In dit gestructureerde overzicht vind je relevante (achtergrond)informatie (inclusief farmacologie) en standaardtherapieën voor alle vereiste onderwerpen en ziektebeelden voor de STAT van B2, aangevuld met nuttige afbeeldingen en tabellen. Ook staat beschreven hoe de SMAK eruit ziet en hoe je een ...
SMAK
SMAK is een hulpmiddel voor het bepalen van medicamenteus beleid.
• Samenvatting
1. Personalia
2. Voorgeschiedenis + huidige medicatie
3. Allergieën, intoxicaties, (zwangerschap)
4. Aanvullende informatie die relevantie is en niet onder bovengenoemde kopjes valt
5. Werkdiagnose
6. Therapeutisch doel (!), verbind hier ook een tijd aan (bv. ‘binnen twee weken’)
• Mogelijkheden (= standaardtherapie)
1. Niet medicamenteuze mogelijkheden
2. Medicamenteuze mogelijkheden (eerste keus, tweede keuze etc.) Je hoeft nog geen
doseringen te noemen, wel het soort middel (bv. atorvastatine). Noem ook je bron!
Bijvoorbeeld de NHG standaard.
• Argumentatie: zijn de genoemde mogelijkheden bij stap 2 ook mogelijk bij deze patiënt?
Waarom wel of niet? Houd hierbij goed rekening met:
o Allergieën
o Contra-indicaties
o (Relevante) interacties
o Of de te verwachte bijwerkingen voor deze patiënt acceptabel zijn (hoeveel)
o Of de toedieningsvorm geschikt is
• Keuze: welke therapieën kies je? Niet-medicamenteus kan je nog specificeren en van
medicamenteuze mogelijkheden moet je de dosering, toediening, gebruikersinformatie en
aandachtspunten toelichten (volgens R/da/S). Denk ook aan mogelijke vervolgafspraken.
Toedieningsvormen
Sommige toedieningsvormen hebben in bepaalde situaties de voorkeur boven andere
toedieningsvormen:
Bron: Farmacotherapie op maat (De Vries e.a.), H3: het stappenplan
1
,Recept uitschrijven
R Naam middel, dosering en toedieningsvorm (bv. Paracetamol, 1500 mg, tablet)
da Aantal tabletten of capsules die je meegeeft (bv. 28 tabletten)
S Instructie ( bv. 1-4 dd 1 tablet innemen met water) en waarschuwingen. Schrijf er bij kuren
ook bij dat de kuur afgemaakt moet worden.
Controleafspraken moet je benoemen, niet op recept!
LET OP: recepten voor opioïden volledig uitschrijven (bv: vijftig milligram tablet) om fraude te
voorkomen (opioïden kunnen verslavend zijn).
Farmacologie (gebaseerd op aantekeningen en Farmacotherapeutisch Kompas, Farmacokinetiek)
Farmacologie
Farmacologie is de wetenschap die zich bezig houdt met het onderzoeken wat farmacons doen en
het mechanisme wat hier achter schuilt. Je kan hier op twee manieren naar kijken:
• De farmacodynamiek: dit is wat een farmacon met het lichaam doet
• De farmacokinetiek: dit gaat erover wat het lichaam met het farmacon doet
Agonist
Een agonist kan een actief agonist-receptorcomplex starten, waardoor een respons plaatsvindt (soms
is hier nog een andere stof voor nodig). De respons kan zijn dat een receptor wordt geactiveerd of
dat de activiteit van een enzym wordt verhoogd.
Antagonist
De intrinsieke activiteit is eigenlijk de sterkte van de respons nadat een stof bindt. Als een antagonist
bindt, kan er geen respons plaatsvinden en daarmee is de intrinsieke activiteit van een antagonist 0.
Antagonisten kunnen op twee plekken binden: op een orthosterische site, de plek waar normaal de
agonist zou binden, of op een allosterische site, de plek waar een allosterische activator geblokkeerd
wordt (dit is een soort katalysator van de reactie). In het eerste geval wordt de respons dus echt
geblokkeerd en in het tweede geval wordt de respons geremd.
2
, Receptortheorie
De receptortheorie van professor Ariëns beschrijft de interactie tussen een farmacon en een
receptor gaat uit van een aantal punten:
1. Een agonist bindt op een reversibele wijze aan (neurotransmitter) receptoren.
2. Een agonist heeft een zeer hoge affiniteit voor receptoren.
3. De concentratie agonist verandert niet door binding aan receptoren.
4. Het effect van de agonist is evenredig met de bezettingsgraad van de receptoren
(bezettingspostulaat).
Receptorreserve en doseringen
Er geldt: voor het effect (E) van een agonist A, met een intrinsieke activiteit α, die een interactie
aangaat met de receptor R geldt:
EA / Emax (maximale effect) = α / (1 + KdA / A)
De EC50 (effectieve concentratie 50%) is de concentratie waarbij de helft van het maximale effect van
de stof wordt bereikt. Vaak wordt deze dosis gebruikt in medicatie om wél het effect te bereiken,
maar zo min mogelijk bijwerkingen te krijgen. Het idee van de receptortheorie is dat de Emax gelijk is
aan de Bmax (alle receptoren bezet) en dat de EC50 gelijk is aan de Kd (de dissociatieconstante, 50%
van de receptoren is bezet). In realiteit is dat vaak niet zo: niet alle receptoren hoeven bezet te zijn
om het biologische effect van de stof tot stand te brengen. Er zit dus een soort reserve in. Deze
noemen we de receptorreserve. Dit is gunstig, want dit zorgt ervoor dat je een lagere dosering van
een stof nodig hebt voor een bepaald effect.
Overige definities
• Affiniteit: een hoge affiniteit is dat een stof snel bindt, ook bij lage concentraties.
• Effectiviteit: de relatie tussen de receptorbezetting en de mogelijkheid voor een stof om een
respons te induceren (Emax en EC50)
• Adaptatie: als farmaca langdurig worden gegeven, komen er minder receptoren op het
celmembraan (desensitiviteit). Andersom is het zo dat als receptoren niet makkelijk of snel
geprikkeld worden, er meer receptoren op het celmembraan komen. Verslavende middelen
moeten ook afgebouwd worden omdat bij een acute stop er heel veel receptoren op het
celmembraan zullen komen en de gevoeligheid (en daarmee de drang om weer te beginnen)
enorm groot wordt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madeliefkoeman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,00. Je zit daarna nergens aan vast.
