Geen zin om zelf samen te vatten? Gebruik dan mijn samenvatting! Uitgebreide samenvatting voor het vak Media en Maatschappij: theorie. Hoofdstuk 12 t/m 19. Met verwerkte aantekeningen uit de les en met de leerdoelen. Heel veel succes!!!
Samenvatting Media en maatschappij: mediatheorie
Hoofdstuk 12 – honderd jaar communicatieonderzoek
Leerdoelen:
1. Kun je uitleggen waarom inzicht in de relatie tussen mens en massamedia belangrijk is voor HBO-
mediaprofessionals
2. Begrijp je de relatie tussen mens en massamedia in het tijdperk van de almachtige media
3. Kun je de one-step-flow (injectienaald-)theorie toepassen.
12.5 vijf fasen in de theorievorming
Theorieën à Systematisch geordende uitspraken en regels die de werkelijkheid beschrijven en verklaren.
Mediatheorieën:
• Mediatheorieën geven inzicht in wat media doen met mensen
• Mediatheorieën verklaren het verband tussen de inhoud van media, het gebruik van media en de
effecten daarvan op individu en samenleving.
De komst van een nieuw mediumtype gaf een impuls aan een nieuwe theorievorming. Er worden vijf fasen in de
theorievorming onderscheiden. In elke fase worden de macht en invloed van media op mens en samenleving
verschillend gewaardeerd.
Fase 1: De almacht van de media (vanaf ca. 1900)
• Theorie: One-step-flow-theorie (injectienaaldtheorie)
In deze fase wordt in wetenschappelijk onderzoek de overheersende macht van de media
benadrukt.
Fase 2: Beperkte macht van de media: de invloed van de opinieleider (vanaf ca. 1930)
• Theorie: Two-step-flow-theorie of multi-step-flow theorie
o Stap 1: van zender naar opinieleider
o Stap 2: Van opinieleider naar leden van publiek in omgeving van opinieleider
o Multi-step-flow theorie à Meerdere stappen mogelijk met opinieleider als schakel.
In deze fase wordt de media-impact verbonden met de invloed van de sociale omgeving
van de ontvanger.
Fase 3: Aandacht voor de ontvanger (vanaf ca. 1950)
• Theorie: Zwamvlokmodel en uses and gratification (nut en beloningen)
In deze fase komt de focus te liggen op de keuzemogelijkheden van de ontvanger. Men kent weinig
invloed aan de media toe.
Fase 4: Sturende macht van de media (vanaf ca. 1965)
• Theorievorming: agenda-setting, framing en discoursanalyse, kenniskloof, culturele
indicatoren, zwijgspiraal, cultuurindustrie, media-imperialisme, specifieke mediawerking
In deze fase wordt opnieuw de macht van zender en massamedium benadrukt, maar wordt er ook kritiek
geleverd op de sturende invloed van de media.
Fase 5: Media in het informatietijdperk: de media-explosie (21e eeuw)
• Theorievorming: wederzijdse betrekkingen tussen zender en ontvanger staan in het
middelpunt.
Maakt het denken in termen van eenrichtingsverkeer plaats voor theorievorming op basis van interactiviteit.
In fasen 1 en 2 is het onderzoek gericht op toen bestaande massamedia: de persmedia, film en radio.
Leerdoelen:
1. Kun je uitleggen waarom inzicht in de relatie tussen mens en massamedia belangrijk is voor HBO-
mediaprofessionals
2. Begrijp je de relatie tussen mens en massamedia in het tijdperk van de almachtige media
3. Kun je de one-step-flow (injectienaald-)theorie toepassen.
In de eerste fase van onderzoek naar media-effecten ontstond het beeld dat ontvangers passief waren en
gemakkelijk te manipuleren door massamedia als dagbladen en radio. De mensen in die tijd namen aan dat de
media veel macht hadden en een directe invloed uitoefenden op hun publiek.
Almachtige media à Wetenschappers waren van mening dat media heel veel invloed hadden.
One-step-flow-theorie Ontvanger
1900: uitvinding van de massa à VAN media NAAR massamedia:
Landbouw Massaproductie (industriële revolutie)
Machines en elektra (stoomrotatiepers,
Handwerk
radio, film)
Arbeiders (vakbonden, socialisme) en nieuwe
Oude elite
elite (ondernemers, kapitalisme)
1900: Tijdperk Almachtige Media --> uitvinding van de massa
• Tijdschriften, kranten, radio, film krijgen groot bereik;
• Groot bereik betekend invloedrijk
• Wetenschappers vragen zich af: hoe invloedrijk
• Wetenschappers willen inzicht in relatie tussen mens en
massamedia
• Massacommunicatie: groot en bereik
Fase 1:
• Tijd: Vanaf 1920
Explosieve groei massamedia als gevolg o.a. industrialisatie, urbanisatie,
alfabetisering, democratisering
• Mediatypen: Populaire dagbladen en tijdschriften, radio en film
Komst massamedia, massamedia krijgen invloed en wekken belangstelling
wetenschappers;
• Communicatiestroom: zender is actiegericht
• Theorie: One-step-flow-theorie (injectienaaldtheorie)
• Criterium: intentionaliteit (bedoeling zender staat voorop)
• Maatschappij van grote massa vs kleine elite
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilseron. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
