Premaligne huidtumoren
Premaligne huidtumoren kunnen degenereren tot huidkanker, meestal is dat een
plaveiselcelcarcinoom, soms een melanoom of een basaalcelcarcinoom. De kans dat
premaligne tot maligne tumoren degenereren is afhankelijk van de aandoening en de kliniek
ervan (grootte, uitgebreidheid, lokalisatie, al dan niet erosief, etc), maar is vaak kleiner dan
5%.
Actinische keratose (= keratosis solaris, keratosis actinica, keratosis senilis, seniele
keratose)
- Een premaligne aandoening van de huid met een focaal abnormale proliferatie
(plaatselijke, niet normale verspreiding) en differentiatie (verschil) van keratinocyten,
veroorzaakt door (overmatige) expositie aan UV-licht.
- Oorzaak: DNA-schade in basale keratinocyten
- Klinisch beeld: erythemateuze, lichtbruine tot witte maculae, papels of plaques met
ruw schilferend oppervlak (= keratose). Let op: dit is zeer variabel. Soms niet
zichtbaar, alleen palpapel. Solitair of multipele. 3mm-2/3cm.
- Plek: aan zonlicht blootgestelde huid, zoals gelaat, scalp, oren, coeur (borst) en
handruggen.
- Verhoornings- en uitrijpingsstoornis van de huid.
- Komt vaak voor bij oudere mannen en vrouwen met een licht huidtype, die vaak en
veel in de zon zijn geweest.
- Veel voorkomend: prevalentie 11-25% bij mensen >40 jaar
- Incidentie stijgt elk jaar met 5%.
- Maligniteit: Plaveiselcelcarcinoom (PCC)
- Kenmerken voor verhoogd risico op ontwik. tot PCC.
Inflammatie/induratie(verharding), diameter > 1cm, snelle toename in omvang,
bloeding, erytheem, spontane pijn of ulceratie(met zweertjes)
- DD: plaveiselcelcarcinoom, Morbus Bowen, oppervlakkig basaalcelcarcinoom,
verruca seborrhoica, porokeratose.
- Let op met behandeling: Voorzicht met de onderbenen ivm vertraagde
wondgenezing.
- Solitaire actinische keratose, of beperkt aantal laesies cryotherapie. (5-20% blijft
wel hyperpigmentatie of enige vorm van littekenvorming zichtbaar)
- Multipele, grotere oppervlakkige actinische keratosen en wanneer grote
lichaamsoppervlakten behandeld moeten worden chemotherapie met crèmes het
beste. Behandeling gaat gepaard met erytheem, afschilfering, erosie en crustae,
maar er blijven geen littekens achter.
Cornu cutaneum
- Uitgroeisel van keratine van de huid (doet denken aan de hoorn van een dier)
- Meestal bij mensen boven de 50 jaar met een licht huidtype door veel in de zon
geweest te zijn.
- Onder een CC kan een plaveiselcelcarcinoom liggen.