100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
ALLE college aantekeningen Penologie/detentierecht (R_Penol) VU €7,46
In winkelwagen

College aantekeningen

ALLE college aantekeningen Penologie/detentierecht (R_Penol) VU

 0 keer verkocht

Dit document bevat alle hoorcollege aantekeningen van het vak Penologie & detentierecht (R_Penol) aan de VU. Het vak is onderdeel van de minor forensische criminologie. Zelf het tentamen gehaald met een 8,4!

Voorbeeld 4 van de 47  pagina's

  • 28 januari 2025
  • 47
  • 2023/2024
  • College aantekeningen
  • Diverse docenten
  • Alle colleges
Alle documenten voor dit vak (9)
avatar-seller
piendaaleman
Aantekeningen hoorcollege Penologie en detentierecht
Hoorcollege 1: ontwikkeling van het gevangeniswezen en -beleid

Introductie
- Penologie = wetenschap die zich bezighoudt met (onderzoek naar) de effecten van straffen.
Poena: straf (Latijn) of schadevergoeding of zoengeld (Grieks).
- Detentierecht = het rechtsgebied dat betrekking heeft op de tenuitvoerlegging van
vrijheidsbenemende sancties (straffen en maatregelen).
Detentierecht maakt deel uit van het penitentiair recht of sanctierecht: het recht dat van
toepassing is op de oplegging en de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties.

Inhoudsopgave
1. Wettelijk kader
2. Beginselen van tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf
3. Aanvang van de detentie
4. Ontwikkeling van beleid ten aanzien de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf
5. Het systeem van promoveren en degraderen


1. Wettelijk kader
- Wetboek van Strafrecht (Boek 1)
- Wetboek van Strafvordering (Boek 6)
- Penitentiaire beginselenwet (Pbw) (gevangenisstraf) of Beginselenwet Verpleging
Terbeschikkinggestelden (Bvt) (terbeschikkingstelling)
o Diverse regelingen, bv.:
o Regeling Tijdelijk Verlaten van de Inrichting (Rtvi)
Één uur per dag luchten bijvoorbeeld/ boodschappen doen
o Regeling selectie plaatsing en overplaatsing (RSPOG)
Denk aan Taghi/ Holleeder die overgeplaatst worden

Art 2 lid 1 Pbw bepaalt: de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf of vrijheidsbenemende maatregel
vindt (…) plaats door onderbrenging van de persoon aan wie deze is opgelegd in een penitentiaire
inrichting dan wel door diens deelname aan een penitentiair programma  art. 4 Pbw.
3 soorten penitentiarie inrichtingen (PI’s):
- Huizen van bewaring (hvb)
- Gevangenissen
- Inrichtingen voor stelselmatige daders (isd).

Verantwoordelijkheid en bevoegdheidsverdeling
- De minister voor Rechtsbescherming is verantwoordelijk voor de tenuitvoerlegging van
vrijheidsbenemende sancties (art. 6:1:1 Sv).
- De rechter verstrekt een voor ten uitvoer legging vatbaar vonnis binnen 14 dagen aan het
openbaar ministerie (OM).
- Het OM verstrekt het voor tenuitvoerlegging vatbare vonnis binnen 14
dagen aan het Administratie- en Informatiecentrum voor de
Executieketen (AICE), het onderdeel van het Centraal Justitieel
Incassobureau (CJIB)  (doet o.a geldboetes innen) dat namens de minister de
coördinerende rol vervult bij de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf (art. 6:1:1 lid 2
Sv).
- De selectiefunctionaris (sf) van het Ministerie van J&V werkaam bij het Centraal Bureau
selectiefunctionarissen is belast met de plaatsing en overplaatsing van gedetineerden (art. 15

1

, lid 2 Pbw). De sf neemt de aanwijzingen van het OM en de rechter mee bij de
plaatsingsbeslissing (art. 15 lid 3 Pbw).

