Bij het vak Capita Selecta Notarieel Vermogensrecht wordt aandacht besteed aan diverse
deelgebieden van het vermogensrecht waarmee de notariële jurist in de praktijk regelmatig
in aanraking komt:
a. volmacht (titel 3.3 BW);
b. huur (titel 7.4 BW);
c. pacht (titel 7.5 BW);
d. opdracht (afd. 7.7.1 BW);
e. lastgeving (afd. 7.7.2 BW);
f. borgtocht (titel 7.14 BW);
g. vaststellingsovereenkomst (titel 7.15 BW);
h. (levens)verzekering (afd. 7.17.1 en 7.17.3 BW);
i. schuldsanering natuurlijke personen (titel III Faillissementswet)
Overzicht jurisprudentie
Voor het vak Capita Selecta Notarieel Vermogensrecht wordt u geacht (slechts) de
rechtsregels van de onderstaande arresten te kennen voor zover deze zijn besproken in de
voorgeschreven literatuur, tijdens het hoorcollege of tijdens de werkgroep. De onderstaande
lijst is nadrukkelijk dus geen ‘traditionele’ jurisprudentielijst, maar is slechts bedoeld als
studiehulp ter onderscheiding van hoofd- en bijzaken. Op het tentamen hoeft u de naam van
de onderstaande arresten niet paraat te hebben; wel dient (indien van toepassing) duidelijk
uit uw antwoord te blijken dat u een rechtsregel aanhaalt uit een van de hieronder
genoemde arresten (bijvoorbeeld door nadrukkelijk in uw antwoord aan te geven dat u zich
bij de beantwoording baseert op jurisprudentie). U kunt de voorgeschreven arresten via de
jurisprudentieregisters terugvinden in de voorgeschreven literatuur.
Volmacht (titel 3.3 BW)
HR 24 januari 1997, NJ 1997/231 (Citco Bank Antilles/Da Costa Gomez)
HR 9 mei 2014, NJ 2014/251 (Velázquez/Blaauw q.q.) [Let wel: dit arrest wordt
slechts kort besproken in de voorgeschreven literatuur maar is uitgebreid behandeld
tijdens de tweede werkgroep.]
Opdracht (afd. 7.7.1 BW)
- HR 10 juli 2015, NJ 2015/321 (Searocco/Altena)
- HR 15 maart 2013, NJ 2013/290 (Overeenkomst van opdracht met
advocatenmaatschap)
Lastgeving (afd. 7.7.2 BW)
- HR 6 april 2007, NJ 2008/493 (Savills/B&S)
- HR 15 september 2017, NJ 2018/164 (De Alternatieve) Huur (titel 7.4 BW)
Huur (titel 7.4 BW)
- HR 14 december 2007, NJ 2008/122 (Voortzetting huur na echtscheiding)
- HR 17 januari 2014, NJ 2014/249 (57-jarige inwonende zoon)
1
, - Hof Amsterdam 7 juli 2015, WR 2015/125 (Analogische toepassing art. 7:266 lid 5 BW
in geval van contractuele medehuur door (ex-)echtgenoten)
Pacht (titel 7.5 BW)
- Pk. Hof Arnhem-Leeuwarden 7 juli 2015, ECLI:NL:GHARL:2015:5127, TvAR 2016/5830
(VrenkenNollewiel c.s./Meevis c.s.)
Borgtocht (titel 7.14 BW) Geen jurisprudentie.
Vaststellingsovereenkomst (titel 7.15 BW)
- HR 15 november 1985, NJ 1986/228 (Ebele Dillema II)
- HR 9 december 2005, BNB 2006/201 (Kwalificatie vaststellingsovereenkomst)
- HR 1 februari 2013, NJ 2013/84 (Van Leeuwen/Lips)
- HR 12 september 1997, NJ 1998/382 (Confood/Zürich)
(Levens)verzekering (afd. 7.17.1 en 7.17.3 BW)
- HR 21 september 2012, NJ 2013/97 (Bedoeling verzekeringnemer ten tijde van
aanwijzing begunstigde)
- HR 6 juli 2018, NJ 2018/441 (Betekenis onderliggende rechtsverhouding bij
levensverzekering)
Schuldsanering natuurlijke personen (titel III Faillissementswet)
- HR 4 april 2006, NJ 2004/638 (Toepassing schuldsaneringsregeling bij in algehele
gemeenschap gehuwde echtgenoten)
- HR 13 maart 2009, NJ 2009/203 (Valt hypothecaire vordering onder
schuldsaneringsregeling?)
Onderwerp: volmacht
Volmachtverlening is in de regel een eenzijdige of soms een meerzijdige rechtshandeling.
Volmachtverlening moet zijn gericht tot de gevolmachtigde. Volmachtverlening is het
toekennen van vertegenwoordigingsbevoegdheid. Volmachtverlening hoeft niet uitdrukkelijk
te geschieden. Ook uit gedragingen van de volmachtverlener kan worden afgeleid dat er een
volmacht is verleend.
Eenzijdig: aanvaarding van de volmacht door de gevolmachtigde is niet vereist voor het
ontstaan van vertegenwoordigingsbevoegdheid. Wel moet de volmachtverlening de
tussenpersoon hebben bereikt. Volmachtverlening is geen ovk omdat de rh van verlening
niet het oogmerk heeft een verbintenis te scheppen. Het gebruikmaken van een volmacht
kan als een aanvaarding van de vertegenwoordigingsbevoegdheid worden beschouwd. De
aangewezen gevolmachtigde is niet verplicht om gebruik van de volmacht te maken.
Vernietigbaarheid/nietigheid van de volmachtverlening kan pas optreden wanneer van de
volmacht gebruik is gemaakt.
1. Nietigheid volmachtverlening inroepen tegen wederpartij die heeft gehandeld? Nee?
2. Heeft dit gevolgen voor de rechtsverhouding tussen de
vertegenwoordiger/vertegenwoordigde
2
,Nietigheid van de volmachtverlening brengt mee dat de tussenpersoon niet als
gevolmachtigde mocht handelen. Handelen van vertegenwoordiger kan als
wanprestatie/onrechtmatig worden beschouwd. Maar vertegenwoordiger moest
weten/behoorde dan te weten dat de volmachtverlening nietig was
Volmachtverlening is geen voortbouwende rechtshandeling. Een titel is niet nodig, anders
dan bij overdracht.
De vraag of er een volmacht is verleend moet worden vastgesteld aan de hand van criteria
die art. 3:33 en art. 3:35 BW geven
Het komt erop neer: wat hebben partijen over en weer verklaard en wat mochten ze hieruit
afleiden?
Arrest Stolte/Schiphoff: HR heeft zich hierover uitgelaten
In het algemeen mag worden aangenomen dat degene aan wie een volmacht is
verleend bevoegd is in naam van de volmachtgever te handelen. Slechts onder
bijzondere omstandigheden kan dit anders zijn
Een volmacht kan worden verleend aan een handelingsonbekwame. In het algemeen
kan een gevolmachtigde zijn: ieder die in staat is een wilsverklaring af te leggen, hij
moet wel feitelijk bekwaam zijn. De handelingsonbekwame kan persoonlijk
rechtshandelingen verrichten maar dit wil niet zeggen dat deze rh geldig zijn.
Handelingen die hij verricht voor een ander kunnen niet met een beroep op zijn
handelingsonbekwaamheid worden aangetast. Een volmacht verleend door een
handelingsonbekwame is vernietigbaar. De wettelijke vertegenwoordiger kan daarop
een beroep doen
Vertegenwoordiging
Algemene kenmerken:
Een andere dan de handelende wordt gebonden
Bevoegdheid/ in naam van
Rechtshandelingen/feitelijke handelingen
(on)middelijke vertegenwoordiging
geen algemene regeling van vertegenwoordiging
schakelbepalingen (art. 3:78 en 79, 7:424-1)
Een volmacht is vaak de basis voor vertegenwoordiging. Het begrip vertegenwoordiging
houdt in feite in dat er wordt afgeweken van de grondregel van het recht dat de handelende
persoon door zijn rechtshandeling wordt gebonden. Bij vertegenwoordiging is het zo dat de
handeling van de een in juridische zin geldt als rh van de ander. Een ander dan de
handelende persoon wordt gebonden. Die gebondenheid kan op vertegenwoordiging
berusten. Er is sprake van toerekening van de handeling van de een aan de ander. Daarvoor
zijn wel 2 vereisten:
Onmiddelijke vertegenwoordiging:
1. Handelende persoon heeft de bevoegdheid tot vertegenwoordiging
2. Handelende persoon heeft zich bij rechtshandeling ook als vertegenwoordiger
voorgedaan. Dat hij heeft gehandeld in naam van een ander
3
, Middelijke vertegenwoordiging: ook sprake van handelen voor een ander maar de
tussenpersoon handelt in eigen naam maar wel voor rekening van de ander. Dit handelen
heeft rechtsgevolgen voor de opdrachtgever, de achterman.
