HC1 INLEIDING PSYCHOLOGIE VOOR MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN: ALGEMENE INTRODUCTIE
Wat is psychologie?
Psychologie is de wetenschappelijke studie van de geest (Mentale processen) en het gedrag van de
mens.
Doel algemene uitspraken formuleren over psychische processen
Het is belangrijk dat je objectief en controleerbaar bewijs hebt Dit is lastig omdat je te maken hebt
met mensen die allemaal interpreteren vanuit het eigen perspectief.
Wat is sociale psychologie?
Sociale psychologie is het wetenschappelijk onderzoek doen naar hoe mensen over elkaar denken,
elkaar beïnvloeden en relaties met elkaar vormen
Expliciete werkelijke aanwezigheid van anderen.
Impliciete ingebeelde aanwezigheid van anderen.
Sociale psychologie is de studie van
Sociaal denken Sociale beïnvloeding Sociale relaties Groepen en identiteiten
- Het zelf - Overtuiging - Agressie - Kleine groep processen
- Sociale overtuigingen en - conformiteit en - Aantrekkelijkheid - Sociale categorisatie en
oordelen gehoorzaamheid en intimiteit sociale identiteit
- Attituden en gedragingen - helpen - Vooroordelen,
intergroep relaties en
conflicten.
Belangrijke perspectieven
- Sociaal cognitief Het theoretische perspectief wat zich richt op mentale processen –
aandacht, interpreteren en het houden van sociale ervaringen. gestalt psychologie
- Evolutionair Het theoretische perspectief dat sociaal gedrag verklaart vanuit fysieke en
psychologische kenmerken die over de eeuwen zijn aangepast om de kans op overleven en
voortplanting te voorkomen.
o Natuurlijke selectie Het proces waarin belangrijke eigenschappen, die helpen bij
overleving, worden doorgegeven aan het nageslacht.
- Socio-Cultureel Het theoretische perspectief dat zoekt naar oorzaken van sociaal gedrag
in de invloed van grotere sociale groepen.
o Verklaart het verschil tussen culturen.
Hindsight bias De menselijke neiging om te overschatten in hoeverre je een uitkomst van een
onderzoek van tevoren had kunnen voorspellen.
,Het testen van theorieën
- Onderzoeksvraag Een vraag die je met een wetenschappelijk onderzoek wil
beantwoorden
- Theorie Een verzameling gerelateerde voorspelingen die zijn om een bepaald aspect van
de wereld te verklaren.
- Hypothese Een voorspelling over wat er gaat gebeuren in een bepaalde situatie,
gebaseerd op een theorie.
- Studie Toets van de hypothese
Verschillende manieren van onderzoek
- Kwalitatief
- Kwantitatief
o Correlationeel onderzoek
o Experimenteel onderzoek
Sociale psychologie maakt voornamelijk gebruik van kwantitatief onderzoek.
Correlationeel onderzoek
Onderzoekt de relatie tussen verschillende variabelen, zonder hierbij een van de variabelen te
beïnvloeden.
Correlatie: Score tussen -1 en 1
,HC2 INLEIDING PSYCHOLOGIE VOOR MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN: ONS EIGEN GEDRAG
VERKLAREN
Experimenteel onderzoek
Onderzoek waarbij er een variabele beïnvloed wordt en proefpersonen willekeurig worden
toegewezen aan condities.
Voorbeeld
- Beïnvloedt temperatuur de mate van behulpzaamheid?
Experiment
- Deelnemers nemen plaats in (a) een koele ruimte en (b) een warme ruimte.
- Onderzoeksleider laat een doosje pennen vallen, helpen de proefpersonen met opruimen?
Voordeel Er kan wel uitspraak gedaan worden over causaliteit Oorzaak gevolg.
Onafhankelijke variabele
- De variabele die wordt gemanipuleerd door de onderzoeker.
- De onderzoeker veronderstelt dat dit de oorzaak is.
Afhankelijke variabele
- De variabele die wordt gemeten
- De onderzoeker veronderstelt dat dit het gevolg is.
Belangrijk bij een experimenteel onderzoek
- Het toevoegen van een controleconditie Conditie waarbij de onafhankelijke variabele niet
beïnvloed is.
Bijv. een ruimte op kamertemperatuur worden mensen behulpzamer van een warme ruimte of
juist minder behulpzaam bij een koude ruimte.
Van belang tijdens elk onderzoek ethiek
- Goed geïnformeerd Zodat ze weten wat er komt.
- Voorkom deceptie je wilt een proefpersoon niet voorliegen
- Bescherm deelnemers tegen pijn en ongemak
- Vertrouwelijkheid Databescherming
- Debriefing Na het onderzoek aangeven wat het doel was.
Obsessie met onszelf
- Self-reference effect We onthouden de dingen die betrekking hebben op onszelf.
- Cocktail-party effect Wanneer je bij een groepje staat en je hoort ergens anders je naam,
dan wil je daar meteen heen. Als het over jezelf gaat heb je daar meteen aandacht voor.
Illusies over onszelf
- Spotlight effect Als je er slecht uitziet dan heb je het idee dat iedereen heel de tijd daar
naar kijkt, je denkt dat iedereen er naar staart. We overschatten onze eigen belangrijkheid.
- Illusion of transparancy Je denkt vaak onterecht dat mensen precies je emotionele staat
kunnen lezen. Je denkt dat je een openboek bent, maar in theorie is dat niet zo.
-
Ontwikkeling van ons zelfconcept Versies van jezelf en rollen die je hebt
- Persoonlijke identiteit Hoe denk je over jezelf Zelfschema’s / persoonlijkheid Slim,
zorgzaam, lui
- Rationele identiteit Hoe je denkt over jezelf in relatie tot anderen
- Sociale identiteit Hoe je denkt over jezelf als lid van een groep Student, dochter,
vriendin Welke rol speel je binnen welke groep.
, Mensen passen zich aan hun omgeving aan. Wat is relevant en gepast? situatie
Aan de hand van de situatie laat je bepaalde kenmerken van jezelf zien die op dat moment het meest
handig zijn voor de situatie.
- Working self-concept Deel van je zelfkennis dat is geactiveerd wordt in een bepaald
concept.
- Distinctiveness hypothese we benadrukken wat ons uniek maakt in een bepaalde
context. Je voelt erg wat jou anders maakt dan anderen in de context.
Feedback van anderen
- Succes en falen
- Reflected self-appraisal Kijken naar jezelf door de ogen van anderen “Wat zullen ze meWat zullen ze me
aardig vinden.”
Sociale vergelijking
Jezelf beoordelen door je te vergelijken met anderen voornamelijk op onderdelen die jij belangrijk
vindt.
- Opwaartse vergelijking Zelfverbetering ‘hij is beter dan ik, zo wil ik ook zijn’hij is beter dan ik, zo wil ik ook zijn’
- Neerwaartse vergelijking zelfvertrouwen ‘hij is beter dan ik, zo wil ik ook zijn’Hij doet veel minder zijn best dan ik, omdat
ik vaker naar de les kom’
Self-discrepancy theory
- Actual self hoe sta je er op dit moment voor?
- Ideal self Hoe zou je het liefst willen zijn?
- Ought self hoe je denkt dat je moet zijn, vanuit de ogen van de mensen die jij belangrijk
vindt.
Zelfvertrouwen
Een algemene evaluatie (positief of negatief) die iemand heeft van zichelf
- Trait self-esteem Zelfvertrouwen als relatief stabiele karaktereigenschap. Aangeboren
zelfvertrouwen..
- State self-esteem de tijdelijke schommelingen in zelfvertrouwen. Hoe voel ik mezelf op
DIT moment.
Waar komen de schommelingen in zelfvertrouwen vandaan?
- Context zelfvertrouwen hangt af van succes in domeinen die belangrijk zijn voor je.
- Sociometer theory je zelfvertrouwen als graadmeter interpersoonlijke relaties. Hoe meer
positieve relaties je hebt binnen een sociaal netwerk hoe beter dit van invloed is op je
zelfvertrouwen.
Motieven voor zelfevaluatie
- Self-vertification Mensen streven ernaar om een stabiel, accuraat beeld van zichzelf te
krijgen
- Self enhancement mensen streven ernaar veel zelfvertrouwen te krijgen, te behouden of
te beschermen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dillanvv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.