Recht en Filosofie
Recht (14-11-2019, week 1)
Zelfbeschikkingsrecht (Autonomie)
Het recht om te beslissen over:
- Je lichaam.
- Je privacy.
- Je vrijheid van bewegen.
Deze rechten vinden we in:
- De internationale verdragen zoals IVBPR en EVRM, als mensenrechten.
- De grondwet als grondrechten. (Alleen van toepassing voor de burgers van
Nederland.)
Bijvoorbeeld dat je eerst toestemming moet geven voordat ze je medicijnen mogen
toedienen. Of dat ze toestemming moeten hebben voor ze informatie over je mogen delen.
Zelfbeschikking lichaam. Artikel 11, onaantastbaarheid lichaam.
https://www.denederlandsegrondwet.nl/9353000/1/j9vvkl1oucfq6v2/vgrnblu821m2
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op
onaantastbaarheid van zijn lichaam.
Vrijheid van bewegen. Artikel 15, vrijheid van bewegen.
https://www.denederlandsegrondwet.nl/id/vi7pkiszaazx/artikel_15_vrijheidsontneming
1.
Buiten de gevallen bij of krachtens de wet bepaald mag niemand zijn
vrijheid worden ontnomen.
2.
Hij aan wie anders dan op rechterlijk bevel zijn vrijheid is ontnomen,
kan aan de rechter zijn invrijheidstelling verzoeken. Hij wordt in dat
geval door de rechter gehoord binnen een bij de wet te bepalen
termijn. De rechter gelast de onmiddellijke invrijheidstelling, indien hij
de vrijheidsontneming onrechtmatig oordeelt.
3.
De berechting van hem aan wie met het oog daarop zijn vrijheid is
ontnomen, vindt binnen een redelijke termijn plaats.
4.
Hij aan wie rechtmatig zijn vrijheid is ontnomen, kan worden beperkt in
de uitoefening van grondrechten voor zover deze zich niet met de
vrijheidsontneming verdraagt.
Privacy. Artikel 10, Privacy.
1.
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen,
recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.
2.
De wet stelt regels ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer in
verband met het vastleggen en verstrekken van persoonsgegevens.
3.
De wet stelt regels inzake de aanspraken van personen op kennisneming
van over hen vastgelegde gegevens en van het gebruik dat daarvan wordt
gemaakt, alsmede op verbetering van zodanige gegevens
,Klassieke grondrechten
Dit zijn grondrechten die de burger beschermt tegen de overheid. Bijvoorbeeld verbod op
discriminatie. Zijn wel afdwingbaar bij de rechter.
Sociale grondrechten
Rechten als: recht op huisvestiging.
De overheid moet bij de sociale grondrechten een actieve houding aannemen. Zijn niet
afdwingbaar bij de rechter.
Vrijwillige zorg
- Geregeld in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst. (WGBO),
onderdeel van boek 7 Burgerlijk Wetboek.
Een geneeskundige behandelingsovereenkomst moet aan de volgende eisen
voldoen om geldig te zijn:
- Wilsovereenstemming.
- Handelingsbekwaam. (Ben je pas na je 18e , en je geen curator hebt, bijv. dementie)
- Niet strijdig met de wet, goede zeden of openbare orde.
Rechten van de cliënt/patiënt (In de WGBO)
- Recht op zelfbeschikking/autonomie. (Toestemming. 7:450 BW)
Titel 7. Oprdracht. Afdeling 5. De overeenkomst inzake geneeskundige behandeling. Artikel 450.
1.
- Voor verrichtingen ter uitvoering van een behandelingsovereenkomst is de toestemming van
de patiënt vereist.
- 2.
- Indien de patiënt minderjarig is en de leeftijd van twaalf maar nog niet die van zestien jaren
heeft bereikt, is tevens de toestemming van de ouders die het gezag over hem uitoefenen of
van zijn voogd vereist. De verrichting kan evenwel zonder de toestemming van de ouders of
de voogd worden uitgevoerd, indien zij kennelijk nodig is teneinde ernstig nadeel voor de
patiënt te voorkomen, alsmede indien de patiënt ook na de weigering van de toestemming,
de verrichting weloverwogen blijft wensen.
- 3.
- In het geval waarin een patiënt van zestien jaren of ouder niet in staat kan worden geacht tot
een redelijke waardering van zijn belangen ter zake, worden door de hulpverlener en een
persoon als bedoeld in de leden 2 of 3 van artikel 465, de kennelijke opvattingen van de patiënt,
geuit in schriftelijke vorm toen deze tot bedoelde redelijke waardering nog in staat was en
inhoudende een weigering van toestemming als bedoeld in lid 1, opgevolgd. De hulpverlener
kan hiervan afwijken indien hij daartoe gegronde redenen aanwezig acht.
, - Recht op informatie (informed consent 7:448 BW)
Afdeling 5. De overeenkomst inzake geneeskundige behandeling. Artikel 448.
- 1.
- De hulpverlener licht de patiënt op duidelijke wijze, en desgevraagd schriftelijk in over het
voorgenomen onderzoek en de voorgestelde behandeling en over de ontwikkelingen
omtrent het onderzoek, de behandeling en de gezondheidstoestand van de patiënt. De
hulpverlener licht een patiënt die de leeftijd van twaalf jaren nog niet heeft bereikt op
zodanige wijze in als past bij zijn bevattingsvermogen.
- 2.
- Bij het uitvoeren van de in lid 1 neergelegde verplichting laat de hulpverlener zich leiden
door hetgeen de patiënt redelijkerwijze dient te weten ten aanzien van:
- a. de aard en het doel van het onderzoek of de behandeling die hij noodzakelijk acht en van de uit te
voeren verrichtingen;
- b. de te verwachten gevolgen en risico’s daarvan voor de gezondheid van de patiënt;
- c. andere methoden van onderzoek of behandeling die in aanmerking komen;
- d. de staat van en de vooruitzichten met betrekking tot diens gezondheid voor wat betreft het terrein van
het onderzoek of de behandeling.
- 3.
- De hulpverlener mag de patiënt bedoelde inlichtingen slechts onthouden voor zover het
verstrekken ervan kennelijk ernstig nadeel voor de patiënt zou opleveren. Indien het belang
van de patiënt dit vereist, dient de hulpverlener de desbetreffende inlichtingen aan een
ander dan de patiënt te verstrekken. De inlichtingen worden de patiënt alsnog gegeven,
zodra bedoeld nadeel niet meer te duchten is. De hulpverlener maakt geen gebruik van zijn
in de eerste volzin bedoelde bevoegdheid dan nadat hij daarover een andere hulpverlener
heeft geraadpleegd.
- Recht op een zorgplan/zeggenschap over eigen leven(swijze)
(Staat niet in Burgerlijk wetboek)
- Recht op inzage in het patiëntendossier, fouten herstellen, eigen verklaring aan
toevoegen. (7:456 BW)
Afdeling 5. De overeenkomst inzake geneeskundige behandeling. Artikel 456.
- De hulpverlener verstrekt aan de patiënt desgevraagd zo spoedig mogelijk inzage in en
afschrift van de bescheiden, bedoeld in artikel 454. De verstrekking blijft achterwege voor
zover dit noodzakelijk is in het belang van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer
van een ander. De hulpverlener mag voor de verstrekking van het afschrift een redelijke
vergoeding in rekening brengen.
- Recht op second opinion. (Staat niet in Burgerlijk wetboek.)
- Recht op privacy. (Is grondrecht.