College aantekeningen
Collegeaantekeningen Praktische Pedagogiek
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Uitgebreide collegeaantekeningen van het vak Praktische Pedagogiek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 111 pagina's
Voorbeeld 4 van de 111 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: anstkite144 • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Praktische pedagogiek: De vertaling van wetenschap naar praktijkCollege 1 – 17/4/2020 – Introductie
Vandaag
- Opvoedingsonzekerheid en opvoedingsondersteuning
- Belang van “evidence based” advies
Opvoedingsonzekerheid en opvoedingsondersteuning
Pedagogiek “nieuwe” wetenschap
- Vroege “pedagogen” waren filosofen (Locke, Rousseau)
Pedagogiek is een nieuwe wetenschap. We hebben het vaak over Locke en Rousseau, maar dat
waren eigenlijk filosofen. Het is goed om te bedenken dat de pedagogiek eigenlijk uit de filosofie
komt, uit het nadenken over hoe je een kind het beste op kan voeden.
- Als geesteswetenschap 100 jaar oud
o Ontwikkeling begrijpen
o Weten hoe te handelen
Het was eerst ook een geesteswetenschap, 100 jaar geleden begon dat. Er was vooral een behoefte
om te begrijpen hoe kinderen zich ontwikkelden. Het had ook te maken met de mental hygiene
movement, met de psycho-analyse. Hoe ging dat allemaal en konden daarmee zaken verklaard
worden? Als ze wisten hoe we de ontwikkeling konden begrijpen, wisten we ook hoe we moesten
handelen. Daar komt de pedagogiek als wetenschap uit voort.
- De pedagogiek werd fundamenteel gevormd door levensbeschouwelijke waarden, terwijl
psychologie altijd meer empirisch georiënteerd is geweest. Er zijn nu ook nog landen die
pedagogiek op zich niet als wetenschap hebben. Dan is het vaak meer een onderdeel van
psychologie of onderwijs. Maar in een paar landen kennen ze het als pedagogiek op zich.
De paedagogiek zal philosophisch zijn of ze zal niet zijn – Kohnstamm, 1929
- Het hele idee dat je erover kunt nadenken en het vanuit allerlei kanten kunt bekijken is nog
steeds heel belangrijk en dat zijn we een beetje uit het oog verloren.
Empirisch-analytische en normatieve pedagogiek complementair
De pedagogiek is nu eigenlijk empirisch-analytisch maar ook normatief. Ze vullen elkaar aan. Het is
niet zo dat het alleen empirisch-analytisch is, al denken we dat soms wel (statistiek/significantie).
Zelfs als je iets gemeten hebt, kan je je nog afvragen wanneer iets goed genoeg is.
- Opvoeding: wat is goed (genoeg)? Wanneer is een ouder goed genoeg?
- Opvoeders: normen en waarden. Wanneer doet een pedagoog zijn werk goed genoeg?
- Tijd: ideeën veranderen. 50 jaar geleden vonden we hele andere dingen normaal/wenselijk.
Je kan iets wel meten, maar hoe lang is dat dan geldig?
- Onderzoekers subjectief. Iemand gaat iets onderzoeken vanuit bepaalde ideeën. Het is lastig
om opvoeding totaal subjectief te benaderen. Je gaat toch altijd uit van een bepaalde
waarde. Je vindt dat iets goed of niet goed genoeg is of wilt dat aantonen.
Zoeken naar antwoorden
We zoeken al heel erg lang naar antwoorden. Zelfs als iemand een antwoord heeft, vindt een groep
dat fantastisch en een andere groep vindt dat helemaal niks. Het blijft ingewikkeld.
Waar komt opvoedingsonzekerheid vandaan?
- Bewust kiezen voor kinderen en bewust opvoeden: tegenwoordig wordt er bewust gekozen.
Vroeger was dat geen bewuste keuze. Je dealde er maar mee. Nu kan je het helemaal timen
met voorbehoedsmiddelen. Door de bewuste keuze, willen de ouders dat het hele gelukkige
1
, kinderen worden, dat ze niet dezelfde fouten maken als die hun ouders hebben gemaakt.
Het bewuste maakt dat je op zoek gaat naar hoe voed je zo’n kind dan het allerbeste op.
- Gebrek aan praktische ervaring: vroeger woonde je dichter bij elkaar, waren de
familiebanden wat hechter en waren de gezinnen vaker wat groter. Nog wat verder terug,
gingen de kinderen niet naar school, dus konden ze helpen. Als je met 4 jaar al naar school
gaat, is er weinig ruimte om praktische ervaring op te doen met je broertje/zusje.
- Nieuwe situaties: we kunnen niet terugkijken hoe homo-ouders dat vroeger deden, want dat
is iets nieuws. Er zijn samengestelde gezinnen en andere moderne gezinsvormen. Zij moeten
het opnieuw uitvinden.
- Proto-professionalisering: iedereen zit te googelen om te kijken hoe ze iets moeten doen. Als
je iets googelt, dan kom je heel veel verschillende meningen tegen. Welke kies je dan en op
grond waarvan?
- Gemêleerde samenleving: er zijn heel veel nieuwe culturen, die hier nu wonen en leven,
waarvan wij denken wat geweldig of wat gek. Je hebt ook nog ouders uit twee culturen die
samen een kind willen grootbrengen. Waar kiezen zij voor? Dat zijn allemaal redenen voor
opvoedingsonzekerheid.
