Hierbij leerdoel 1 voor verloskunde uit de minor KIND.
Het tentamen zal een open boek tentamen zijn dus met deze samenvatting kan je je goed voorbereiden op de toets en eventueel kan je het gebruiken tijdens het tentamen! IDEAAL.
Succes met leren.
Leerdoelen 1
De student kan:
1. De menstruele cyclus en de relatie tot de bevruchting beschrijven;
Menstruatie begint gemiddeld in 13 e levensjaar. Dit heeft de menarche.
Tijdens de menstruatie wordt het endometrium, dat is opgebouwd voor een eventuele innesteling
van de bevruchte eicel, afgestoten. Van menstruatie is in principe alleen sprake als er een ovulatie
is geweest.
Cyclus van ovarium
In het ovarium van een vruchtbare vrouw bevinden zich follikels in verschillende stadia van
rijping. In de folliculaire fase groeit meestal slechts 1 follikel (dominante follikel) uit tot een
Graafse follikel.
In het ovarium bevinden zich:
- Primordiale follikels
- Primaire follikels
- Secundaire follikels
- Tertiaire follikels
- Graafse follikel
De ovarium van een vrouwelijke foetus bevatten bij een zwangerschapsduur van 20 weken
ongeveer 7 miljoen primordiale follikels. De follikels rijpen en gaan in de loop van het leven ten
gronde. Bij de menopauze zijn er in het ovarium geen follikels meer aanwezig.
In de hypothalamus wordt gonadotropine ‘releasing’ hormoon (GnRH) pulsatiel uitgescheiden.
GnRH zet de hypofysevoorkwab aan tot de productie van FSH en LH.
FSH en LH stimuleren de groei van de follikel. Naarmate follikel groeit, neemt in het ovarium de
productie van oestradiol toe door een interactie tussen de granulosa- en thecacellen. In de
granulosacellen van de follikels wordt ook inhibine gesynthetiseerd. Inhibine is een glycoproteine
dat de afgifte van FSH remt. Verhoogde oestradiol waarden geven een signaal aan de hypofyse,
waardoor de afgifte van FSH wordt geremd: negatieve feedback. Wanneer de plasmawaarde van
oestradiol zijn piek bereikt en de follikel bijna barst, wordt juist een positieve feedback
mechanisme in gang gezet. Plotseling wordt veel LH en FSH afgescheiden door de hypofyse. Op de
FSH en LH piek, ronde 12-13 e dag van cyclus, volgt na 10-12 uur de ovulatie. De LH piek is ook in
de urine waar te nemen.
Na de ovulatie ondergaat de wand van het geruptureerde follikel onder invloed van de LH piek
grote veranderingen:
- Cellen worden groter
- Er hoopt zich luteine op gele substantie
Het corpus luteum dat nu ontstaat produceert progesteron, oestrogeen en inhibine A. het
ovarium verkeert nu in luteale fase. De stijging van deze hormoonspiegels in het bloed werkt
remmend op het vrijkomen van FSH en LH en GnRH.
Als er geen bevruchting plaats vindt, degenereert het corpus luteum, dalen de plasmawaarden
van oestrogenen, progesteron en inhibine A, en volgt de menstruatie . Wat overblijft is het corpus
albicans, een littekenachtige bindweefselstructuur in het ovarium.
, Vindt bevruchting plaats, dan gaat het corpus luteum niet ten gronden, maar wordt het nog
ongeveer 3 maanden in stand gehouden door productie van humaan choriongonadotrofine (HCG)
door trofoblastcellen. Het corpus luteum produceert dan onder meer het voor de vitaliteit van de
trofoblastcellen zo belangrijke progesteron.
Cyclus van endometrium
Onder invloed van de ovariële hormonen oestrogeen en progesteron ondergaat het endometrium
cyclische veranderingen die corresponderen met het ovariële cyclus. De gemiddelde cyclusduur
ligt rond de 28 dagen. Tussen het 20 e en 45e levensjaar neemt de gemiddelde cyclusduur iets af.
Van mediaan 31 dagen in het 20 e levensjaar tot 26 dagen als een vrouw de 45 is gepasseerd.
Het endometrium kent bij een cyclus van 28 dagen 3 fasen:
- Mensus (dag 1-5)
- Profileratie fase (dag 6-14)
- Secretoire fase (dag 16-28)
Ovulatie vindt ongeveer op 15 e dag plaats.
Cyclus kan worden beïnvloed door gewichtsschommelingen. Ook bij extreem ondergewicht, bij
extreem veel duursport of bij erg veel mentale stress kan de pulsegenerator activiteit zo
onderdrukt worden dat er nauwelijks meer GnRH-pulsen worden afgegeven. Dientengevolge
zullen de FSH en LH serumspiegels zeer laag worden, worden er geen follikels meer gerekruteerd
en ontstaat er een amenorroe met lage oestrogeenspiegels.
In de menstruele fase stoor de uterus het endometriumslijmvlies af. Het afstoten van slijmvlies en
bloed is de menstruatie. De eerste dagen van de menstruatie zijn de plasmawaarden van LH,
oestrogeen en progesteron laag.
De periode waarin het endometrium na de menstruatie opnieuw wordt opgebouwd en de follikels
verder uitrijpt, heet de proliferatie of folliculaire fase. Door de toegenomen productie van
oestradiol wordt het endometrium dikker: de klierbuisjes met slijmvormend epitheel, het stroma
eromheen en de spiraal arteriën groeien uit en nemen in aantal toe. Door de hoge
oestradiolspiegels veranderd ook de consistentie van het cervixslijm. Het wat dikke, voor sperma
nog ondoorgankelijke, troebele slijm wordt glashelder en dunner. Van dit heldere slijm zijn
draden te trekken. Deze ‘Spinnbarkeit’ factor van het cervixslijm is een gunstig kenmerk voor een
eventuele bevruchting.
Wanneer op dag 14 de ovulatie optreedt, komt het endometrium vervolgens in secretie of luteale
fase. Onder invloed van progesteron wordt het endometrium voorbereidt op de komst van de
bevruchte eicel: decidualisatie. Heel specifieke lymfocytenfracties, zoals de uteriene natural killer
cells, die een belangrijke rol spelen bij de innesteling van de embryo nemen in aantal sterk toe.
De kronkelingen van de spiraal arteriën nemen toe en het klierepitheel scheidt het voedingrijke
glycogeen af. De cellen van het endometrium worden groter en blaziger. Het cervixslijm wordt
door progesteron weer dik en ondoorgankelijk voor sperma.
De secretiefase bereikt zijn hoogtepunt rond dag 21-22 van de cyclus, het moment waarop de
bevruchte eicel zich in de uterus zal gaan innestelen.
Wanneer de bevruchting uitblijft, gaat het corpus luteum ten gronde en dalen de progesteron en
de oestrogeen spiegels. Als gevolg hiervan krimpen de spiraal arteriën en stopt de toevoer van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nursestudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
