Samenvatting
Samenvatting Thema 1: Regeling - Biologie voor jou 5 VWO
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Thema 1: Regeling - Biologie voor jou 5 VWO.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 21 pagina's
Voorbeeld 2 van de 21 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
10 beoordelingen
Door: sannehijstek • 3 jaar geleden
Door: rachida_bek • 3 jaar geleden
Door: nienkeonnink • 3 jaar geleden
Door: meldabilgic10 • 3 jaar geleden
Door: faisal_10 • 4 jaar geleden
Door: jaydey • 4 jaar geleden
Door: tessa_liefting • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Biologie h1 regeling1. Regeling en homeostase
- Homeostase(gelijke toestand): het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het
inwendige milieu van organismen voorbeeld van zelfregulatie van een organisme
(organisme niveau)
o Dynamisch evenwicht: De concentraties van lichaamssappen, zuurstof, glucose etc.
en lichaamstemperatuur schommelen rond de normwaarde. Dit blijft in stand door
de regelkring: systeem dat de waarde van een factor rond een normwaarde in stand
handhaaft.
Sensor stuurt waarde naar controlecentrum die de informatie verwerkt
Waarde ≠ normwaarde? Signaal naar effector (uitvoerder)
Signaal stopt pas bij normwaarde bereikt
- Negatieve terugkoppeling/feedback: toename van het resultaat veroorzaakt remming van
proces en vice versa
- Positieve terugkoppeling/feedback: een regelkring waarin een toename van het resultaat
het proces versterkt
- Inwendig en uitwendig milieu wordt gescheiden door minimaal 1 cellaag
o Cellen van meercellige organismen hebben weinig contact met uitwendig milieu
(omgeving) door omgeven andere cellen (ook long-, blaas-, en darminhoud valt
hieronder)
o Inwendig milieu bestaat uit weefselvloeistof (zit tussen weefselcellen) en bloed
Homeostase zorgt dat dit bijna constant blijft
- Oxytocine komt vrij als een vrouw zwanger is. De oxytocineregelkring stopt nadat het kind
geboren is. Er is dan geen druk meer van het hoofdje tegen de uitgang van de baarmoeder.
Context: stress
- Alarmfase: lichaam zorgt ervoor dat je
zo weerbaar mogelijk bent voor stress
- Weerstandfase: je lichaam maakt meer
energie vrij als gevolg van de adrenaline
toevoer. De weerstand voor de stressor
stijgt en je energie gaat op aan het
bieden van weerstand tegen de bron
van stress
- Uitputtingsfase: je energiebronnen
tegen de stressor raken op
- Rustfase: je weerstand tegen stress
gaat weer naar het normale niveau. Bij
chronische stress gebeurt dit niet
waardoor de aanmaak van adrenaline uiteindelijk wordt vervangen door cortisol en je
chronische stress krijgt. In tegenstelling tot acute stress is dit erg schadelijk voor je lichaam.
Het put je lichaam uit en je krijgt een verstoring van je HPA-as (hypothalamus, hypofyse en
adrenaline).
, 2. Hormonale regulatie
- Hormonen zijn signaalmoleculen/signaalstoffen waarmee de cellen in een organisme over
grote afstanden kunnen communiceren via bloed.
o Ze kunnen op meerdere doelwitorganen werken
o Ze blijven lang in het bloed en weefsel zitten waardoor de effecten lang werken
totdat de lever ze afbreekt als ze niet meer nodig zijn
o Ze zijn alleen werkzaam in doelwitorganen. Daar zitten namelijk receptoren waaraan
het hormoon kan binden. Deze binding kan een reactie op gang brengen of juist
stoppen. De mate van reactie hangt af van
De hormoonspiegel(hormoonconcentratie) in het bloed
Het aantal receptoren voor een bepaald hormoon op de cellen in het
doelwitorgaan
- Alle hormoonklieren zijn endocriene klieren want ze doen aan secretie: het afgeven van
hormonen via het bloed dat door de klier loopt
- Sommige andere klieren zijn exocriene klieren want ze doen aan excretie/uitscheiding: ze
geven hun product af via een afvoerbuis
- Een steroïde hormoon(direct) is vet-oplosbaar en vaak klein waardoor het door het dubbele
fosfolipidemembraan heen kan. Zo komt hij het cytoplasma binnen en bindt zich aan
receptoreiwit. Er ontstaat een hormoon-receptorcomplex die via een kernporie het
kernplasma binnen komt. Het kan bepaalde genen in het DNA aan of uit zetten (genregulatie)
waardoor de cel eiwitten kan maken zoals enzym, hormoon of receptoreiwit
- Een peptidehormoon(indirect) is een eiwithormoon die niet zomaar cel in kan. Het
receptoreiwit zit op het celmembraan van de cellen van het doelwitorgaan zodat heet eiwit
niet naar binnen hoeft. Als gevolg daarvan wordt de second messenger (bepaald
signaalmolecuul) gevormd of geactiveerd en geeft het signaal door aan een inactief enzym.
{Zie afb5 p14 bvj 5vwo} Deze wordt actief en…
Geeft het signaal weer door
Brengt een specifieke reactie op gang in het cytoplasma
Zet aan tot genregulatie (doel van hormoon)
o Adrenaline kan wel de cel in maar gebruikt toch een second messenger.
o Een signaalcascade is als een extracellulair (buiten de cel) signaal van een hormoon
een enorme intracellulaire(binnen de cel) reactie opwekt, doordat de receptor op
het celmembraan die signaal vaak doorgeeft, waardoor er veel signaalmoleculen
worden geproduceerd en geactiveerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julianteriele. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51036 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen