Het bevat de volgende colleges:
- Epidemiologie van obesitas en diabetes mellitus
- Energiebalans, BMR, effecten van omgevingsklimaat
- Lipiden fysiologie
- Glucose regulatie en insuline resistentie
- Inflammatie en niet-alcoholische vetleverziekte in obesitas en diabetes
- Advanced glycation end p...
College Epidemiology of obesity and
diabetes
Epidemiologie kan in twee delen ingedeeld worden:
• Analytisch: kijken naar associaties tussen risicofactoren en een bepaald ziekte
o Zegt iets over etiologie, preventie van een ziekte.
o Zegt iets over de diagnose, screening.
o Zegt iets over prognose, voor therapie.
• Beschrijvend: bijvoorbeeld prevalentie, incidentie (frequentiematen).
o Prevalentie: aantal bestaande gevallen van een ziekte op een bepaald
moment/periode.
o Incidentie: aantal nieuwe gevallen van een ziekte op een bepaald moment/periode.
Het geeft bijvoorbeeld inzicht hoe frequent een ziekte voorkomt, waardoor je het kan meenemen in
je differentiaaldiagnose.
Diabetes
Door WHO gesteld:
• Overwicht is een BMI ≥ 25.
• Obesitas is een BMI ≥ 30.
o Let op, hier worden de overwicht gevallen ook meegenomen.
De prevalentie van obesitas is verdrievoudigd sinds 1975 (4%) vergeleken met 2015 (13%).
Wereldwijd in 2016, onder volwassenen, heeft 39% van de gehele populatie overgewicht.
Dit komt door een verhoogde inname van energie-rijke voedsel en minder beweging.
Er is een toename in ontwikkelde landen maar het heeft zich gestabiliseerd sinds 2002. In
ontwikkelingslanden is er een sterke toename in de prevalentie van obesitas. Procentueel is daar ook
de grootste toename.
Met toenemende leeftijd neemt obesitas toe. Tweederde van alle mensen tussen 55-65 jaar heeft
overgewicht in de ontwikkelde landen.
• 35-40% heeft overgewicht.
• 20-25% daarvan heeft obesitas.
Mannen hebben relatief vaker overgewicht terwijl vrouwen relatief vaker obesitas hebben. De
overwicht en obesitas prevalentie is echter gelijk (39%) in Nederland.
• 49% van de Nederlandse bevolking is te zwaar waarvan 14% met obesitas.
• Percentage obesitas is het hoogst in Zuid-Limburg namelijk 16,4%.
Wereldwijd in 2016 dan zijn er 41 miljoen kinderen die overgewicht of obesitas hebben onder de 5
jaar en tussen 5-19 jaar meer dan 340 miljoen kinderen.
• Er is een toename van 4% (1975) naar 18% (2016). Dit is vergelijkbaar bij zowel jongens als
meisjes.
• Bij kinderen zijn er leeftijds- en geslachtsspecifieke BMI cut-offs.
o Er wordt gebruik gemaakt van een BMI z-score. Overgewicht is een BMI z-score ≥
1.04.
,Meest voorkomende gevolgen van diabetes
• Dyslipidemie
• Hart- en vaatziekten
• Musculoskeletale aandoeningen
• Kanker
• Type 2 diabetes mellitus
Overgewicht en obesitas zijn de belangrijkste risicofactoren voor type 2 diabetes. 90% van de
mensen met diabetes heeft type 2 diabetes.
De prevalentie van diabetes is enorm toegenomen over de jaren heen van 4,7% in 1980 naar 8,8% in
2015. Dit komt door de toename in overgewicht.
Trends
Het aantal mensen met diabetes zal toenemen naar 629 miljoen in 2045 (verdubbeling). Er is overal
op de wereld toename in diabetes (absoluut). De prevalentie van diabetes zal met name toenemen in
de midden- en lage inkomstlanden, waar ook de meeste diabetes mensen (75%) wonen.
• De hoogst verwachte absolute aantal is West-Pacific (dus o.a. India en China).
• De hoogst verwachte toename in prevalentie is met name in Afrika.
• De hoogste verwachte prevalentie is in Amerika.
