Samenvatting
Literatuursamenvatting Europees Strafrecht (zonder boek)
Alle voorgeschreven artikelen en jurisprudentie passeren de revue.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
Voorbeeld 4 van de 46 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Literatuur Samenvatting Europees StrafrechtWeek 1.
Michiel Luchtman & Rob Widdershoven - Het Nederlandse Strafrecht in de ban van het
Unierecht
De EU- invloed op de strafrechtspleging is al veel groter dan velen denken.
- Handvest van Grondrechten
- Rechtspraak Hof van Justitie EU
EVRM betekenis gaat afnemen.
Dit artikel brengt belangrijkste ontwikkelingen ter zake in kaart.
Inmiddels heeft het Unierecht door kaderbesluiten en richtlijnen (door inwerkingtreding
verdrag Lissabon 2009) werking van bepaalde instrumenten als:
- Overlevering
- Procedurele waarborgen verdachte
- Rechtsbijstand
- Onschuldpresumptie
Geharmoniseerd.
Steeds vaker te maken met algemene leerstukken van unierecht:
- Prejudiciële procedure
- Voorrang
- Rechtstreekste werking
- Conforme uitlegging
- Grondrechten uit het EU-grondrechten Handvest.
Par 2. Algemene leerstukken in nationale rechtsorde
EU-rechtsorde: gedeelde of samengestelde rechtsorde, waarbinnen het Unierecht en het
nationale recht worden geacht loyaal samen te werken teneinde het Unierecht te realiseren.
Unierecht: Europese normen en regels vastgelegd in de Verdragen (VWEU en VEU) en
uitgewerkt in secundaire regelgeving: verordeningen, richtlijnen en kaderbesluiten.
,VWEU biedt 3 grondslagen voor vaststellen van EU richtlijnen voor strafrechtelijke
samenwerking:
- Art 82 lid 2 VWEU: minimumvoorschriften ter bevordering wederzijdse erkenning
van vonnissen en rechterlijke beslissingen
- 83 lid 1 VWEU: minimumvoorschriften omtrent strafbare feiten en sancties die
verband houden met zware grensoverschrijdende criminaliteit
- 83 lid 2 VWEU: minimumvoorschriften omtrent strafbare feiten en sancties over
Unierecht dat is geharmoniseerd.
Zowel Verdragen als secundaire regelgeving hebben voorrang op nationale recht. Kan worden
afgedwongen door leerstukken als conforme uitlegging en rechtstreekse werking.
De relatie tussen de nationale rechtsorde en het unierecht is tweeledig: enerzijds ondersteunt
het unierecht de nationale strafrechtspleging. Anderzijds heeft de nationale rechtsorde als taak
om al dat unierecht daadwerkelijk te realiseren.
De strafrechtspleging blijft primair een nationale aangelegenheid. EU heeft slechts functionele
competentie.
Het realiseren van Unierecht impliceert ook handhaving van die normen en het verlenen van
rechtsbescherming als die normen mogelijk geschonden worden. Hoe een lidstaat de EU-
normen handhaaft is in beginsel een nationale aangelegenheid. Zij mogen zelf kiezen of zij dit
via straf/bestuurs/civielrecht handhaven (handhavingsautonomie).
Deze autonomie kan op 2 manieren begrensd worden:
1. Zij geldt alleen zolang het unierecht geen bindende normen hierover heeft vastgesteld.
o Inmiddels heel veel voor het strafrecht bindende EU-regels (Handvest > raken
in toenemende mate het strafprocesrecht)
2. HR: Griekse Maïs Indien EU-recht geen bindende normen heeft opgesteld geldt:
Unierecht dient gelijkwaardig (als overtreding van vergelijkbare nationale regels),
doeltreffend, afschrikwekkend en evenredig gehandhaafd te worden. Dit betreft
(indien strafrechtelijk gehandhaafd) de hele strafrechtketen (opsporing, onderzoek,
sanctionering)
Prejudiciële procedure: indien strafrechter twijfelt over geldigheid van:
- secundaire EU-regels (vermoedelijke strijdigheid met Hoger Unierecht) of
- uitlegging van het gehele unierecht kan hij zich wenden tot Hof van Justitie teneinde
te garanderen dat het Unierecht uniform wordt toegepast.
Twijfel over geldigheid secundair unierecht: zowel lagere rechter als hogere rechter heeft
verwijzingsplicht (want mag niet zelf Unierecht ongeldig verklaren)
,Twijfel over uitlegging: lagere rechter verwijzingsbevoegdheid, hogere rechter
verwijzingsplicht.
HR: Cilfit de hoogste rechter kan slechts van verwijzing afzien indien:
- De vraag niet relevant is voor de zaak
- Sprake is van een acte éclairé (de vraag is al beantwoord door het hof), of;
- Sprake is van een acte claire (over de toepassing van het EU-recht bestaat
redelijkerwijs geen twijfel)
Prejudiciële spoedprocedure: voor vragen die van belang zijn voor de rechtspositie van een
gedetineerde persoon (binnen 2-3 mnd)
Par 3. ‘Binnen de werkingssfeer van het Unierecht’.
