Dit zijn de aantekeningen van de hoorcolleges voor het vak Gezondheidspsychologie 4e editie Val Morrison en Paul Bennett. Ik studeer aan de Hanzehogeschool in Groningen, opleiding Toegepaste Psychologie jaar 1. De hoofdstukken die besproken worden zijn H1 t/m H7. Hierbij is hoorcollege 5 extra tent...
Gezondheidspsychologie hoorcolleges
HOORCOLLEGE 1. WAT IS GEZONDHEID?
Hamsteren tijdens coronavirus komt door:
Dijkstra stelt dat mensen gaan hamsteren wanneer ze verwachten dat het in de toekomst nodig is.
Belangrijk bij de totstandkoming van dit toekomstbeeld is de waarde die wij hechten aan
gezondheid. „Dat zit heel diep in mensen, iedereen is bezig met gezondheid. Het is heel normaal en
goed om die neiging te hebben. Het is een ultieme, oude drijfveer van overleven.”
Als we psychisch in orde zijn, zegt psycholoog Martin Appelo, dan hebben we het gevoel controle
over ons leven te hebben. We ervaren vrijheid en voelen ons bijna onkwetsbaar. “Dat gevoel
noemen we de illusie van ons welbevinden”, zegt Appelo. “Dat houdt ons normaal gesproken
mentaal gezond. Alleen klopt het gevoel niet met de werkelijkheid, dat blijkt nu maar weer eens.
Corona haalt onze vermoedens van controle compleet onderuit.”
Stress is de grote valkuil voor deze uitermate onzekere tijd, zegt psycholoog Martin Appelo. Maar
daar kunnen we iets aan doen.
Wat kan je nou als gezondheidspsycholoog?
• Interventies ontwerpen
• Voorlichtingscampagnes
• Voorlichting scholen etc.
• Online programma’s ontwikkelen
• Adviseren overheid
• (life style) coach
Het gaat dus allemaal om het beïnvloeden van gezondheidsgedrag → vaak willen we ons
gezondheidsgedrag aanpassen, maar veel mensen houden dit niet lang vol.
Dit komt doordat we vaak korte termijn denken en makkelijk denken → daarnaast is het gewoonte
gedrag wat zeer moeilijk af te leren is, wij kiezen vaak voor de makkelijkste weg; comfort zone.
Nieuw gedrag aanleren is moeilijker en eenmaal aangeleerd gedrag leer je eigenlijk nooit af. Het
enige wat je kan doen is een heel krachtig alternatief er tegenover zetten. Mensen vallen snel weer
terug in hun oude ritme.
Gezondheid als:
• Niet-ziek zijn (bv geen symptomen, geen bezoek aan arts etc.)
• Als gedrag (bv ik zorg goed voor mezelf dus ik ben gezond)
• Als psychosociaal welzijn (bv ik voel me in balans, tevreden, gelukkig daar om ben ik gezond)
Algemene definitie gezondheid WHO: ‘Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken’.
Nadeel: voor niemand echt mogelijk om te voldoen aan deze definitie en deze definitie lijdt
daarnaast onbedoeld tot medicalisering. Focus op voortdurend bestrijden van ziekte en verval,
terwijl dat ook bij het leven hoort en je naast dat je ziek bent of aftakelt je nog wel gezond voelen of
bezig houden met zinvol en gelukkig leven.
Nieuwe definitie voorgesteld: Positieve Gezondheid in plaats van definitie WHO. Deze definitie
begint steeds meer te leiden.
Nieuwe visie op Gezondheid (Huber)
‘Gezondheid is het dynamische vermogen van mensen om zich aan te passen en zelf de regie te
voeren over hun welbevinden’.
, Richt zich niet op toestand van compleet welbevinden zoals WHO (waarbij bijna niemand dus gezond
is), nadruk ligt meer op veerkracht en zelfregie + het omgaan met uitdagingen in het leven. Huber
heeft voor deze definitie een prijs gewonnen → deze definitie wordt wereldwijd steeds meer
gehandhaafd.
Oude Grieken
Hippocrates: leer der humores
Gezondheid hang af van balans tussen lichaamssappen
• Zwarte gal = melancholie (aarde) depressief
• Gele gal = cholerisch (vuur) opvliegend/prikkelbaar
• Bloed = sanguinisch (lucht) optimisme/passie
• Slijm = flegmatisch (water) kalm
Hippocrates: als de samenstelling van onze lichaamssappen niet in evenwicht is lijdt dit tot ziekte.
Deze disbalans kwam door tekort of overmaat aan bepaalde voedingstoffen of door slechte afvoer
van afvalproducten, problemen longen/nieren/ingewanden of door slechte circulatie van
lichaamsvochten. Volgens Hippocrates moest je deze disbalans behandelen met een dieet.
Holistische visie van gezondheid Hippocrates:
Voeding, omgevingsfactoren, het klimaat, de seizoenen, de plaats waar men leeft en de
omstandigheden waarin men leeft spelen allemaal een rol.
Daarom pleitte hij voor een uitgebreid gesprek met de patiënten.
Vader van de natuur geneeskunde.
Uitgangspunten natuurgeneeskunde en hoe dat op Hippocrates gebaseerd is:
• Elke individu is uniek
• Zieke behandelen ipv ziekte behandelen → kijken naar unieke omstandigheden van elk
individu.
• Uitgaan van zelfhelend vermogen → lichaam eerst kans geven zelf te helen
• Genezingsproces ondersteunen met voeding, leefomstandigheden en gezonde leefwijze
• Hippocrates maakte ook gebruik van de extract wilgenbast àaspirine. Heeft later geleid tot de
aspirine.
Oude griek Galenius:
Benadrukte de interactie tussen lichaam-geest:
‘Een verstoorde gemoedstoestand kan aanleiding geven tot het ontstaan van een ziekte en een
ziekte kan de gemoedstoestand verstoren’.
In 140 n. C. deed Galenius verslag van de door hem geobserveerde relatie tussen depressie en
borstkanker → tijd ver vooruit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lobkebakker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