Beheer en toezicht
- Het beheer van de inrichtingen berust bij de minister voor rechtsbescherming (art. 3 lid 2
Pbw). Alle PI’s vallen onder de DJI, een agentschap van ministerie van Justitie en Veiligheid.
- Het beheer van een inrichting of afdeling ligt bij de directeur (art. 3 lid 3 Pbw). De directeur
bepaalt de wijze van onderbrenging van de gedetineerde (art. 16 Pbw) en draagt
verantwoordelijkheid voor het opstellen van een detnetie- en reïntegratieplan (art. 1c
RSPOG).

Bestemming
- De Minister bepaalt de bestemming voor elke
inrichting. Er kan ook binnen een bepaalde
inrichting een afdeling met specfieke bestemming
aanwijzen (bv. Extra zorgvoorziening) (art. 8 Pbw).


Differentiecriteria
- Juridische status (art. 9-10 Pbw): hvb (nog niet
onherroepelijk veroordeelden), gevangenis en isd-
inrichting (Veelplegers)
- Sekse: man-vrouw (art. 11 Pbw) Je hebt ook
vrouwengevangenissen
- Leeftrijd (art. 12 Pbw): volwassenen-jeugdigen
- Mate van beveiliging (art. 13 Pbw): vier beveiligingsniveaus:
1. Bepert beveiligde afdeling (BBA)
2. Normaal beveiligde afdeling of inrichting
3. Uitgebreid beveiligde afdeling  Als psychisch meer beveiliging nodig is.
4. Inrichting Extra Beveiligde Inrichting (EBI)
Vught, Taghi zit hier.

Regimes
- Regime van algehele gemeenschap (art. 7 RSPOG)
- Individueel regime
 Voorbeeld is Taghi, heeft afdeling voor zichzelf, komt niet in contact met anderen.
 Kan ook dat je strafzak nog lopende is, dat je geen krant of nieuws mag lezen, dan kan je
in een individueel regime worden geplaatst (tijdig).



Meerderheid die vastzit is man.

Aanpassingen in rechtssysteem komen?

In NL leggen we veel korte gevangenisstraffen op.




2

, 2. Beginselen van tenuitvoerlegging
- Resocialisatiebeginsel (art. 2 lid 2 Pbw)
- Beginsel van minimale beperkingen (art. 2 lid 3 Pbw)
- Beginsel van voortvarendheid (art. 6:1:2 Sv)


Resocialisatiebeginsel (art. 2 lid 2 Pbw)
‘Met handhaving van het karakter van de vrijheidsstraf of de vrijheidsbenemende maatregel wordt de
tenuitvoerlegging hiervan zoveel mogelijk en afhankelijk van het gedrag van de betrokkene
dienstbaar gemaakt aan de voorbereiding van de terugkeer in de maatschappij. Bij
het verlenen van vrijheden aan gedetineerden wordt rekening gehouden met de veiligheid van de
samenleving en de belangen van slachtoffers en nabestaanden.’

Beginsel van minimale beperkingen (art. 2 lid 3 Pbw)
‘Personen ten aanzien van wie de tenuitvoerlegging plaatsvindt van een vrijheidsstraf of
vrijheidsbenemende maatregel worden aan geen andere beperkingen onderworpen dan die welke
voor het doel van de vrijheidsbeneming of in het belang van de handhaving van de orde of de
veiligheid in de inrichting noodzakelijk zijn.’
De bepaling geldt zowel voor veroordeelden als voor onveroordeelden (voorlopig gehechten).
De detentie behoort zich zoveel mogelijk te beperken tot fysieke vrijheidsbeneming. Er mag geen
extra leed worden toegevoegd (‘Prison as a punishment, not for punishment’). Vgl. artikel 15 lid 4
Grondwet.
 Belangrijk uitgangspunt, geldt voor veroordeelden en onveroordeelden. Je gaat naar de
gevangenis als straf op zich, niet om gestraft te worden.

Beginsel van voortvarendheid (art. 2 lid 3 (oud) Pbw; art. 6:1:2 Sv)
‘Voor zover de tenuitvoerlegging is toegelaten, wordt de beslissing zo spoedig mogelijk ten uitvoer
gelegd.