De grootste aantal mensen met diabetes is tussen de 40-59 jaar. De prevalentie is hoger bij mannen
dan vrouwen.
In Nederland wordt er een toename in prevalentie verwacht van diabetes. Het komt vaker voor bij
mannen dan bij vrouwen ook in Nederland.
Type 2 diabetes komt nauwelijks (2%) voor in kinderen, maar het komt wel vaker voor.
Complicaties bij diabetes
• Retinopathie
• Hart- en vaatziekten
• Nefropathie
De meeste mensen die diabetes hebben weten niet dat ze complicaties kunnen ontwikkelen.
Controle is dus heel erg belangrijk. Op de moment van diagnose zijn er al vaak complicaties
aanwezig. Als je eerder de diagnose kan stellen dan zou je de complicaties kunnen voorkomen/in een
vroeger stadium kan behandelen.
Hart-, vaat- en nierziekten zijn de meest voorkomende oorzaken van dood bij diabetes.
Ongediagnosticeerde diabetes
1 op de 2 volwassenen met diabetes is ongediagnosticeerd (212 miljoen). In Nederland is dit
percentage 35,8% (347.000).
Mortaliteit van diabetes
Wereldwijd wordt er geschat dat 1,6 miljoen doden wordt veroorzaakt door diabetes in 2015. Maar
2,2 miljoen doden worden veroorzaakt door een hoge bloed glucose waarden in 2012.
,Meestal overlijden mensen echter aan de indirecte gevolgen van diabetes zoals hart- en vaatziekten.
Er wordt dus vaak gerapporteerd dat de directe doodsoorzaak hart- en vaatziekten zijn, terwijl in
feite diabetes ten grondslag ligt.
Type 2 diabetes kan voorkomen of uitgesteld worden door lifestyle zoals een gezonde voeding,
regelmatig fysieke activiteit, een normale lichaamsgewicht behouden en roken te vermijden.
Take home messages
• De incidentie van obesitas en diabetes is over de laatste decennia enorm toegenomen en zal
ook blijven toenemen, met name in de ontwikkelingslanden.
• 39% van de wereldpopulatie heeft overgewicht, waarvan 13% obesitas.
• De prevalentie van obesitas en diabetes neemt toe naarmate je ouder wordt, tot 65 jaar. De
hoogste prevalentie en aantal mensen met obesitas en diabetes vind je bij de middle-aged.
• Mannen hebben vaker overgewicht terwijl vrouwen vaker obesitas hebben. De prevalentie
van diabetes is hoger bij mannen dan bij vrouwen.
, College Energiebalans en omgeving
De energiebalans en de warme balans
De energiebalans is gerelateerd aan de
gewichtsbalans:
• Veel energie binnenkrijgen en opslaan:
gewichtstoename.
De energiebalans is een balans tussen intake en
expenditure. Uitgave/expenditure kan zijn in de
vorm van fysieke activiteit maar ook
(non)shivering thermogenese en de BMR.
Alle energie die je binnenkrijgt, wordt in feite
bijna allemaal omgezet in warmte. Een deel van de energie gaat verloren via feces/huid/urine maar
dit is maar vrij weinig (10%). Het meeste is metaboliseerbaar, omzetbaar in het lichaam. Energie
wordt gebruikt voor:
• Basaal metabolisme
• Vertering en synthese
• Activiteit (bijv. een marathon)
In feite levert dit alleen warmte productie op:
• Er is ook externe arbeid/warmte, die verricht je wel (bijv. bij marathon).
• Er is potentiële energie.
• Energie kan gebruikt worden voor opbouw/groei.
o Hierbij wordt geen warmte geproduceerd maar nu wordt de energie gestoken in
nieuwe weefsel van het lichaam.
Warmte productie en energiegebruik worden dus gebruikt als
synoniemen.
De warmte die je produceert moet je natuurlijk ook kwijt om de
lichaamstemperatuur op peil te houden. Deze balans bepaalt ons
lichaamstemperatuur.
• Als de temperatuur hoger wordt, ga je ook meer energie
gebruiken (en zuurstof) want alle reacties gaan sneller bij een hogere temperatuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yufantastic. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
