Samenvatting BAZ
Bijeenkomst 1 Werkcollege: Airway (luchtweg), Breathing (ademhaling)
Het respiratoir systeem
Het respiratoir systeem (ademhalingsstelsel) neemt zuurstof op voor de lichaamscellen en
verwijdert koolstofdioxide. Een uitwisseling van deze gassen vindt plaats in de longen in kleine
ruimten die met lucht zijn gevuld, de alveoli. Lucht komt de neus- of mondholte binnen en
stroomt via de farynx en de larynx naar de trachea. Verderop vertakt de trachea zich in twee
hoofdbronchiën, die ieder naar een long lopen en verder vertakken in bronchiën. De bronchiën
vertakken zich verder in bronchioli. De bronchioli eindigen in de longen in de alveoli.
Stoornissen van de ademhaling kunnen optreden op drie niveaus:
• Ventilatie is het proces waarbij lucht de longen in- en uitstroomt. De lucht in de longen
wordt ververst doordat de borstholte door de verschillende spieren wordt vergroot of
verkleind.
• Diffusie is de verplaatsing van gassen tussen de alveoli en het bloed in de
longcapillairen.
• Perfusie is de doorbloeding vanuit de arterie pulmonalis naar de capillairen rondom de
alveoli.
,Aansturing ademprikkel
Normale PCo2 = 42 mmHg
Wanneer de CO2 te hoog wordt/je bloed te zuur wordt, geven de chemoreceptoren een signaal
af, waardoor je een ademhalingsprikkel krijgt. Wanneer iemand drugs gebruikt, verhoogd de
opiaat de drempel van 42 naar 50/60/70. Dan wordt de prikkel pas later doorgegeven aan de
hersenstam, waardoor de patiënt niet benauwd wordt.
Bij een opiaatintoxicatie wordt een medicijn gebruikt die de opiaten van de receptoren afhaalt,
waardoor de prikkels weer normaal worden doorgegeven en de patiënt weer normaal ademt.
Longvolumes- en capaciteiten
• Het ademarbeid is de moeite die de ademhalingsspieren moeten doen om lucht in en uit
te ademen.
• Het teugvolume (𝑉𝑇 ) of ademvolume is de hoeveelheid lucht die zich in of uit de longen
verplaatst tijdens een enkele ademhalingscyclus. Deze bedraagt gemiddeld 500 ml.
• Expiratoir reservevolume (ERV), de hoeveelheid die aan het einde van een dergelijke
ademhalingscyclus zou kunnen worden uitgeblazen.
• Het inspiratoir reservevolume (IRV) is de hoeveelheid lucht die boven op het
ademvolume kan worden ingeademd.
• De totale longcapaciteit (TLC) zijn alle longvolumes bij elkaar opgeteld.
• Het residuvolume (RV) is de hoeveelheid lucht die, zelfs na een maximale uitademing, in
de longen achterblijft.
• Het functionele residu capaciteit (FRC) is de totale inhoud van de longen.
,Hypoxie
Hypoxie wordt gedefinieerd als een lage of onvoldoende zuurstoftoevoer naar de weefselcellen.
Vroege tekenen (RATT):
• Rusteloosheid
• Angst
• Tachycardie (hartslag > 100 slagen per minuut)
• Tachypneu (versnelde ademhaling)
Late tekenen (BEDC):
• Bradycardie (hartslag < 60 slagen per minuut)
• Extreme rusteloosheid
• Dyspneu (kortademigheid of naar adem happen)
• Cyanose (blauwachtige tint van de huid)
Hypoxemische hypoxie
Hypoxemie is de verlaging van de partiële zuurstofdruk
(PaO2) in het bloed.
Partiële zuurstofdruk betekent hoeveel moleculen
zuurstof aanwezig zijn in een arterie. Hoe meer O2 in
een ruimte, hoe hoger partiële zuurstofdruk. Hierdoor
kunnen er meer O2 moleculen overspringen naar de
alveoli (bloedbaan).
Bij shunting wordt zuurstofarm bloed met zuurstofrijk
bloed gemengd.
3 redenen voor hypoxemische hypoxie (te weinig zuurstof in de weefselcellen door te weinig
zuurstof in de bloedbaan):
1. Grote hoogte, lage O2 spanning
2. Long ziekten, COPD en restrictieve longziekten
3. Veranderingen in de ventilatie/perfusie verhouding (V/Q balans)
Behandeling hypoxemische (tekort O2 in het bloed) hypoxie (tekort O2 in weefsels) is rechtop
zitten en zuurstof geven.
COPD
De term COPD (chronic obstructive
pulmonary disease) omvat chronische
bronchitis en longemfyseem.
Kenmerkende symptomen van COPD zijn:
• Kortademigheid;
• Slijmprop in de longen;
• Blauw worden;
• Wheezen ;
• Chronisch hoesten;
• Opgeven van helder sputum.
, Bij COPD wordt de CO2 hoger, waardoor je zuur wordt. Doordat het lichaam gewend is aan zuur
zijn, reageren de hersenen niet meer op de prikkels. De chemoreceptoren geven geen signaal
meer af, waardoor er niet meer gereageerd wordt op de ademhalingsprikkel. Bij een te lage O2
sturen de baroreceptoren (secundaire receptoren) een signaal door naar de hersenen. Wanneer
je iemand met COPD 100% zuurstof geeft, valt de ademhalingsprikkel weg. Hierdoor denken de
hersenen dat ademhalen niet nodig is, waardoor er ook geen CO2 weg kan. Bij COPD zijn de
longen elastisch en kunnen dus uitademen, maar het lukt niet door het slijm/infectie.
Emfyseem
Bij longemfyseem zijn de longen zo ziek dat ze
geen kracht hebben om de lucht uit het lichaam
te knijpen. Longemfyseem wordt gekenmerkt
door kortademigheid en het niet verdragen van
fysieke inspanning.
(Ontstekings)vloeistof tussen Alveoli en cappilair
Ontstekingsvloeistof tussen Alveoli en de capillairen kan ontstaan door een pneumonie of
longoedeem. De diffusie afstand wordt groter door ontstekingsvocht tussen alveoli en cappilair,
O2 lost slecht op in water, CO2 lost goed op in water.
Effect: Minder O2 moleculen van alveoli in bloedbaan (minder gas uitwisseling). Partiële
zuurstofdruk naar de weefsels daalt.
Pneumothorax
Bij een pneumothorax (klaplong) ontstaat
er een ophoping van lucht in een long.
Hierbij komt een long in de knel te zitten,
waardoor er ademnood ontstaat. Hierbij
moet je een holle naald in de borstholte
ingebracht wordt, om de lucht te laten
ontsnappen. Hierdoor kan de long
uitzetten en het hart weer beter beginnen
te functioneren.
Er is hierbij sprake van een lage of
onvoldoende zuurstoftoevoer naar de
weefselcellen (hypoxie). Door shunting
van zuurstofrijk bloed met zuurstofarm
bloed.
Hypoxische Pulmonale Vasoconstrictie
Hypoxische pulmonale vasoconstrictie is een proces waarbij de bloedvaten in de longen
vernauwen, wat resulteert in een verhoogde bloeddruk en een verminderde bloedstroom naar
bepaalde gebieden van het lichaam. Het lichaam grijpt in wanneer er in een long te weinig O2 is
en te veel CO2. Door bij de ‘slechte’ long de vaten te vernauwen (vasoconstrictie), kan er meer
bloed naar de ‘goede’ long.
