,Hoorcollege 1. Het geneesmiddel
Medicijnleer / Farmacologie = De wetenschap van de aard en eigenschappen van geneesmiddelen, in
het bijzonder de werking of de effecten ervan.
De doelen;
1. Wat is de rol van de verpleegkundige met betrekking tot geneesmiddelen?
2. Welke kennis moet je als verpleegkundige hebben en waarom?
3. Welke vaardigheden moet je beheersen en waarom?
4. Waarom is kennis van medicijnleer belangrijk bij klinisch redeneren en zorgverlenen?
Patiëntenfederatie slaat alarm; 49000 ziekenhuisopnames door medicatiefouten
Patiëntenfederatie Nederland slaat groot alarm na de uitkomsten van een onderzoek naar
medicatieveiligheid. Daaruit blijkt dat het aantal mensen dat moet worden opgenomen in
het ziekenhuis na fouten met medicatie in vijf jaar met 25% is gestegen naar 49000 mensen
per jaar. De helft van deze ziekenhuisopnames blijkt vermijdbaar. Het gaat met name om
ouderen die schade oplopen door bijvoorbeeld verkeerde medicijnen, te hoge of te lage
doseringen en bijwerkingen door reactie met andere medicijnen.
Risicofactoren bij ouderen (medicatiegebruik)
Meerdere aandoeningen
Veranderde/verminderde nierfunctie
Hoog en complex medicatiegebruik
Meerdere specialisten die medicatie voorschrijven en niet afstemmen
Praktische problemen; verpakking/breken van pillen/slikfunctie
Cognitie en invloed op therapietrouw
Ouderen duiden bepaalde klachten niet altijd aan het medicijngebruik, maar aan het ouder
worden
Therapietrouw; 70% van alle geneesmiddelgebruikers neemt zijn medicatie niet juist in
De pijnstiller diclofenac veroorzaakt meer hartproblemen en maag-darmproblemen dan soortgelijke
pijnstillers als ibuprofen, naproxen en paracetamol. Diclofenac moet daarom niet zonder
doktersrecept verkrijgbaar zijn en wanneer een arts het voorschrijft moet voorop het doosje een
duidelijke waarschuwing voor de mogelijke gevaren staan.” Dat concluderen Deense onderzoekers
die het grootste onderzoek ooit, onder meer dan zes miljoen Denen, naar de bijwerkingen van
diclofenac uitvoerden. Het onderzoek is in 2018 gepubliceerd in The BMJ.
Interacties met anti coagulantia: toename van bloedingsrisicoKan werking van
bloeddrukverlagers verminderenNegatieve werking op de nierfunctieOntregeling van
bloedsuikersKan spiegels van andere medicatie verhogen (lithium, digoxine etc)Veel gastro
instestinale bijwerkingen, vooral bij ouderen.
Interacties = Een interactie is een farmacologische of klinische respons bij een combinatie van twee
of meer geneesmiddelen die verschilt van de verwachte respons bij afzonderlijke toediening van de
geneesmiddelen.
Bijwerking = Een bijwerking is iedere schadelijke, niet bedoelde werking van een in een gebruikelijke
dosering toegediend geneesmiddel.
Stofnamen en merknamen;
Stofnaam = generieke naam
Dit verwijst naar het werkzame bestanddeel in het middel (de WHO stelt dit vast)
De merknaam wordt door de fabrikant toegekend aan het geneesmiddel
Op een recept altijd stofnaam!
o Voorbeeld
Stofnaam = Contramoxazol & Merknaam = Bactrimel
Stofnaam = Lorazepam & Merknaam = Temesta
Farmacotechniek
o Wat doet het lichaam met het geneesmiddel?
o Van binnekomst in het lichaam tot de uitscheiding?
o ADME
A = Absorptie, opname in het lichaam.
D = Distributie, verdeling in het lichaam.
M = Metabolisme, Omzetting door het lichaam.
E = Eliminatie, Excretie / uitscheiding
Farmacodynamiek
o Wat doet het geneesmiddel met het lichaam?
o Geneesmiddel moet een interactie aangaan met bestanddelen in het lichaam om
werkzaam te kunnen zijn.
Farmacodynamiek = Het effect van geneesmiddelen op het lichaam.
o Het gewenste effect / therapeutisch effect.
o Het ongewenst effect / bijwerking / toxisch effect = iedere schadelijke, niet bedoelde
werking van een geneesmiddel, dat in de gebruikelijke dosering wordt toegediend,
bij het voorkomen, ontdekken of behandelen van ziekte.
o Kans op bijwerkingen is groter bij kinderen, ouderen en zwangeren.
Type A en Type B bijwerkingen;
A. Zijn farmacologisch gebonden bijwerkingen. (komen het meest voor)
Voorbeelden type A…
• Hypotensie bij antihypertensive
• Maagdarmbloeding bij anticoagulantia
• Obstipatie bij morfine preparaten
• Diarree bij antibiotica
• Haaruitval bij cytostatica
B. Patiëntgebonden bijwerkingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkevansoest13. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
