Samenvatting moleculaire biologie BM3
Biomoleculen
- Biomoleculen worden ook wel polymeren genoemd bestaat uit
een aaneenschakeling van monomeren
- Dehydratiereactie (water komt vrij bij vorming van binding) en
hydrolyse (water is nodig om de binding te breken)
Koolhydraten – suikers / sachariden
- Monosacchariden vormen losse units om samen complexere
koolhydraten te maken
- Bekendste monosacchariden zijn ribose, glucose, galactose en fructose
- Ribose = pentose suiker van het RNA
- Monosachariden zijn in water oplosbaar vanwege -OH groep en polaire eigenschap
Om de monosacchariden in te delen wordt er gekeken naar twee kenmerken:
1. Carbonylgroep ( =O groep) bevindt zich in het midden (ketoses) of uiteinde (aldoses)
2. Hoeveelheid C-atomen die zich in lineair monomeer voorkomen.
3 C-atomen = trioses; 5 C-atomen = pentose; 6 C-atomen is Hexose
Structuur van koolhydraten
- In een waterige oplossing een ringstructuur die vormt.
C-atoom 1 bindt aan de O-groep van C-atoom 5
- Ringstructuur van glucose 2 soorten: alfa-glucose en
beta-glucose hydroxygroep boven of onder de ring
- OH-groep aan eerste C-atoom = Trans-arrangement =
alfa-glucose (helical). Gedraaid molecuul, zoals zetmeel vanwege
het gebruik van alfa-1,4 linkage
- OH-groep die boven en onder de OH groep zit = cis-arrangement
= beta-glucose (straight). Recht molecuul vanwege het gebruik
van beta-1,4 linkage
Polysachariden
- Zetmeel in planten dient als energievoorraad, zoals aardappels,
- Glycogeen is energievoorraad in dieren
- Chitine vind je in celwand van schimmels en exo-skelet van insecten + kreeftachtige
wat zorgt voor stevigheid
- Cellulose vind je in de celwand van planten
,Lipiden – vetten (3 soorten)
1. Vetten/triglyceriden vind je in boter/olie om mee te koken.
- Onoplosbaar in water, wel in organische oplosmiddelen
- Heterogene groep van koolwaterstof bindingen. Lange
vetzuren dus hydrofoob
- Triglyceriden opgebouwd uit glycerol + 3 vetzuren verzadigd
en onverzadigd
- Onverzadigde vetzuurketen heeft dubbele binding en dus
gebogen
- In de natuurlijke oliën bijna altijd cis-onverzadigde vetzuren
2. Fosfolipiden vind je in dubbelmembranen met hydrofiele kop en hydrofobe staart
- Koppen staan naar buiten en staarten naar binnen (geen
interactie met H2O)
- Bevatten een glycerol + 2 vetzuren en een fosfaatgroep
- Aan de fosfaatgroep vaak een geladen of polaire groep
zorgt voor diverse soorten
3. Steroïden herken je vanwege de 4 ringen (bijv. cholesterol)
- Cholesterol is een vetachtige stof die de kans op hart en vaatziekte kan verhogen,
maar ook een cruciale rol in het vloeibaar houden van celmembraan dierlijke cellen
- Cholesterol is erg belangrijk als bouwstof in celmembranen. De vloeibaarheid blijft in
balans.
Onverzadigde vetten: vloeibaarheid membraan groter
Verzadigde vetten: vetzuren dichter tegen elkaar aan
- Hoge temperatuur: bewegingen beperken; lage temperatuur: membraan kan niet
verharden.
Functie van lipiden
- Energie: 1 gram vet is ongeveer 2x meer energie als in koolhydraten
- Hormonen en steroïden hebben regulerende/signalerende functies
- Opbouw van membranen vanwege fosfolipiden grens tussen cel en omgeving
Alle organellen hebben membraan, anders is het geen cel organel maar celonderdeel
Eiwitten
- Opgebouwd uit 20 aminozuren veel verschillende functies en soorten
- Peptide binding aanwezig binding tussen twee verschillende aminozuren
- Opbouw aminozuur is een C-atoom in het midden met 4 verschillende groepen:
1. aminogroep
2. carboxylgroep
3. H-atoom aan de onderkant
4. Restgroep waardoor aminozuren worden ingedeeld (zie laatste pagina)
- Het polypeptide moet ook juist gevouwen worden om functioneel te zijn
, Eigenschappen van eiwitten
Eiwitten zijn oplosbaar in water afhankelijk van:
- Welke aminozuren er aanwezig zijn (apolair of polair)
- Wel of geen geladen aminozuren. Lading is afhankelijk van de pH
- Polaire restgroepen aan de buitenkant makkelijker oplosbaar
Eiwitstructuur: 4 verschillende structuren
1. Primaire structuur: aminozuur sequentie van het eiwit
2. Secundaire structuur: waterstofbruggen aanwezig. Alfa-helixen en beta-sheets
3. Tertiaire structuur: interacties met zijketens van aminozuren. Ook hydrofobe
interacties, vdw-krachten, ion bindingen en covalente bindingen (en
disulfidebindingen). Eiwit is hierna gevouwen
4. Quartaire structuur: polypeptideketens kunnen een reactie aangaan met elkaar
Backbone = NCCNCCNCC
GFP: geen fluorescent protein
- Makkelijk te koppelen aan andere eiwitten
- Via GFP te bekijken waar het eiwit zich bevindt fluorescerende eigenschappen
- Te gebruiken als reporter eiwit: aanstralen met blauw emissie van groen
Nucleïnezuren – erfelijk materiaal van de cel (DNA/RNA)
- Polymeren van nucleotiden (= monomeer) en bestaat uit 3 onderdelen
1. Fosfaatgroep
2. Stikstofbase
3. Suiker (pentose, dus 5 C-atomen) Deoxyribose (DNA) of
Ribose (RNA)
Let op: purines hebben twee stikstofringen terwijl pyrimidines er maar eentje
hebben
Baseparen die tegenover elkaar staan (T en A en G en C) vormen
- Waterstofbruggen. TA = 2 H-bruggen en GC = 3 H-bruggen
- Er zijn meerdere nucleotide strengen, waarbij er dan diverse
nucleotiden aan elkaar geschakeld zitten met fosfodiesterbindingen
ertussen.
- Aan het 3’ einde zit een OH-groep en aan het 5’ einde zit een fosfaatgroep
- Nucleïnezuren zijn oplosbaar in water DNA negatief geladen vrije
zuurstofatomen in de fosfaatgroep
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HappyDays. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.