Deze samenvatting is gebaseerd op het vakfiche Nederlands schriftelijk 2024 (3de graad) ASO van de examencommissie Brussel en bevat alle te kennen leerstof.
Literatuur vs. Lectuur: Literatuur is complexer van opbouw en het zet je vaker aan het
denken. Literatuur heeft meer diepgang en zijn personages zijn minder voorspelbaar. Bij
lectuur is het verhaal redelijk begrijp baar terwijl ze bij literatuur het verhaal vaak onnodig
ingewikkeld maken. Lectuur wordt soms aangeduid als massaliteratuur,
ontsnappingsliteratuur, triviaalliteratuur, amusementsliteratuur of populaire literatuur.
Literatuur zijn schriftelijke neerslagen van een land of periode die worden beschouwd als
kunstwerken. Als die onderwerpen de literatuur zelf betreft, heten de literaire werken
primaire literatuur en de vakliteratuur daarover de secundaire literatuur.
(Een beetje zoals primaire en secundaire bronnen.)
Triviaalliteratuur is lectuur over alledaagse onderwerpen. Veel mensen kunnen zich hier in
terugvinden, het is dus bedoeld voor massaconsumptie.
Pulp lage kwaliteit literatuur (paperback, geen sterk plot)
Fictie: fantasie van de auteur of lezer (fictief)
Non-fictie: feitelijke werkelijkheid
Factie: mengeling van fictie en non-fictie (gebasseerd op feiten, maar ook zaken verzonnen)
Proza Is iedere tekst die is geschreven of gesproken in de vorm van gewone taal. Proza kan
kunstig in elkaar gezet zijn met rijmen en een metrum.
Poëzie of dichtkunst is de verzamelnaam van alles soorten gedichten. De dichter probeert
zoveel mogelijk te zeggen met zo weinig mogelijk woorden. (rijm, metrum, beeldspraak, …)
Epiek Verhalende literatuur (beschrijvend) vb. sprookje, legende, fabel, roman, mythe,…
Lyriek teksten (meestal gedichten) die persoonlijke gevoelens uiten (liefde, schoonheid
natuur) vb sonnet
Dramatiek: overdreven toneel. Wordt gebruikt in toneelstukken, boeken, films, …
Dramatische vormen:
– Abel spel: oudste Nederlandse toneelstukken van niet-geestelijke aard
(1350) in het Hulthemse handschrift.
– Klassiek drama: Toneelstuk over menselijk conflicten. Droevig stuk.
– Klucht: kort toneelstuk, overdreven komische situaties (overspel,
dronkenschap, goedgelovigheid)
– Komedie of blijspel: is een theaterstuk, film, televisieprogramma of
boek met het doel het publiek te amuseren en de kijkers aan het lachen te maken.
– Tragikomedie: tragische en komische verhaalelementen, komedie hoofdbedoeling
maar enkele tragische gegevens (shakespeares drama's)
2
, – Mirakelspel: Het mirakelspel was een middeleeuwse vorm van toneel die voortkwam
uit het liturgisch drama. De mirakelspelen draaiden vooral om de verbeelding van
heiligenlevens. Maria en andere heiligen speelden daarom een hoofdrol in de
ontknoping. Door tussenkomst van deze heiligen keert het leven van zondaars ten
goede.
– Moraliteit: is de benaming voor een middeleeuws toneelspel uitgevoerd in de
volkstaal. Kenmerkend voor de moraliteit is het optreden van allegorische personages,
die de verpersoonlijking zijn van (on)deugden, en een didactische strekking, dat wil
zeggen met het doel een morele les te leren.
– Mysteriespel: is een vorm van middeleeuws toneel. Het behoort tot de vroegste
vormen in Europa. Het spel ontstond in de kerk uit een vorm van aanschouwelijk
onderwijs. Geestelijken verbeeldden daarbij een gebeurtenis uit de Bijbel via dialoog
en beurtzang.
– Tragedie: toneelstuk met plot die ernstige handelingen betreft dit tot een noodlottige
(slechte) afloop
Theatertekens:
– Kostumering: kledij van de personages
– Fysionomie: vroeger: uiterlijk toont persoonlijkheid, algemene verschijning van de
acteur, lichaamsbouw en leeftijd
– Gestiek: houdingen en gebaren van een acteur (gebarentaal)
– Mimiek: gelaatsexpressie, niet-verbale expressies van emoties
– Proxemiek: afstand tussen acteurs, houding t.o.v. elkaar, positie t.o.v. ruimtelijke
gegevens.
– Ruimtegestiek: opkomst, afgaan en bewegingen
– Decor: versiering en aankleding van de ruimte
– Ruimte: plaats waar toneel plaatsvindt
– Belichting: licht dat gebruikt wordt om bij te dragen aan de kwaliteit van het toneel
– Rekwisieten: alle nodige voorwerpen (attributen) maar geen decor of kledij
– Geluid: zang, muziek en hoe ermee gewerkt wordt
– Muziek: Weet je ;)
– Verbale tekens: met geluid tekens geven
– Paraverbale tekens: zonder geluid tekens geven
Humor:
– Ironie: subtiel, bedekte spot (je hebt weer een hele mooie broek aan--> hele lelijke
broek)
– Parodie: spottend nabootsen van iemand/iets (komisch)
– Persiflage: spottende imitatie (overdrijven), belachelijk maken
– Sarcasme: kwetsende spot, scherp, grove formulering (slecht rapport--> je bent weer
eens de beste van de klas)
– Cynisme: harde, bittere spot i.v.m. zaken waar men respect voor heeft ((bij een
echtscheiding) Mijn vrouw krijgt het huis. Mijn vervanger kan er zo in.)
– Satire: hekelende spot met personen/gebeurtenissen... maatschappijkritiek
(karikaturaal tekenen)
– Absurdisme: of ongerijmde humor is een vorm van humor dat bestaat uit onzin.
Dingen of figuren in een context waar ze niet thuishoren. Bv.
-Wat is sneller, een haas of een worm?
-Een vliegtuig, want een kameel heeft twee bulten.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Binta08. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
