Week 1: stelsel van sociale zekerheid, personele werkingssfeer WW
en ZW
Je kunt van de in de voorgeschreven lesstof behandelde begrippen en onderwerpen hun onderlinge
samenhang en hun betekenis uitleggen, met elkaar vergelijken en toepassen op een complexe casus
Sociale zekerheid
Een toestand waarbij voor allen de bezorgdheid voor gebrek wordt uitgesloten. Sociale zekerheid
heeft met bestaanszekerheid te maken, waarop elk mens recht heeft. Een van de kernwaarden is
solidariteit, waarmee wordt aangegeven dat sociale zekerheid een gezamenlijk streven is.
Je kunt het Nederlandse stelsel van sociale zekerheid in hoofdlijnen, de plaats van het rechtsgebied
binnen het recht uitleggen en toepassen
Sociale risico’s
Betreft de minimumnormen inzake sociale zekerheid
- medische zorg, ziekte, werkloosheid, ouderdom, arbeidsongevallen en beroepsziekten,
gezinslasten, moederschap, invaliditeit en overlijden.
Inkomensbescherming versus activering
Traditioneel wordt inkomensbescherming als het primaire doel van de sociale zekerheid beschouwd.
Dit noemen we ook wel de waarborgfunctie. Naast de waarborgfunctie heeft de sociale zekerheid
nog een activeringsfunctie. Die functie richt zich op het tweede onderdeel van onze definitie; het
bieden van steun bij het vinden van werk (re-integratie).
Ontwikkeling van het socialezekerheidsstelsel
- Opbouwfase; armenzorg, verplichte arbeidsverzekeringen,
- uitbouwfase; WW/WAO, volksverzekeringen
- Reconstructies; individualisering, privatisering, activering en fraudebestrijding, lokalisering
Je kunt beargumenteren of, en zo ja er sprake is van de begrippen private sociale zekerheid of
publiekrechtelijke sociale zekerheid waaronder sociale verzekeringen zoals werknemers en
volksverzekeringen en sociale voorzieningen
Sociale verzekeringen en sociale voorzieningen
Socialezekerheidsregelingen kunnen worden onderverdeeld in sociale verzekeringen en sociale
voorzieningen. De belangrijkste sociale voorziening is de bijstandsregeling. De sociale verzekeringen
kunnen worden onderverdeeld in verzekeringen die zich richten op de bescherming van werknemers
(werknemersverzekeringen) en verzekeringen die zijn bedoeld voor mensen die in Nederland wonen
of loonbelasting betalen (volksverzekeringen).
Volksverzekeringen
AOW Anw AKW Wlz Zvw
Werknemersverzekeringen
WAO Wet WIA WW ZW
Verzekeringsbeginsel (equivalentiebeginsel)
Bij een zuivere toepassing van het verzekeringsbeginsel is de premie hoger naarmate het risico hoger
is. In het algemeen is de premie in de sociale verzekeringen echter gerelateerd aan het inkomen.
,Wijze van financiering
De sociale verzekeringen worden hoofdzakelijk betaald uit premies die door de verzekerden worden
opgebracht. De sociale voorzieningen worden geheel uit de belastinggelden gefinancierd.
Personele werkingssfeer
Dit is de vraag welke doelgroep onder het bereik van een regeling vallen. Bij sociale verzekeringen
zijn dat de verzekerden.
Volksverzekeringen
- ingezetene; verzekerd zijn de ingezetenen, die rechtmatig in Nederland wonen.
- wonen; betekent dat het middelpunt van het maatschappelijk leven in Nederland ligt.
Loondervingsuitkeringen
De uitkeringen die worden verstrekt op grond van de werknemersverzekeringen zijn meestal
loondervingsuitkeringen. Zij bedragen 70% en soms 75% van het maandloon dat is afgeleid van het
dagloon.
Minimumbehoefteregelingen
De volksverzekeringen zijn minimumbehoefteregelingen. De uitkeringen op grond van deze
regelingen corresponderen met het sociaal minimum. Zoals het minimumloon.
Uitvoeringsorganisaties socialezekerheidsstelsel
- SVB; volksverzekeringen
- UWV; werknemersverzekeringen
- particuliere verzekeraard; ziektekostenverzekeringen
Je kunt beargumenteren of en zo ja, er sprake is van een publiekrechtelijke dienstbetrekking of
privaatrechtelijke dienstbetrekking, uitgesloten verhoudingen, het werknemersbegrip dat in de WW
en de ZW wordt gebruikt.
Privaatrechtelijke dienstbetrekking
Een arbeidsovereenkomst in de zin van art. 7:610 BW.
1) de werknemer is verplicht de arbeid persoonlijk te verrichten
2) loon
3) gezagsverhouding
Publiekrechtelijke dienstbetrekking
Hier is sprake van als iemand door een overheidsorgaan is aangesteld als ambtenaar
Fictieve dienstbetrekking
bijvoorbeeld kleine aannemers van werk, thuiswerkers die geen privaatrechtelijke dienstbetrekking
hebben.
Recht op ziekengeld
De ZW is een werknemersverzekering. Je moet dus werknemer zijn in de zin van ZW (Art. 3 t/m 6 ZW)
Werkloosheidsuitkering
De WW is een werknemersverzekeringen. Om hiervoor in aanmerking te komen moet je dus
werknemer zijn (Art. 3 t/m 9 WW)
, Week 2: Ziekte
Je kunt beargumenteren of en zo ja, er sprake is van een aanspraak op loondoorbetaling dan wel
van een ziektewetuitkering in een concrete situatie.
Loondoorbetaling bij ziekte (Art. 6:629 BW)
Werknemers die werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst in de zin van art. 7:610 BW,
kunnen aanspraak maken op loondoorbetaling tijdens ziekte.
Voorwaarden
1. Arbeidsongeschiktheid
De werknemer moet door ziekte zijn verhinderd de bedongen arbeid te verrichten (Art. 7:629 lid 1
BW). Kan de bedongen arbeid door ziekte niet volledig worden verricht, dan is sprake van
arbeidsongeschiktheid.
2. Deskundigenoordeel
Als je het niet eens bent, werknemer of werkgever, met het oordeel van de bedrijfsarts over de
arbeidsongeschiktheid, kan je een deskundigenoordeel aanvragen bij het UWV. Binnen twee weken
moet er dan een second opinion worden gegeven.
Hoeveelheid loondoorbetaling
Per ziektedag niet meer betalen dan 70% van het maximum dagloon (Art. 7:629 lid 1 BW). Tijdens het
eerste ziektejaar moet in elk geval het wettelijk minimumloon worden betaald.
Duur loonbetalingsplicht
De loondoorbetalingsverplichting duurt maximaal 104 weken. Bij huishoudelijk personeel is dit zes
weken (Art. 7:629 lid 1 en 2 BW
Tussentijdse werkhervatting
Een werknemer die tijdens de termijn van 104 weken passende arbeid gaat verrichten of zijn eigen
werk weer gedeeltelijk oppakt, blijft ongeschikt voor de bedongen arbeid in de zin van art. 7:629 BW.
Tussentijdse werkhervatting doorbreekt de termijn van 104 weken dus niet.
Verlengde loonbetalingsplicht
Dit kan het geval zijn als de werknemer de aanvraag voor een Wet-WIA-uitkering te laat indient. De
periode van 104 weken wordt dan verlengd met de duur van de vertraging.
De werkgever hoeft geen loon door te betalen als;
1. De werknemer de ziekte opzettelijk heeft veroorzaakt of als de ziekte een gevolg is van een gebrek
waarover hij de werkgever bij de aanstelling valse informatie heeft verstrekt (Art. 7:629 lid 3 sub a)
2. De werknemer zijn genezing belemmert of vertraagt (Art. 7:629 lid 3 sub b BW)
3. De werknemer zijn re-integratieverplichtingen niet nakomt, terwijl hij daarvoor geen deugdelijke
grond heeft (Art. 7:629 lid 3 sub c-e BW)
Recht op ziekengeld
De ZW is een werknemersverzekering. Werknemers hebben dus recht op ziekengeld als
- er sprake is van arbeidsongeschiktheid in de zin van de ZW, hij is dan ongeschikt tot het verrichten
van zijn arbeid (Art. 19 lid 1 en 4 ZW). Daarnaast moet de arbeidsongeschiktheid medisch objectief
vast te stellen zijn als gevolg van ziekte (Art. 19 lid 1 en 4 ZW)
Wie? Werknemer Werknemer Vangnet