Moleculaire celbiologie - H.18 – 27/10/2017
Cellen ontstaan door celdeling. Bij de celcyclus wordt eerst het genetisch materiaal
verdubbeld en gaat de cel groeien, en daarna wordt de cel gesplitst. Uitzonderingen:
Tijdens embryonale groei groeien de cellen niet als ze delen.
Zenuwcellen delen/ontwikkelen alleen bij een embryo, omdat als dat later nog zou
gebeuren, je geen geheugen zou hebben.
Je hebt in de celcyclus verschillende fases:
Interfase
G1-fase
S-fase
G2-fase
M-fase
Mitose
Profase
Prometafase
Metafase
Anafase
Telofase
Cytokinese
De cel controleert zeer streng bij de wisseling van verschillende
fases. Dit cel controleert daarom de cellen bij verschillende
punten in de deling: checkpoints. Je hebt er drie:
1) Enteren van de S-fase: is het milieu goed genoeg
2) Enteren van de mitose: is al het DNA gerepliceerd en niet
beschadigd
3) Als de chromosomen van elkaar worden gehaald: zitten alle
chromosomen goed aan het spoelfiguur
Cyclin-depent kinase (Cdk) wordt actief als hij gebonden is aan cycline. Als Cdk geactiveerd
is, dan controleert het de celcyclus. Door actieve Cdk-complexen kan een cel door een
checkpoint komen en dus een nieuwe fase ingaan. Je hebt verschillende Cdk-complexen die in
verschillende stappen van de celcyclus werken (S-Cdk en M-Cdk). Ze hebben gevonden dat
Cdk’s er zijn, doordat als ze wat cytoplasma van de M-fase, in ene cel injecteerde die niet aan
het delen was, dat de cel dan direct overging op celdeling.
Cdk is alleen actief als het gebonden is
aan cycline. Maar Cdk-complexen
worden pas actief aan het begin van hun
fase, terwijl er dan al wel cycline is
waaraan ze kunnen binden. Ook worden
ze op een gegeven moment inactief. Je
moet dus de activiteit van Cdk kunnen
regelen. Ze kunnen dus ook de
celcyclus even op ‘pauze’ zetten.
Je hebt 3 regulatie mechanismes om de Cdk-activiteit te reguleren:
, 1. APC kan een ubiquitine chain aan cycline zetten, waardoor cycline wordt afgebroken en
Cdk niet meer actief is.
Checkpoint 3: als APC wordt geremd, dan gaat de cel niet uit de mitose.
2. Als M-cycline wil binden aan M-Cdk, dan kan Cdk worden gefosforyleert door een
inhibitor kinase: Wee1. Als dat M-Cdk dan weer gedefosforyleert wordt door een
activerende fosfatase: Cdc25, dan wordt M-Cdk actief.
Checkpoint 2, als de activatie van Cdc25 wordt geremd blokkering M-fase
3. Inhibitor eiwitten (zoals p27) kunnen binden aan actieve Cdk-complexen, waardoor ze
inactief worden.
Checkpoint 1: die inhibitor eiwitten binden aan S-Cdk blokkering voor S-fase
Als het eiwit bij het einde van de G1-fase in, dan komt het bij een checkpoint. Er zijn dan 3
opties:
Terminale diffractie: de cel wordt afgebroken en komt niet opnieuw de celcyclus in
G0-fase: de cel pauzeert als het ware even. Als de cel dan na een tijdje toch nog de
celcyclus in kan, dan doet hij dat en anders wordt hij toch nog afgebroken.
Door naar de S-fase
Cellen delen alleen als er een extracellulair signaal komt: mitogenen.
Mitogenen stimuleren de expressie van G1- en G1/s-Cdk (deze staan
normaal op non-actief). Door de mitogenen worden deze complexen
geactiveerd en fosforyleren ze retinoblastoma (Rb), waardoor deze
inactief wordt). Rb kan daardoor niet aan transcriptieregulatoren
binden. Hierdoor worden de transcriptieregulatoren actief en
kunnen binden aan genen en kunnen zorgen voor de aanmaak van
eiwitten die nodig zijn bij de celdeling/groei.
Als cellen beschadigt DNA hebben, dan moet het lichaam ervoor
zorgen dat deze cellen niet gaan delen. DNA beschadigt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annickkooij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.