Schema’s Burgerlijk recht 2
Overeenkomst bij vertegenwoordiging
1. Aanbod + aanvaarding + wilsovereenstemming
2. Is er een volmacht?
3. Nee? Dan art. 3:66 lid 1 BW, tenzij: bekrachtiging of vertrouwensbescherming.
Gebruik voor het laatste het schema hierna.
Schijn van volmacht
1. Is er sprake van een toedoen door de achterman? (feitelijk)
De achterman/pseudoprincipaal moet iets hebben verklaard of zich op een bepaalde manier
hebben gedragen, waardoor de schijn van een volmacht is ontstaan. Als de achterman op geen
enkele wijze met het ontstaan van de schijn te maken heeft gehad, is het namelijk niet redelijk
dat hij gebonden wordt. Het kan bestaan uit een positieve gedraging, maar ook uit een niet-
doen (Kuijpers/Wijnveen: toedoen). Ook gedragingen na het sluiten van de overeenkomst
met de onbevoegde persoon kunnen relevant zijn, volgt uit dat arrest. ‘De schijn van
vertegenwoordiging kan immers, afhankelijk van de verdere omstandigheden van het geval,
ook door een niet-doen worden gewekt, waarbij niet ter zake doet of een gedeelte van de
omstandigheden zich heeft voorgedaan na totstandkoming van de overeenkomst.’
Indien er geen sprake is van toedoen, kan sprake zijn van risico. Dit volgt uit ING/Bera
Holding. De HR bepaalde daarin dat voor toerekening van de schijn van volmachtverlening
ook plaats kan zijn indien er gerechtvaardigd is vertrouwd op de volmachtverlening op grond
van feiten en omstandigheden die voor risico van de pseudovertegenwoordigde komen,
waaruit naar verkeersopvattingen zodanige schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid kan
worden afgeleid. Dit is een aanvulling op het toedoen-beginsel.
2. Is er ergens op afgegaan? (schijn/normatief)
3. Is dit gerechtvaardigd? -> art. 6::11 R&B
Hierbij speelt bijvoorbeeld de functie van degene mee.
è Volmacht is de directe vorm, in naam van een ander;
è Overschrijding van de volmacht, bindt in beginsel de principaal niet. Kan zijn dat
tussen werknemer en werkgever duidelijkheid over de volmacht bestond, maar naar de
buitenwereld niet. Als de werknemer dan iets verkeerd doet, wordt hij niet beschermd.
Wederpartij kan wel beschermd worden door art. 3:61 BW;
è Beperkingen aan volmacht die zijn gepubliceerd, kunnen niet standaard worden
tegengeworpen;
è Art. 3:66 lid 2 BW – leer van het grootste aandeel. Heeft de gevolmachtigde een groot
aandeel in de totstandkoming van iets gehad? Heeft hij er bijvoorbeeld voor gezorgd
dat is gedwaald? Dan is vernietiging soms mogelijk;
è Indien de wederpartij niet heeft vertrouwd op de volmacht, bijvoorbeeld wist dat die er
niet was, dan wordt hij ook niet beschermd. Bewijslast ligt bij de
pseudogevolmachtigde, die moet bewijzen dat er een toereikende volmacht was.
è Verplichting tot schadevergoeding positieve belang. Wat als de
pseudogevolmachtigde wel bevoegd was geweest? Hieronder valt ook het voordeel dat
hij niet heeft gehad (aangeboden zaak voor 100 euro, bij anderen is de zaak 120 euro,
dat verschil van 20 euro moet ook worden vergoed).
, è Pas sprake van een onrechtmatige daad indien wordt opgetreden op een wijze die in
strijd is met hetgeen in het maatschappelijk verkeer betaamt; vertegenwoordigde
alleen kwalitatief aansprakelijk voor handelingen ter uitvoering van zijn
bevoegdheden. Alleen als diegene de bevoegdheid had, niet bij onbevoegdheid;
è Onherroepelijke volmacht mag, indien aan art. 3:74 BW wordt voldaan (in belang
volmachtgever en strekken tot verrichten rechtshandeling)
è Middellijke vertegenwoordiging: eigen naam, voor rekening van principaal
(lastgeving).
è Kribbebijter-arrest: schadevergoeding voor de tussenpersoon, art. 7:419 BW. Want:
op eigen naam, voor rekening anders iets gedaan en er treedt een complicatie op?
Achterman lijdt de schade, achterman is geen partij, dus probleem. Door dit arrest wel
mogelijk om dan schadevergoeding te krijgen.
Algemene voorwaarden
Stap 1: Beding bindend voor partijen? Nee à Klaar!
• Art. 6:232 BW (wanneer is een partij gebonden?)
• Bij sluiten (hoofd)overeenkomst: aanbod AV? Aanvaarding AV? (3:33 + 6:217)
JA
Stap 2: Sprake van algemene voorwaarden? Nee à Ga naar stap 5
• Een of meer bedingen
• Bedoeld om vaker te gebruiken (bestemmingscriterium – objectieve beoordeling. Kan
blijken uit de titel ‘algemene voorwaarden’, maar ook uit andere zaken. Of de gebruiker
ze vaker wilde gebruiken, maakt niet uit. Aantonen van gebruik in het verleden, kan ook
helpen.
• Niet zijnde een kernbeding (denk aan prijsbepaling, kan geen algemene voorwaarde
zijn. Bijv: auto kost 30.000 euro. Afspraak dat dit binnen een week moet worden
betaald, is geen kernbeding, want; gemaakt n.a.v. kernbeding) (let op art. 6:227 BW)
JA
Stap 3: Partij uitgesloten door art. 6:235 BW? Ja? à Ga naar stap 5
NEE OF NEE (niet uitgesloten ook niet vernietigen)
Stap 4: Beroep op vernietigingsgrond mogelijk?
Art. 6:233 sub a BW: Onredelijk bezwarend beding (aard + overige inhoud van de
overeenkomst, totstandkoming, kenbare belangen en andere omstandigheden van het geval.
Kan zorgen voor vernietiging, R&B kunnen het beding buiten toepassing laten voor dat
specifieke geval. Ex tunc toetsing, R&B = ex nunc)
• Open norm
• Voor consument-wederpartij? Lijsten!!
• Reflexwerking: kleine partij (kleine vereniging, stichting, of natuurlijk persoon in
uitoefening beroep/bedrijf)+ beding op lijsten = argument hebben voor vernietiging
Art. 6:233 sub b jo. 6:234 (6:230c) BW: Schending informatieplicht
Drie-componenten-opbouw:
