Samenvatting
Samenvatting Literatuurgeschiedenis Middeleeuwen en renaissance HAVO
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- HAVO
Dit document bevat een samenvatting van literatuurgeschiedenis: Middeleeuwen en Renaissance.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Middeleeuwen 1Middeleeuwen:
- Kastelen
- Ridders
- Jonkvrouwen
- Toernooien
- Kloosters
- Heksen
- De pest
Tussentijd
Middeleeuwen was van 400-1585 na christus. Ze noemden het middeleeuwen omdat men in
de 16e eeuw veel bewondering had voor de tijd vóór 500 (de klassieke oudheid, de tijd van
het Griekse en Romeinse Rijk). Ze wilden in 1500 die klassieke oudheid weer herleven: de
renaissance (wedergeboorte). De periode daartussenin vond men een periode van verval,
een duistere tussentijd.
Macht van de kerk
Tijdens de middeleeuwen raakte het ooit zo machtige Romeinse Rijk in verval. Complete
volken verhuisden en er was chaos in heel West-Europa. Alleen de kerk was nog machtig.
Latijn (de oude taal van Romeinen) bleef voertaal van de kerk door de Paus.
Standenmaatschappij
Vroeger waren er veel oorlogen, was er honger en er waren besmettelijke ziektes zoals de
pest. Je hoorde bij een bepaalde groep (stand) en daar had je maar te blijven.
1e stand: de geestelijken, zij stonden tussen god en de mens.
2e stand: de adel; koningen, keizers of leenheren die macht hadden over grotere of kleinere
gebieden.
3e stand: boeren die de grond bewerkten van de adellijke heren en mochten als ruil een
deel van de opbrengst zelf houden (grootste stand).
Deze driestandenmaatschappij veranderde toen de steden belangrijker werden en de
burgerij opkwam.
Orale literatuur
De meeste mensen konden niet lezen of schrijven. Er waren beroepsvertellers die verhalen
en liederen uit hun hoofd kenden. Die verhalen stonden niet vast: afhankelijk van het publiek
of de situatie werd het aangepast. Verhalen die mondeling worden overgeleverd noemen we
orale literatuur.
Geschreven literatuur
Er was wel geschreven literatuur in het Latijn. Monniken schreven met pen en inkt op
perkament Latijnse teksten over. De oudste tekst in het middeleeuwse Nederlands
(Middelnederlands) is een liefdesgedichtje van 2 regels uit de 12de eeuw, door een
monnik op een stukje perkament geklad om zijn pen uit te proberen.
Minstreel
, Er waren minstreels die rondtrokken van kasteel naar kasteel om daar feesten op te
luisteren met verhalen over jonkvrouwen, reuzen, dwergen, draken en feeën. Geleerde
schrijvers waren in dienst van een vorst, een edelman of een stadsbestuur en schreven in
opdracht. De kostbare handschriften werden meestal vervaardigd in kloosters of stedelijk
schrijfwerkplaatsen.
Karel- en Arthurromans
Als je behoorde tot de 2de stand dan kon je ridder worden als je vader dat ook was. De
eerste romans uit ongeveer 1100 gingen over ridders. Ridderliteratuur gaat over moed,
trouw en liefde en was erg populair.
Karelromans
De karelromans zijn ridderverhalen waarin koning Karel de Grote (768-814) de
hoofdpersoon is.
- Gebaseerd op ware gebeurtenissen, aangevuld door verzinsels.
- Epische concentratie: door anderen verrichte heldendaden werden aan de koning
toegeschreven.
- Oorlog en vechten; stoere mannenwereld, nauwelijks vrouwen.
- Trouw aan god en de koning.
- Karel ende Elegast; de spanning tussen Karel als leenheer en zijn leenmannen die in
opstand komen tegen zijn macht. Er wordt een moordaanslag op hem voorbereid.
Arthurromans
De Arthurromans zijn verhalen waarin koning Arthur centraal staat. Het is niet zeker of
Arthur geleefd heeft.
- Keltische geschiedenis; Kelten waren de oorspronkelijke bewoners van wat nu
Engeland heet. Zij verzonnen verhalen over hun verleden (onderdrukt door de
Saksen) en hun toekomst.
- Romantische verhalen over een ideale koning en zijn ridders van de Ronde Tafel.
- De ridders worden vaak op queeste gestuurd: een zoektocht waarin ze allerlei
beproevingen moeten doorstaan.
- Lijkt op fantasy: draken / zwevende schaakborden / onoverwinnelijke zwaarden. Pure
fictie: verzinsels.
Roman van Lancelot
- De grootste Arthurroman.
- 1 van de ridders van de ronde tafel: een groep van 12/40 voortreffelijke ridders die
aan een ronde tafel verhalen vertelden.
- Lancelot had een bijzondere relatie met de vrouw van Arthur (Guinevere). Die
verhouding was hoofs (niet seksueel). Hierdoor was hij niet uitgekozen als de ridder
die het geheim mag doorgronden van de Graal (een schaal gebruikt tijdens het
laatste avondmaal van Jezus en zijn 12 apostelen).
Karel ende Elegast
- Een heel oud verhaal uit +/- 1330.
- Schrijver onbekend, maar door taalgebruik komt hij uit Oost-Vlaanderen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xninaxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77764 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen