Samenvatting ‘De wereld volgens Nederland’ – Nederlandse
buitenlandse politiek in historisch perspectief
Jacco Pekelder, Remco Raben en Mathieu Segers
Let op: deze samenvatting is niet van het gehele boek. Het mist de hoofdstukken: 1, 5, 9 en 10
Nederland en de collectieve veiligheid (pagina 42-58)
In dit hoofdstuk geeft de Graaf kritiek op het idee dat internationale veiligheid pas rond 1900
ontstaat, en beargumenteerd dat dat al veel eerder was, namelijk vanaf 1648.
Historiografie van de veiligheid
- Realisten: definieerden veiligheid in een essentialistische zin, als een uitvloeisel van een
natuurlijke behoefte aan autonomie en soevereiniteit
- Neorealisten: voegden hieraan het denken toe in termen van systemen, structurele
beperkingen en capaciteiten. Maar nog altijd werd veiligheid vooral in objectieve, statische
zin berekend en bepaald
o Kritiek op dit beeld: ze zagen het vreedzaam uiteenvallen van de Sovjet-Unie niet
aankomen en konden het ook niet verklaren
- Pas na de Koude Oorlog werd de begripsgeschiedenis van veiligheid verder ontwikkeld
o Constructivisme
Critical Security Studies: veiligheid was het resultaat van een proces van
historische contingenties, intersubjectiviteit en sociale constructie
Copenhagen School:
o Veiligheid: de uitkomst van een debat tussen partijen die
met elkaar strijden over de definitie van dreiging, de
daarmee gemoeide belangen en d daaruit eventueel
voortvloeiende maatregelen
o Legt meer nadruk op de totstandkoming van
veiligheidsbeleid
- Op het niveau van de praktijken en de besluitvormingsmechanieken doemt een aantal
interessante verhalen op die ook het veiligheidssysteem van de negentiende eeuw en de rol
van Nederland daarin in een nieuw licht zetten
o Realisten zagen het congres van Wenen als een balance of power waarin grote
mogendheden een actieve rol speelden
o Het tegenbeeld is dat de periode 1815-1860 juist de basis legde voor de ontwikkeling
van een geïnstitutionaliseerde en genormeerde, transnationale veiligheidscultuur,
een cultuur waarin juist kleinere of middelgrote mogendheden goed konden gedijen
Nederland en het nieuwe idee van veiligheid
- Nederland heeft pas sinds 2005 een officiële Strategie voor de Nationale Veiligheid
o Ruim 200 jaar geleden, in de Franse tijd en de jaren daarna, werd de basis gelegd
voor het moderne, centraal geregeld veiligheidsbestel da we nu kennen
- Begrip ‘veiligheid’ begin 19e eeuw
o Vanaf de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring en Franse revolutie kreeg het
een centralere plaats in de relatie tussen staat en onderdanen/burgers.
, o Het schiep een begrip van een modern staatsgezag en creëerde het concept van de
moderne burger als subject met onvervreemdbare rechten en plichten tegenover de
staat enerzijds en object van dat staatsgezag anderzijds
Van actieve inmenging naar dynamische terughoudendheid op veiligheidsgebied
- De grote Europese mogendheden onderschreven de rol van Nederland in het nieuwe
veiligheidssysteem, zij het volgens verschillende zienswijzen.
o Volgens verschillende landen was Nederland een cruciale steun in het voorkomen
van revolutie en onrust in Europa
- Willem I was in het internationale systeem voorstander van het Britse non-
interventiebeginsel. Dit veranderde na 1830
o Nederland bleek een zwakke schakel
o Nederland legde na de Afscheiding een claim af een middelgrote mogendheid met
actief veiligheidsbeleid te zijn
- De tweede helft van de 19e eeuw had een dynamische mix van koloniale expansie en militaire
expedities enerzijds en de ontwikkeling van internationaalrechtelijke normen en standaarden
voor veiligheidsbeleid anderzijds
Casus: de Geallieerde Ambassadeursraad en het Nederlandse veiligheidsbeleid
- De Geallieerde Ambassadeursraad kan als een van de eerste moderne collectieve
veiligheidsraden worden beschouwd
o Het ging om meer dan het voltooien van vredesonderhandelingen
- De veiligheidscultuur was zakelijker, informeler geworden en kende regelmaat
- Militair: het herstel en de bouw van een fysiek verdedigingssysteem langs de grens van
Frankrijk
o Nederland moest niet alleen in politieke zin, maar ook in de fysieke, militaire praktijk
zijn rol als belangrijke schakel in het Europese verdedigingssysteem vervullen en het
grensregime met Frankrijk naar behoren kunnen optuigen
- Politiek: de raad trad als een Europese politiemacht op tegen elke nieuwe dreiging die de
prille orde en vrede zou ondermijnen
Onderzoeksagenda: de constructie van het Nederlandse veiligheidsbeleid
- Onderzoekers moeten volgens de Graaff meer aandacht besteden aan de Nederlandse
positie in het negentiende-eeuwse collectieve Europese veiligheidssysteem
o De positie is ambivalenter en gevarieerder dan de leer van machtsrealisme altijd zegt
Slimme diplomatie, strategische vergezichten en een toewijding aan
gemeenschappelijke Europese zaak van geïnstitutionaliseerde normen en
praktijken van vrede, veiligheid en recht en orde gaf Nederland in de eerste
jaren van de negentiende eeuw voordelen
Nederland en de Duitse kwestie (pagina 58—80)
Nederland was de afgelopen eeuwen altijd een klein landje te midden van grootsmachten; Frankrijk,
Engeland en Duitsland. Duitsland was eerst niet super machtig of gevaarlijk, maar de eenwording in
de negentiende eeuw bracht daar verandering in. Dit hoofdstuk onderzoekt de relatie van Duitsland
en Nederland.
De structurele factoren die de Nederlandse houding tegenover Duitsland bepalen zijn:
1. De nauwe banden tussen landen, te verklaren door geografie: er zijn geen grote bergen
tussen de landen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarazonneveldt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.