3. Aanvang detentie

Twee instroommogelijkheden:
- Voorafgaand aan een veroordeling als preventief ingesloten
gedetineerde (voorlopige hechtenis).
- Na een (onherroepelijke) veroordeling door rechter kunnen
mensen instromen als zelfmelder of als arrestant.




Zelfmelder
- Krijgt na zijn veroordeling een oproep om zich op een bepaalde datum (en tijdstip) te melden
bij een penitentiaire inrichting.
- Beoordelingsbevoegdheid ligt bij het AICE (CJIB).
- Is bij aanvang van zijn detentie direct gepromoveerd. Door zich te melden laat hij/zij zien dat
hij/zij meewerkt aan zijn detentie.
- Meldt een zelfmelder zich niet, dan komt hij/zij op de arrestatieplanning en komt deze als
arrestant binnen.
- Mogelijkheid van verzoek uitstel of bezwaar tegen oproep.

3

, - Zie art. 2:1 en 2:2 Regeling tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen.
 Regime voor arrestanten is veel meer sober. Je mag veel minder dan. Groot gedeelte van
de dag in de cel.

Arrestant
- Een veroordeelde die is aangehouden nadat:
o hij zich heeft onttrokken aan detentie;
o de tenuitvoerlegging van een eerder opgelegde straf is gelast;
o hij zich heeft onttrokken aan de vervangende hechtenis, gijzeling of lijfsdwang.
- Het regime kent een sober dagprogramma. Arbeid maakt geen onderdeel uit van het
dagprogramma en kent 28 uur aan activiteiten per week, bestaande uit recht activiteiten (o.a.
luchten en bezoek) en extra recreatiemomenten wegens het ontbreken van arbeid.
Arrestanten verblijven een groot deel van de dag op cel.
- Maximaal verblijf 8 weken, daarna doorplaatsing naar een regulier gevangenisregime.

Vervolgens:
- Binnenkomst ‘Bad’;
- Vaststellen identiteit gedetineerde;
- Fouillering (onderzoek aan de kleding); Wordt vaak drugs etc meegesmokkeld
- Visitatie (onderzoek aan het lichaam);
- Evt. onderzoek in het lichaam. Soms heeft iemand bolletjes in lichaam, dat wordt dan in
schiphol eruitgehaald.

Detentie- en re-integratieplan (D&R-plan)
Binnen 4 weken na binnenkomst van de gedetineerde wordt, zo veel mogelijk in overleg met de
gedetineerde, een D&R-plan vastgesteld. Het D&R-plan kan gedurende de detentie worden
aangepast (art. 18a lid 1 Pbw jo. 20c-20d Pm).
Het D&R-plan vermeldt in ieder geval (lid 2):
- individueel begeleidingsplan;
- gedrags- en re-integratiedoelen;
- re-integratieactiviteiten (eventueel verlof);
- essentiële (basis)voorwaarden voor deelname aan het maatschappelijk leven.

N.B. Het D&R-plan heeft door de Wet straffen en beschermen (zie hierna) een centrale plaats
gekregen.

4. Ontwikkeling gevangenisbeleid
Wat vooraf ging…
- Vanaf 2004 grote bezuinigingen op het gevangeniswezen
- Programma Modernisering Gevangeniswezen (MGW) en Masterplan DJI 2013-2018.
o Vier pijlers: vergelding, de levensloopbenadering, persoonsgerichte
aanpak, eigen verantwoordelijkheid.
o Kernbegrippen van detentie: vergelding, levensloopbenadering,
persoonsgerichte aanpak, eigen verantwoordelijkheid
- Enkele maatregelen uit MGW:
o Afschaffing algemene detentiefasering (niet doorgegaan)
o Invoering meerpersoonscellen (MPC) (ingevoerd)
o Invoering van een beperkt regime voor arrestanten en voorlopig gehechten
(ingevoerd)
o Sluiting van een groot aantal PI’s (doorgegaan).


4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper piendaaleman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69411 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€7,46
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd