarbij je heel goed het contrast wilt
zien en dat effect zichtbaar wilt maken,
dan wordt er gekozen voor een laag kV
zodat het meer eruit springt.
HU’s diagnostisch - Voorbeeld: De lever
- Een normale lever heeft
gemiddelde HU van 55.
- Is de gemeten waarde lager,
bijvoorbeeld 40, dan is er sprake
van leververvetting, ofwel,
Steatosis Hepatis
Steatosis Hepatis Leververvetting
Als er sprake is van een leververvetting
dan gaat de HU omlaag. (Hoe lager de
HU hoe minder die stof absorbeert)
HU omlaag effect Als de HU omlaaggaat wordt iets per
definitie ook donkerder op de foto.
De lever gaat er dan uitzien zoals je ziet
op de foto hier rechts, het lijkt alsof er
dan contrast is gegeven omdat de
bloedvaten goed zichtbaar zijn, maar dat
is dus niet zo, het komt omdat de lever
aan het vervetten is.
Window-Width Het venster waarbinnen men kijkt. Verandering van WW heeft invloed op de
(WW) zichtbaarheid van ruis in het beeld!
Window-Level Het midden van het venster, waarin we
(WL) geïnteresseerd zijn.
WW/WL, - Op een monitor kunnen 2.8e =
waarom? 256 weergegeven worden
- En een geoefend menselijk oog
kan maximaal 50 grijswaarden
onderscheiden
- Wat moeten we dan met 4096
HU’s: dat zijn er veel te veel om
visueel van elkaar te kunnen
onderschieden
- Daarom moeten we een selectie
maken, doormiddel van WW/WL
HU waardes Lager dan WL – ½ WW worden:
Hoger dan WL + ½ WW worden:
, Computer Tomografie Hoorcollege 2 Beeldopbouw
Begrip Uitleg Beeld
Beslissingsboom 1. Bepaling structuren van
WW/WL interesse
2. Wat zijn de HU’S?
3. Bepaling WW / WL
Contrast
Voorbeeld: CT abdomen = 3095 =
Gebied van interesse: darmen, WW
lever, mesenteriaal vet, aorta etc, en Het middelste venster = 50 = WL
jodiumhoudend contrast.
Vet = laagste waarde
Contrast = hoogste waarde
- Dus, HU’s van -100 (vet) tot
+225 (contrast)
- Ietsje ruimer, een Window
van ongv 400
- Een Level wat in het midden
ligt = 50.
Beslissingsboom Voorbeeld: HR CT longen
WW/WL Gebied van interesse: lucht en
interstitium
- Dus, HU’s van lucht (-1000)
en interstitium (50).
- Dus nu een breed Window:
1200
- Een Level wat (ongeveer) in
het midden ligt = -400
Beslissingsboom Voorbeeld: CT hersenen
WW/WL Gebied van interesse: liquor, witte
stof, stof en (gestold) bloed
- Dus, HU’s van 2 (liquor), 37
(witte stof), 45 (grijze stof)
en 60 (gestold bloed)
- Dus nu een smal Window:
80
- Een Level wat (ongeveer) in
het midden ligt: 40.
Voorbeelden Abdomen WW/WL = 400/50
WW/WL Longsetting WW/WL = 1200/400
Hersenen WW/WL = 80/40
Overzicht WW/WL 1. Bepaling structuren van
interesse
2. Wat zijn de HU’s?
3. Bepaling WW/WL