Voor inwerkingtreding Handvest golden wel fundamentele rechten, namelijk: algemene
beginselen van EU-recht. Deze golden voor de EU-instellingen altijd en voor de lidstaten voor
zover zij ‘handelden binnen de werkingssfeer van Unierecht’.
In de loop van de jaren heeft het Hof van Justitie alle rechten en vrijheden van het EVRM als
algemeen beginsel van Unierecht erkend. Daardoor maken zij nog steeds deel uit van het recht
van de Unie (art 6 lid 3 VEU). Bovendien door inwerkingtreding van het Handvest nu ook
zelfstandig als fundamenteel recht erkend.
Hv heeft zelfde juridische status als de Verdragen en gaat dus boven secundaire EU-
regelgeving. Belangrijkste rechten handvest: recht op leven (2), folterverbod (3), vrijheid en
veiligheid (6), priveleven (7), effectieve rechtsbescherming (47), onschuld (48), ne bis (50).
Al deze rechten zijn altijd bindend voor de EU-instellingen en voor de lidstaten wanneer zij
‘het recht van de Unie ten uitvoer brengen’.
HR: Akerberg Fransson: ‘het recht van de Unie ten uitvoer brengen’ = ‘handelen binnen de
werkingssfeer van het Unierecht’.
Nationaal recht raakt soms wel aan Unierecht, maar dan staat nog niet vast dat het ook
Unierecht ten uitvoer legt. Voor dat laatste is een zeker verband vereist tussen nationaal-recht
en Unierecht. Er dient te worden nagegaan of:
‘Een nationale regeling de uitvoering van een Unierechtelijke bepaling beoogt,
wat de aard van deze regeling is en
of zij niet andere doelstellingen nastreeft dan die waarop het Unierecht ziet,
ook wanneer die regeling dit recht indirect kan beïnvloeden,
en of er een Unierechtelijke regeling bestaat die specifiek is voor deze materie of deze kan
beïnvloeden.’
, Drie situaties wanneer er gesproken kan worden van ‘binnen de werkingssfeer van het
Unierecht handelen’.
1. Agent-situaties: als en voor zover zij specifieke rechten en verplichtingen, toegekend
of voorgeschreven door secundaire EU-regelgeving, toepassen (nationale
operationalisering en toepassing van EU-verordeningen, omzetting van richtlijnen en
kaderbesluiten en toepassing van nationale omzettingswetgeving)
a. Grensoverschrijdende instrumenten (wederzijdse erkenning zoals EAB)
b. Procedurele waarborgen voor verdachten en slachtoffers (niet alleen in
grensoverschrijdende strafzaken. Gaat over: recht op vertolking en vertaling,
informatie, advocaat in EAB-procedures, gefinancierde rechtsbijstand, nemo
tenetur)
c. Geharmoniseerde strafbare feiten, sancties en leerstukken behorend tot
algemeen deel (richtlijnen iz. grensoverschrijdende criminaliteit en andere
harmonisatie richtlijnen)
2. Afwijking van fundamentele verkeersvrijheden
a. > Handvest en algemene rechtsbeginselen dienen te worden gerespecteerd wil
een beperking op verkeersvrijheid worden gerechtvaardigd om een dwingende
reden van algemeen belang.
b. Toepassing van Schengenuitvoeringsovereenkomst valt ook binnen de
reikwijdte van Unierecht en daarmee zijn de fundamentele rechten van Hv van
toepassing
3. De nationale effectuering en handhaving (incl. sanctionering) van materieel Unierecht
a. Ook indien er over handhaving geen specifieke Europese regels in secundair
EU-recht zijn gesteld. Dit kan worden afgeleid uit HR Akerberg Fransson
b. Indien Unierechtelijke handhavingseisen (i.c.m. evenredigheid) zijn
voorgeschreven. (vage omschrijving is voldoende ‘doeltreffende maatregelen’
bijv.) Bovendien is een handhavingsomschrijving wellicht in z’n geheel niet
vereist gelet op HR: Grieke Maïs
Par 4. Het handvest en nationale grondrechten.
Het unierecht kan overlappen met nationale grondwettelijke standaarden, zodat de vraag rijst
hoe die verschillende bronnen van grondrechtenbescherming zich tot elkaar verhouden.
Ook in gevallen waarin een situatie wél binnen de reikwijdte van het Handvest komt, kan er
ruimte blijven voor de toepassing van nationale grondwettelijke maatstaven. Maar het
beschermingsniveau van het Handvest (zoals uitgelegd door het hof) en de voorrang, eenheid
en werking van het recht van de Unie mogen niet in het gedrang komen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alyssavandenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79789 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen