Samenvatting van Hoofdstuk 9 uit het boek Veiligheid in het laboratorium, Dhr. H. Kramers-Plas / Ir. I. van 't Leven. Geschreven voor het eerste leerjaar van Applied Science aan Hogeschool Zuyd.
Brand: een ongecontroleerde chemische reactie tussen een brandbare stof en zuurstof (of een
andere oxidator) waarbij veel warmte vrijkomt en vuur (vlammen) en vaak rook waarneembaar zijn.
Voorwaarden brand: brandbare stof, oxidator, samenstelling van het mengsel gunstig (genoeg van
beiden), ontsteking. Ontstekingsbron voert bij ontsteking energie toe aan het mengsel. Veel warmte
komt vrij als de verbrandingsreactie eenmaal op gang is, daardoor kan de reactie zichzelf blijven
onderhouden.
Chemische explosie: een verbranding die met een vernielend effect gepaard gaat. Bovenstaande
voorwaarden gelden ook voor chemische explosies. (zie H7 voor fysische explosies)
Verschil met brand: bij brand is het transport van oxidator of brandstof naar het reactiegebied is de
beperkende factor voor de omzetting (bij chemische explosie is geen transport meer nodig, dat zat al
in het mengsel).
9.2
Brandbare stoffen kunnen gassen/vloeistoffen/vaste stoffen zijn. Een brandbare vloeistof brandt niet
zelf, maar het is de damp van een vloeistof die brandt.
Bij vaste stoffen kunnen zich na de ontsteking verschillende processen voordoen: sommige smelten
eerst waarna de vloeistof in damp overgaat, sommige gaan direct in dampvorm over, sommige
branden in vaste toestand (ijzer, houtskool), bij zeer fijne poedervormige vaste stof is zelfs kans op
explosie (stofexplosies).
9.3
De oxidator is vaak zuurstof uit de lucht. Mengsels van vloeibare zuurstof met organisch materiaal
dienen zelfs te worden beschouwd als springstof (zeer grote kans op explosie, zelfs zonder
ontsteking).
9.4
Explosiegebied: het concentratiegebied (van het gas) tussen de explosiegrenzen waarbij een zelf
onderhoudende reactie optreedt.
Explosiegrenzen: de concentraties van een gas, damp, vloeistofdruppeltjes of mistdeeltjes gemengd
met lucht (of een andere oxidator), waarbinnen in dat mengsel na ontsteking een
verbrandingsreactie zal optreden. Die verbrandingsreactie kan uitlopen op een brand of explosie.
Boven de bovenste grens is het mengsel te rijk: onvoldoende oxidator aanwezig. Onder de onderste
grens is het mengsel te arm: zo weinig van de brandbare stof dat de reactie zichzelf niet meer kan
onderhouden.
Beïnvloeden explosiegrenzen: temperatuur, zuurstofgehalte, ontstekingsenergie, grootte vat. (geen
fysische constanten, altijd opnieuw vaststellen in bepaalde omstandigheden)
Bij een gas is bij kamertemperatuur en standaarddruk elke willekeurige verhouding tussen de
hoeveelheid gas en de hoeveelheid lucht mogelijk. Dit is niet zo bij de damp van een vloeistof. Een
damp die in evenwicht is met de vloeistof (verzadigde damp) heeft immers een bepaalde partiële
dampspanning die alleen afhankelijk is van de temperatuur en de druk. Het concentratiegebied
tussen de explosiegrenzen van brandbare vloeistoffen staan daarom in verband met een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ntakoster. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
