Hi, hier een aardrijkskunde samenvatting van hoofdstuk 7 uit het BuiteNLand boek. De samenvatting is overzichtelijk en de begrippen zijn dikgedrukt en hebben een andere kleur, zodat je ze makkelijk kunt opzoeken! Hopelijk heb je er wat aan en succes!
Rivieren: het lengteprofiel van de rivier
Stroomgebied: verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en
grondwater via de zijrivieren in de hoofdrivier stoomt
Waterscheiding: grens tussen de stroomgebieden (gebergten)
Stroomstelsel: rivier met al haar zijtakken
Verval: hoogteverschil tussen beide plaatsen
Verhang: gemiddelde hoogteverschil per kilometer
Debiet: totale afvoer van een rivier
Piekafvoer: sterk stijgende waterpeil in een korte periode
Het lengteprofiel bestaat uit:
1) Bovenloop: hoog in de bergen – grote stroomsnelheid en erosie
2) Middenloop: vlakkere deel – daling stroomsnelheid en horizontale erosie
3) Benedenloop: dicht bij de monding waard de rivier langzaam door een brede
riviervlakte meandert en sediment afzet
Regiem: ritme van waterafvoer gedurende een jaar
>> bepaald door herkomst van water waarmee een rivier gevoed wordt
Onderscheiding drie typen rivieren:
1) Gletsjerrivier: gevoed door smeltwater
2) Regenrivier: gevoed door regenwater
3) Gemengde rivier: smeltwater en regenwater
Het dwarsprofiel van de rivier
Opgeworpen aarden heuvels: terpen of woerden
Uiterwaard: tussen rivier en winterdijken – kan bij hoogwater overstromen
Zoveel mogelijk gebruiken: relatief lage zomerdijken aangelegd
Sediment alleen nog terecht in de uiterwaarden en rivierbedding
>> steeds hoger >> dijken voortdurend verhogen
Mens en natuur
Rivieren gekanaliseerd voor scheepvaart
Bochten rechtgetrokken – kribben en stuwen met sluizen opgebouwd
Verstening >> regenwater stroomt sneller naar de rivier
, Kortere vertragingstijd
Klimaatverandering >> onregelmatigere neerslagregiem
>> vaker piekafvoer
>> opvangen: retentiegebieden aangelegd: waterbergende gebieden kunnen bij
hoge waterstanden gecontroleerd overstromen
De delta wordt bescherm door primaire en secundaire keringen
Kust: dynamiek aan de kust
Zachte kust: duinen, wadden, estuarium (trechtervormig mondig waar zee en rivier
elkaar ontmoeten)
- Opgebouwd uit zand en kenmerkt zich door een hoge dynamiek, veroorzaakt
door:
1) Zeestroming: constante stroming van zuid naar noord
2) Getijdenstroming: vloed – zuid > noord, eb: noord > zuid
3) Opbouw: zomer > aanlandige wind en getijdenwerking zand aangevoerd
4) Afbraak: herfst en winter > harde wind of hoge volgen vindt kustafslag
plaats
>> versterkt bij een combinatie van springtij
- doodtij: verschil tussen eb en vloed is minimaal
Harde kust: minder dynamiek door de mens gemaakt, zeedijken, primaire dammen
en waterkeringen
Mondiale klimaatveranderingen: te maken met relatieve zeespiegelstijging
Veroorzaakt door bodemdaling in combinatie met absolute
zeespiegelstijging
7.2 Wateroverlast: beleid
Rivieren: ruimte voor de rivieren
Nieuwe beleid:
- Naast veiligheid meer aandacht voor natuurontwikkeling en ecologische
diversiteit
- De te nemen maatregelen moeten over het héle stroomgebied gaan
Actiepunten ‘Ruimte voor de Rivier’:
1) Kribverlaging en plaatsen van langsdammen > snellere afvoer en minder
opstuwing
2) Verdieping zomerbed > toename afvoercapaciteit en verlaging waterpeil
3) Natuurlijke overs creëren > ontstaan rijke natuur
4) Verwijderen v. zomerdijken > rivier bij hoogwater meer ruimte
5) Nevengeulen aanleggen in uiterwaard > toename afvoercapaciteit
6) Uiterwaardvergraving > toename bergingscapaciteit
7) Natuurontwikkeling: aanplanten van ooi- of oeverbossen en het creëren van
natte en droge natuur
8) Verwijderen van obstakels in het winterbed > bevordering doorstroming
9) Dijkversterking of dijkverzwaring > dijk stabieler
10) Dijkverplaatsing > uiterwaard breder en rivier meer ruimte:
riverbedverruiming
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper abcd3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