Vertegenwoordiging: er is vaak vereist dat er een band bestaat tussen de vertegenwoordiger
en de vertegenwoordigde. Dit is een rechtsverhouding, en dit heeft als element: de
bevoegdheid tot vertegenwoordiging. Die bevoegdheid kan zijn ontleent aan een
rechtshandeling (vaak verlening van een volmacht, art. 3:60 BW), maar kan ook gebaseerd
zijn op de wet (vertegenwoordiging van handelingsonbekwame, minderjarigen en onder
curatele gestelden) door hun ouder of voogd/respectievelijk curator. Vertegenwoordiging
treedt ook op bij privaatrechtelijke rechtspersonen. In boek 2 zijn diverse bepalingen gewijd
aan de vertegenwoordigingsbevoegdheid van een bestuurder van een BV. Art. 2:45, 130,
240, 292 BW.
Het vertegenwoordigend handelen zal in beginsel slechts worden toegerekend aan degene
voor wie wordt gehandeld indien de vertegenwoordiger bevoegd is. In beginsel is de
bevoegdheid volgens de interne verhouding ook bepalend voor de externe bevoegdheid van
de vertegenwoordiger. Dit is in het rechtspersonenrecht enigszins anders geregeld. Op een
niet uit de wet voortvloeiende beperking van vertegenwoordigingsbevoegdheid kan als regel
geen beroep worden gedaan. In het rechtspersonenrecht is het dus mogelijk dat de externe
vertegenwoordigingsbevoegdheid verder reikt dan het mogen handelen van de bestuurders
krachtens hun interne verhouding van de rechtspersoon. Soms heeft het handelen van een
persoon mede rechtsgevolgen voor een ander. Art. 3:89 lid 3 BW: leveringsakten kunnen
zowel door de vervreemder als de verkrijger worden ingeschreven. Hier is geen sprake van
vertegenwoordiging omdat de een niet handelt namens de ander. Een ander voorbeeld is in
het kader van vruchtgebruik waar een verhuurder/verpachter in de plaats treedt van de
vruchtgebruiker die een huur of pachtovk is aangegaan. Hier is ook geen sprake van
vertegenwoordiging. De overgang van de positie van de verhuurder is in dit geval gebaseerd
op art. 7:326 resp. 7:362 BW. Evenmin is een voorbeeld van vertegenwoordiging een
derdenbeding. Een volmacht kan onherroepelijk worden verleend. Er spelen in feite 2
bijzondere elementen.
Zin onherroepelijkheidsbeding: De volmacht heeft niet de strekking de belangen van
de volmachtgever door de gevolmachtigde te doen behartigen; maar zij strekt in het
belang van de gevolmachtigde of een ander. Art. 3:74 alleen in die gevallen is een
onherroepelijke volmacht toelaatbaar
Kenmerk: zij kan niet eenzijdig door de volmachtgever worden beeïndigd
Met het begrip vertegenwoordiging is niet in strijd dat de gevolmachtigde met zichzelf
handelt. Selbsteinstritt in de volmacht titel is een algemene regeling gegeven voor
tegenstrijdig belang. Art. 3:68 BW: in principe is alleen mogelijk dat er strijd tussen beide
belangen uitgesloten. Is een regeling waarvan kan worden afgeweken. Als je wel in strijd met
art. 3:68 BW handelt (selbeinstrit zonder dat dit is toegestaan) dan is geen sprake van een
bevoegd handelen en is dus een ongeldige rechtshandeling ontstaan.
Vertegenwoordiging krachtens de wet: nr 17 volmacht & vertegenwoordiging
Het BW geeft geen algemene regeling over directe vertegenwoordiging. Ook niet omtrent
vertegenwoordiging bij vermogensrechtelijke rechtshandelingen. Wel kent de titel volmacht
2 schakelbepalingen. Sommige bepalingen van de volmachttitel zijn v.o.t. als iemand
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlotte1998. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.