- Teveel bemoeienis van opvoedingsdeskundigen? Wanneer is iemand een deskundige? Als je
naar het consultatiebureau gaat, dan krijg je daar te horen hoe het eigenlijk zou moeten. Dat
kan heel veel ouders onzeker maken. Je voelt je bekeken en heb je het idee dat je het niet
goed doet.
Transactioneel model (Sameroff & Chandler, 1975)
Opvoeding wordt niet alleen veroorzaakt door de ouder. Het is niet zo dat je kan zeggen: het is zo’n
type opvoeder, dus komt er dat uit. Het is ook niet zo dat een kind een bepaald type kind is en dat je
daar dus niks mee kan of dat het allemaal vast staat. Sameroff & Chandler zeggen dat ouder en kind
samen een systeem vormen. Er is een voortdurende transactie, die reageren op elkaar en vervolgens
reageert de een weer op de reactie van de ander door de tijd.
Een voorbeeld.
2
,De “real patient”
Als er een probleem is met een kind dan is het niet alleen de ouder die niet goed opvoedt of het kind
waar iets mis mee is. De echte patiënt (the real patient) is de ouder-kind relatie zelf. Je moet die
relatie behandelen. De ontwikkeling van het kind is een product van de interactie tussen het kind
en de externe sociale ervaringen. Wat er met het kind gebeurt en wat het allemaal meemaakt, dat
vormt het kind. Maar, zoals we net hebben gezien reageert de omgeving op het kind. De echte
patiënt is de relatie tussen ouder en kind.
- “The real patient” … de ouder-kind relatie (p.5)
Excessief huilen / slaapproblemen / eetproblemen
Huilen en slapen lopen door elkaar bij baby’s. Dit zijn vooral de problemen waar ouders bij baby’s
tegenaan lopen. Eetproblemen maken andere ouders zich zorgen over.
- Vroeger: medische context
Er is iets mis met het kind, dus het moet behandeld worden.
- Nu: ouder + kind vormen systeem (regulerend/interacterend)
Zoals we zagen bij Sameroff.
- Daarom: behandeling moet gericht zijn op ouder-kind relatie
Ports of entry: RRR (Sameroff et al., 2004)
Ports of entry zijn:
- Remediate
- Redefine
- Reeducate
Stel er is een probleem met het kind, dan kan je op drie manieren in het systeem. Hoe kun je het
probleem aanpakken? Je kunt een van de drie kiezen.
Remediation = behandeling
- Intervention goal: “[…] fit the child to preexisting caregiving competencies that are already
adequate if the child behaves as expected.” (p.15)
Zorg dat er een aanpassing wordt gedaan bij het kind, zodat het past in de omgeving, want er is
eigenlijk niks mis met de omgeving in dit geval. Je hebt het kind behandeld, waardoor alles weer op
rolletjes loopt. Dit is de ingang waar we het meest aan denken.
- Voorbeeld: ADHD – Ritalin; Faalangst – therapie
Redefinition = herdefinitie
- “Existing family representations do not fit with the child’s behavior.” (p.16).
Het kind gedraagt zich niet zoals de ouders verwachten. Dat betekent niet dat er iets mis is met het
kind.
3
, - Intervention goal: veranderen overtuigingen en verwachtingen van ouders
Als ze begrijpen hoe het kind in elkaar zit en als zij het begrijpen en er iets anders van verwachten, is
het opgelost.
o Voorbeeld: hoog sensitief kind
Als je weet dat het kind heftiger reageert, dan weet je dat je anders moet reageren.
Reeducation = heropvoeden
- Intervention goal: “[…] immediate and momentary exchanges between the parent and the
child that are associated with optimal development.” (p.20)
Je moet iets wijzigen in hoe de ouder met het kind omgaat.
- Vaak gericht op de familie of individuele ouder, nadruk op informatieverschaffing m.b.t.
specifieke opvoedvaardigheden
Als je de ouder leert hoe het om kan gaan met bepaald gedrag van het kind, dan voed je de ouders
op om op te voeden.
- Voorbeelden: Jo Frost, Video Interactie Begeleiding
Transactional diagnosis: Ports of entry (Sameroff et al., 2004; Sameroff & Fiese, 1990)
Hoe bedenk je welke ingang je gaat gebruiken? Eerst kijk je of het kind te behandelen is, of er iets is
wat je heel makkelijk kan doen waardoor dingen opgelost worden. JA → remediation
(cursus/therapie, niet altijd pillen). NEE → weten ouders hoe ze op moeten voeden? JA →
redefinition. NEE → reeducation.
Spill-over effect
- Voor alle ports of entry geldt:
o Ingebed in een systeem, bestaande uit
▪ Ouder
▪ Kind
▪ Interactie tussen kind en ouder
▪ Sets gerepresenteerde relaties: hoe zien zij de relaties? Dat heeft dan ook
wel weer te maken met hoe zij zijn opgevoed. Het hele systeem wordt
beïnvloed door iets te doen met de ports of entry.
o Dynamische onderlinge afhankelijkheid: het maakt niet uit welke ingang je pakt.
▪ Benadering hoeft niet specifiek te zijn
o Interventie beïnvloedt het hele systeem
The motherhood constellation (Stern, 1995)
- Een moeder is niet dezelfde persoon van vóór moederschap. Ze verandert echt.
- Andere psychologische paden: ze denken, reageren anders.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LaurencevLier. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen