Capita selecta
1. Psychosomatic models
1.1 Theorie
1.1.1 Psychosomatische geneeskunde
Letterlijk: psyche en somatisch. De typische hoofd-, buik-, spierpijn, hyperventilatie of rugpijn met
altijd een duidelijke psychische component. Er is geen duidelijke medische oorzaak.
Hier neem je alles in mee: Wat is het samenspel? Op welke manier gaat het klinische uiting
beïnvloeden en kwaliteit van leven?
1
,1.1.1.1 Klinische resultaten
Je ziet de klachten soms ook bij heel standaard aandoeningen zoals Diabetes Mellitus (DM) of
cardiovasculaire aandoeningen.
Miller G. et al., 2009
1.1.1.2 Dynamisch equilibrium
Gezonde individuen verkeren in een staat van een dynamisch evenwicht. Wanneer een aanpassing
mislukt, dan krijgen ziekten de kans om te beginnen. Rekening houdend met psychologische en
fysiologische eigenschappen van zowel het individu, als de socioculturele context.
1.1.1.3 Soort van ziekte
Er bestaat niet zoiets als een puur lichamelijke ziekte. Zelfs wanneer we spreken over een lichamelijk
letsel, moet er gezien worden vanuit een psychosomatisch perspectief.
Het zal altijd een psychisch effect hebben, zo kan de wondheling trager verlopen, wanneer er sprake
is van stress.
2
,1.1.1.4 Etiologie van de ziekte
Houd er rekening mee dat het gedrag, de opvoeding, de socioculturele en politieke omgeving van
mensen hun gezondheid kunnen beïnvloeden en dus ook etiologische factoren kunnen zijn.
1.1.1.5 Pathogenese
Stress en emotionele distress zijn pathogene factoren, ook al ligt de ‘keuze’ van ziekte vaak in de
genen (kwetsbaarheid). Het kan hierdoor dus zijn effect hebben op het verloop of ontwikkeling van
een ziekte.
1.1.2 Stress & allostatic load
Stress is de basis van de psychosomatische geneeskunde en de medische psychologie.
Wat is stress?
• Spanning
• Prikkeling van het sympathische zenuwstelsel
• Als er een stressor is en er een stressrespons is
• Stress is onvoorspelbaar en oncontroleerbaar
3
, 1.1.2.1 Casus
David, middenklasse werknemer bij een groot bedrijf in VS heeft een 13-jarige dochter met type 1-
diabetes. Sinds oktober 2015 hebben ze kunnen vertrouwen op Obamacare om de insuline en de
bloedtesten te betalen, maar nu de laatste tijd het lot van Obamacare onduidelijk is, zegt David dat
hij zich opgejaagd voelt.
Zonder verzekering zouden de kosten van diabeteszorg ongeveer 30.000 dollar per jaar zijn, als alles
goed gaat en ze niet naar het ziekenhuis hoeft.
Stressor: Stimulus die de homeostase bedreigt en de perceptie en erkenning die je eraan geeft.
Hierbij maken we het onderscheid tussen goede stress, dewelke tijdelijk en controleerbaar is, en
slechte stress, deze blijft duren, is frequent aanwezig en hoe minder controleerbaar deze is, hoe
groter de impact zal zijn.
Stressreactie: Reactie van het organisme gericht op het terugwinnen van de homeostase. Dit kan
autonomisch, fysiologisch, gedragsmatig of cognitief zijn.
Homeostase: Regulering van de balans van lichaamsfuncties, dit is hetgeen waarbij alle processen
worden opgestart. In normale omstandigheden kan men adequaat reageren om tot homeostase te
komen. Als het lichaam niet tot deze homeostase kan komen, dan zijn we vatbaar voor ziekte.
1.1.2.2 Model van McEwen
Gezondheid is en staat van responsiviteit en optimale voorspellende fluctuatie om zich aan te passen
aan de eisen van de omgeving.
Allostase is een proces waarbij fysiologische stabiliteit wordt gehandhaafd door parameters van
het interne milieu te veranderen door ze af te stemmen op omgevingsvereisten. Het lichaam wil zich
voorbereiden op stress. Ze wil deze daarom fysiologisch stabiel krijgen, maar rekening houden met
wat omgeving vraagt.
Het model van McEwen gaat verder dan de homeostase
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joens40. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
