Leerdoelen:
- Kennis van meest gangbare psychotherapeutische behandelvormen
- Kennismaking (toepassen) behandeltechnieken in colleges of casuïstiek
- Plaatsing psychotherapeutische stromingen in historisch perspectief
- Basiskennis omtrent interventieplanning
- Ontwikkeling eigen kritische houding en interesse voor verschillende psychotherapeutische
behandelvormen
- Oefening integratie bevindingen
- Oefening mondeling presenteren
Structureer informatie voor jezelf!
- Ontstaansgeschiedenis en ontwikkeling?
- Mensbeeld? Waarom gedragen mensen zich zoals ze zich gedragen? hoe ontstaan
problemen?
- Therapie: Hoe worden gedragsveranderingen tot stand gebracht? Rol therapeut? Interventies?
- Sterke/ zwakke kanten?
Gedragstherapie:
Gedragstherapie en cognitieve therapie vormen tegenwoordig een geheel.
- Behaviorisme (jaren ’20)
- “psychologische stroming die alleen objectief meetbaar, observeerbaar gedrag bestudeert”
- Stimulus (S) BLACK BOX (bewustzijn, motivatie, beleving, etc.) Respons (R) (je ziet wat er
gebeurt en je ziet de respons, wat daar tussenin gebeurt kun je niet zien. Opvatten als een ‘black
box’, opvatting hierover is door de jaren heen wel wat veranderd, mensen zijn er iets van
teruggekomen. Via meetbaar gedrag kun je immers toch iets te weten komen over bijvoorbeeld
bewustzijn, motivatie en beleving, etc.
- Principe van behaviorisme: kijken naar observeerbare en meetbare fenomenen.
Grondleggers van gedragstherapie:
- Ivan Pavlov (1849-1936)
- John Watson (1878-1958)
- Burrhus Skinner (1904-1990)
Gedragstherapie: Leerprincipes – hoe leren mensen?
- Klassieke conditionering
- Operante conditionering
- Model leren (Banudra)
Hoe kun je gedrag aanleren en vervolgens mogelijk ook weer afleren?
- Opkomst door pleidooi wetenschappelijke onderbouwing therapie (eind ’50)
, - Eten + bel (ongeconditioneerde stimulus + neutrale stimulus) Kwijlen (ongeconditioneerde
respons)
- Bel (geconditioneerde stimulus) Kwijlen (geconditioneerde respons) (Langzaam wordt de bel
geassocieerd met eten.)
- Bel … (extinctie) (klassieke conditionering dooft weer uit)
Wat er in de hond gebeurt maakt niet uit, we kijken naar de respons: kwijlen. (black box)
Contingentie (betekenis) = voorspelbaarheid! voorspelbaarheid van de omstandigheden, gebeurt
intuïtief en onbewust.
Klassieke conditionering:
Watson: little Albert Experiment – 1920
- Ieder kind is maakbaar.
- Ontstaan van fobie (angst voor witte rat) angst is aangeleerd
- Generalisatie Albert generaliseert de angst voor de witte rat naar andere gebieden,
bijvoorbeeld alles wat wit en harig is. Op basis van overeenkomsten die hij vindt die hij vindt in
andere objecten. (angst voor een wit konijn)
- Discriminatie dingen die te ver van de oorspronkelijke stimulus afstaan wordt hij niet bang
van. Hier ligt een grens, net te ver weg om ook geconditioneerd te worden. (geen angst voor een
zwart konijn)
De eerste keer als Albert een witte rat wordt aangeboden schrikt hij niet, de tweede keer nog steeds
niet, totdat hij ook een klap hoort waar hij van schrikt. Als dit maar vaak genoeg gebeurt wordt deze klap
geassocieerd met de witte rat en wordt Albert dus ook bang van de witte rat.
Casus: Klassieke conditionering
Anne durft niet meer alleen ergens heen te fietsen. Zodra
ze het geluid van een scooter of langzaam rijdende auto
achter zich hoort, krijgt ze een paniekaanval. Ze is een
half jaar eerder, toen ze alleen over een stille weg fietste,
rond 21.00 uur, door 4 meisjes op 2 scooters overvallen.
- Werk deze casus uit volgens het schema van
klassieke conditioneren
- Naar welke situaties is Anne haar angst
gegeneraliseerd?
Niet alles is te verklaren met alleen klassieke conditionering.
Operante (instrumentele) conditionering
Bekrachtiging van bepaald gedrag gedrag wordt versterkt/ in stand gehouden.
Geen associatie, maar bekrachtiging van gedrag door iets wat daarop volgt.
, Skinner box:
(+S+ positieve bekrachtiging!)
Ontstaan van angst kan worden verklaard door klassieke conditionering
Voortduren van angst kan worden verklaard door operante conditionering
Bijvoorbeeld overval meisjes op scooter leidt tot angst voor scooters. Vermijden van alleen fietsen leidt
tot het voortbestaan van de angst, het wordt immers beloond, er wordt geen angst gevoeld.
Toch alleen fietsen/ scootergeluid, maar uitblijven van overval leidt tot extinctie.
Voorbeeld:
‘leuk effect’ kan ervoor zorgen dat het
gedrag in stand gehouden kan worden.
‘vermijden van niet leuk effect’ het
uitblijven/ afname van een negatieve
stimulus kan het gedrag in stand
houden.
Als er geen positieve bekrachtiging is,
maar daarnaast wel een ‘niet leuk
‘effect, dan kan het uitdoven.
Bestraffing: zowel het uitblijven van
iets positiefs als het aanwezig zijn van
iets negatiefs.
principes die je kunt gebruiken om gedrag te doen
toenemen of afnemen.
Negatieve straf: het uitblijven van een positieve
stimulus.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veraolieslagers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
