In deze samenvatting komen de belangrijkste elementen uit de drie boeken voor het vak Auditing beginselen aan bod. De samenvatting staat bomvol met tips & tricks gericht op het behalen van je tentamen! Handige ezelsbruggetjes, een werkdocument voor o.a. de risicoanalyse en verwijzingen naar de NV C...
Nyenrode Business Universiteit
BSc in Accountancy, studiejaar 2, semester 3
Premaster of Science in Accountancy
DELANO TOLHUISEN | Voorjaar 2020
,Voorwoord
Mijn naam is Delano Tolhuisen. Na precies vier pogingen is het mij gelukt om het vak Auditing
beginselen met een voldoende af te mogen sluiten. Het is een cruciaal vak voor een goede
start in de accountancy, maar de vorm van tentaminering en de keuze van de vormgeving
van de colleges wordt al enkele jaren betwist. Het slagingspercentage staat meermaals ter
discussie en de kerngroep zit met het handen in het haar om dit verder om hoog te kunnen
krikken. Dit met als gevolg vele studenten die een propedeusevak als deze veelvuldig over
moeten doen om een voldoende binnen te kunnen slepen.
Zelf maakte ik deel uit van deze groep studenten, die aan het randje van de afgrond staat,
om door te mogen met de opleiding, als gevolg van dit vak. Na allereerst een 4,7 en
daaropvolgend een 5,2 en een 5,0 is het per definitie zeker weten niet het gevolg van te weinig
kennis of onvoldoende te hebben gestudeerd. Dat zeker weten niet! Ook al begin je aan jezelf
te twijfelen na al drie pogingen te hebben gedaan: weet dat als je vindt dat je voldoende
hebt gestudeerd, het zeker weten niet daaraan heeft gelegen.
Ik denk dat ik nu als geen ander weet hoe dit vak in elkaar steekt en wat cruciaal is voor het
behalen van een voldoende voor het tentamen van Auditing beginselen.
Na 1,5 jaar is het ook mij uiteindelijk gelukt: bij de vierde poging heb ik dit vak met een 6,8
mogen behalen! Voldoende om de opleiding voort te mogen zetten.
Gedurende de tijd heb ik deze samenvatting geschreven en bij elk tentamen deze weer een
beetje ‘gefinetuned’. Dit resulteert in deze handige samenvatting, vol met tips en tricks en
handige ezelsbruggetjes om ook jullie van een voldoende te kunnen voorzien!
Bij het tentamen Auditing beginselen is het van belang dat je het tentamen casus-specifiek
aanpakt, je antwoorden duidelijk formuleert, de juiste theorie en werkzaamheden toepast en
de juiste terminologie gebruikt. Zorg tevens dat je je aandacht niet verliest in enkel de
risicoanalyse, maar sta ook vooral stil bij de theorie uit de bijbehorende literatuur voor dit vak.
Wat mag je verwachten van deze samenvatting?
In deze samenvatting komt de belangrijkste theorie aan bod uit de literatuur van de volgende
studieboeken:
- De praktijk van auditing en assurance (zevende druk, 2016);
- Grondslagen van Auditing & Assurance (zevende druk, 2015);
- IT B@SE(D) (derde druk, 2019).
Aangezien deze boeken vol staan met rijtjes, en deze rijtjes soms per rijtje tot wel vijf punten op
kunnen leveren in een tentamen, heb ik vele afkortingen (ezelsbruggetjes) geïntroduceerd.
Met deze afkortingen weet je op het tentamen in ieder geval de kern van die theorie weer:
voldoende om die vraag met een voldoende te kunnen beantwoorden. De afkortingen van
de theorie heb ik in het rood weergegeven gedurende de samenvatting en in de bijlage vind
je de gehele lijst met afkortingen nogmaals terug. Doorloop deze lijst met afkortingen
regelmatig (bij voorkeur dagelijks) en je hebt al een goede basis voor de theorie in het
tentamen te pakken. Dit betreffen namelijk ook de meest voorkomende theorie-vragen in het
tentamen.
Daarnaast heb ik veelal een link gelegd naar de achterliggende Nadere voorschriften
controle- en overige standaarden (de NV COS). Deze kun je herkennen aan de oranje
verwijzingen in de samenvatting. Mocht je nog eens verder op deze theorie in willen duiken
dan kun je de NV COS raadplegen via de website van de NBA: www.nba.nl/tools.
2
,Tot slot heb ik in de bijlage een handig in te vullen sjabloon opgesteld voor jouw voorbereiding
van het tentamen. Hierin vind je tips and tricks terug, eveneens met verwijzingen naar de NV
COS. Dit sjabloon kun je gemakkelijk hanteren om de meest terugkerende vragen voor te
bereiden, zoals de materialiteit, bedrijfsverkenning en de risicoanalyse.
Ik hoop dat deze samenvatting, boordevol met handige ezelsbruggetjes en tips and tricks jou
handige handvatten biedt bij je voorbereiding voor het tentamen.
Rest mij nog jou heel veel succes te wensen bij je voorbereiding en het afleggen van het
tentamen Auditing beginselen!
Delano.
3
,Inhoudsopgave
Voorwoord ...................................................................................................................................... 2
H.1 Het accountantsberoep ........................................................................................................ 5
H.2 Opdrachtacceptatie en het opdrachtkader ..................................................................... 7
H.2.1 De opdrachtacceptatie .................................................................................................. 7
H.2.2 Het opdrachtkader........................................................................................................... 7
H.2.3 De fundamentele beginselen en bedreigingen .......................................................... 9
H.2.4 De onafhankelijkheid ..................................................................................................... 10
H.2.5 Het axiomatisch voorbehoud ....................................................................................... 11
H.3 Fraude en witwassen ............................................................................................................ 12
H.3.1 De rol van de accountant............................................................................................. 12
H.3.2 De vormen van fraude................................................................................................... 13
H.3.3 De fraude-escalatieladders .......................................................................................... 13
H.4 Controleproces en risico-inschatting .................................................................................. 15
H.4.1 De materialiteit ................................................................................................................ 15
H.4.2 Algemene risico-formulering ......................................................................................... 15
H.4.3 De (controle)risico’s ........................................................................................................ 16
H.4.4 De controlemix ................................................................................................................ 18
H.4.5 De interne beheersing.................................................................................................... 19
H.4.6 Cijferanalyses................................................................................................................... 20
H.4.7 Steekproeven .................................................................................................................. 21
H.5 Afronding van de controle en bijkomende correspondentie ......................................... 23
H.5.1 Gebeurtenissen na balansdatum................................................................................. 23
H.5.2 De controleverklaring ..................................................................................................... 24
H.5.3 Het oordeel ...................................................................................................................... 25
H.5.4 Overige af te geven controleverklaringen ................................................................. 26
H.5.5 Overige correspondentie .............................................................................................. 27
H.6 IT en de jaarrekeningcontrole .............................................................................................. 29
H.6.1 Het kader van de IT ........................................................................................................ 29
H.6.2 General IT-controls .......................................................................................................... 29
H.6.3 Application controls ....................................................................................................... 31
H.6.4 Change management .................................................................................................. 31
Bijlage 1: De afkortingenlijst ........................................................................................................ 33
Bijlage 2: De ezelsbruggetjes ...................................................................................................... 34
Bijlage 3: Werkdocument tentamen Auditing beginselen ..................................................... 39
4
,H.1 Het accountantsberoep
In dit eerste hoofdstuk wordt ingegaan op onder andere de theoretische grondslagen van de
controle, de NBA en het tuchtrecht.
Theoretische grondslagen
Voor het verklaren en analyseren van de behoefte aan accountantscontrole bestaan diverse
wetenschappelijke theorieën, de belangrijkste daarvan zijn:
- De informatietheorie: die een economische onderbouwing van de behoefte aan
accountantscontrole geeft;
- De agencytheorie: die richt zich op de scheiding tussen eigendom en leiding van een
onderneming en op de complicaties die zich daarbij kunnen voordoen;
- De verzekeringstheorie: hierbij worden de controlekosten gezien als een premie voor
het overdragen van het risico van onjuiste informatie;
- De vertrouwenstheorie: hierbij geldt als uitgangspunt het vertrouwen van de
accountant voor het maatschappelijk verkeer.
Pincoffs-affaire
Dit schandaal vond plaats in 1879 en heeft ervoor gezorgd dat de gebreken in de
boekhouding en in de controle in het bedrijfsleven werden blootgelegd en zorgde voor het
laatste zetje dat nodig was voor het ontstaan van het accountantsberoep.
Soorten kwaliteitsonderzoek vanuit de NBA
Er zijn vanuit de NBA drie soorten kwaliteitsonderzoek (TIP):
- Thematisch onderzoek: het NBA-bestuur kan een thematisch onderzoek in laten stellen
naar een aspect van de beroepsuitoefening, bijvoorbeeld bij nieuwe wetgeving of als
het vertrouwen in de werkzaamheden van een accountant daartoe aanleiding geeft;
- Incidentenonderzoek: het NBA-bestuur kan de toetsingscommissie opdragen een
incidentenonderzoek uit te voeren dat is gericht op een door een accountant
uitgevoerde assurance- of aan assurance verwante opdracht;
- Periodiek onderzoek: de toetsingscommissie komt bij ieder accountantskantoor één
keer in de zes jaar langs voor een periodiek onderzoek.
Taken van de NBA
- Bevorderen van de goede beroepsuitoefening van accountants;
- Behartigen van de gemeenschappelijke belangen van accountants;
- Zorgdragen voor de eer van de stand van de accountants;
- Zorgdragen voor de praktijkstage en de examinering van kandidaat-accountants.
Tuchtrechtmaatregelen
Als eenmaal is vastgesteld dat de accountant onzorgvuldig heeft gehandeld, kunnen hem de
volgende tuchtrechtmaatregelen worden opgelegd:
- Een geldboete;
- Een schriftelijke waarschuwing;
- Een schriftelijke berisping;
- Een schorsing in het register voor maximaal één jaar;
- Doorhaling in het register. Na tien jaar mag de accountant weer een verzoek tot
inschrijving doen.
5
,De volgende aspecten vatten het begrip getrouwheid van de jaarrekening samen (BART)
- Betrouwbaarheid;
- Aanvaardbaarheid;
- Rechtmatigheid;
- Toereikendheid.
De vertrouwenstheorie van Limperg
Deze theorie gaat in op de eisen die aan de accountantsfunctie worden gesteld. Als niet aan
deze verwachtingen wordt voldaan is er sprake van een verwachtingskloof. Deze theorie is
onder te verdelen in een drietal cirkels:
- De behoefte van de gebruikers;
- De afspraken tussen de accountant en de cliënt;
- Wat de accountant werkelijk levert aan de cliënt.
6
, H.2 Opdrachtacceptatie en het opdrachtkader
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de opdrachtacceptatie en de opdrachtcontinuatie. De
vragen in dit hoofdstuk komen met name terug in vraagstuk A van het tentamen Auditing
beginselen aan de Nyenrode Business Universiteit.
H.2.1 De opdrachtacceptatie
In deze paragraaf worden de afwegingen van de accountant uiteengezet bij het accepteren
en continueren van een controleopdracht en het accepteren van een adviesopdracht in
combinatie met een controleopdracht.
Opdrachtaanvaarding
Het proces opdrachtaanvaarding bestaat uit twee aspecten:
- Het aangaan van de cliëntrelatie;
- Het overeenkomen van de voorwaarden om een specifieke opdracht uit te voeren.
Welke afwegingen heeft de accountant moeten maken bij de aanvaarding van de klant
(VFFIOD)?
- Beoordeling of er sprake is van een aanvaardbaar verslaggevingsstelsel;
- Het niet binnen redelijke termijn toereikende maatregelen treffen om de gevolgen van
fraude van materieel belang zoveel mogelijk te voorkomen of ongedaan te maken;
- Analyse of sprake is van een bedreiging (BEZIV) van de fundamentele beginselen
(PIOVV, VGBA);
- Vastleggen of er sprake is van een ernstige twijfel over de integriteit van het
management;
- Beoordeling van de onafhankelijkheid van de externe accountant (ViO);
- Beoordeling van de deskundigheid van het personeel.
Adviesfunctie in combinatie met de controle
Een accountant die de jaarrekening controleert en vervolgens het verzoek krijgt voor een
adviesopdracht moet volgens het toetsingskader de bedreigingen voor de onafhankelijkheid
identificeren en beoordelen. Hierbij moeten volgende aspecten specifiek beoordeeld worden
(BMS):
- Besluitvormingsproces: beoordeling of sprake is van een opdracht waarbij beslissingen
worden genomen in opdracht van de cliënt of participatie plaatsvindt in het
besluitvormingsproces;
- Materiële invloed: beoordeling of sprake is van materiële invloed op het assurance-
object;
- Subjectief of niet-routinematig: beoordeling of het werkzaamheden betreffen waarbij
het aannemelijk is dat indien deze werkzaamheden door een ander zouden worden
uitgevoerd, de uitkomst materieel van elkaar verschilt. Zoals bij een waardebepaling
van activa.
H.2.2 Het opdrachtkader
Het opdrachtkader van de accountant komt in deze paragraaf aan de orde. Evenals de
verschillende soorten professionele diensten en de wet- en regelgeving voor accountants.
7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MisterLano. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
